Ενας φίλος ψυχολόγος μου ανέλυε πρόσφατα, την κλιμάκωση του ψυχισμού των εφήβων και τα συναισθήματα που τρέφουν για τους γονείς τους. Ειδικά, στην εποχή μας, όπου τα εξωτερικά ερεθίσματα του καταναλωτισμού και η καθημερινή παρέλαση των ειδώλων επηρεάζει καταλυτικά τη ζωή τους.
Τα παιδιά πλέον, αγαπούν τους γονείς τους με διαφορετικό τρόπο από ό τι στο παρελθόν. Θεωρούν, λέει, την ασφάλεια δεδομένη και επενδύουν τα συναισθήματά τους στην πελατειακή σχέση μαζί τους. Η καθαυτή όμως, «επένδυση» δεν είναι ποτέ ικανοποιητική γιατί εμπεριέχει την βασική αρχή της «μεγιστοποίησης του προσωπικού κέρδους» που σπάνια, εκπληρώνει τις προσδοκίες τους. Με λίγα λόγια, τα σημερινά παιδιά είναι αχόρταγα, κακομαθημένα και ανώριμα να διακρίνουν το πραγματικό τους συμφέρον στην οικογένεια, ώστε να το διεκδικήσουν σε σταθερή βάση.
Σε πρόσφατη έρευνα του Ερευνητικού Κέντρου Pew, οι παγκόσμιες προτιμήσεις στο πρόσωπο του προέδρου Πούτιν είναι απογοητευτικές. Οχι όμως για όλους. Οι Ελληνες εμπιστεύονται με ποσοστό 50%, τον Πούτιν καταλαμβάνοντας έτσι την τέταρτη θέση μετά το Βιετνάμ (79%), τις Φιλιππίνες (54%) και την Τανζανία (51%)!
Ακόμη η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις τρεις χώρες που εκφράζουν θετική άποψη για τη Ρωσία με ποσοστό 64%. Εκτός της χώρας μας, το Βιετνάμ (83%) και οι Φιλιππίνες (55%) είναι οι μόνες σε σύνολο 37 χωρών που «βλέπουν» θετικά την Μόσχα.
Προσέξτε τώρα τι γίνεται: Η Ελλάδα είναι μία χώρα που σε λίγο θα συμπληρώσει τέσσερις δεκαετίες στους κόλπους του σκληρού πυρήνα της Ευρώπης. Από το 1980 μέχρι σήμερα, απόλαυσε τον πακτωλό κονδυλίων από τα ταμεία της ΕΕ και είχε όλες τις ευκαιρίες να δημιουργήσει ένα πανίσχυρο- οικονομικά και πολιτικά- κράτος στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα είναι μία «δυτική» χώρα, όπου το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της συγκαταλεγόταν πριν την κρίση μέσα στις 27 πλουσιότερα κράτη του κόσμου.
Παρόλα αυτά, όμως, οι Ελληνες σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, αμφισβητούν τις προθέσεις των ευρωπαίων εταίρων και «εμπιστεύονται» τον Πούτιν και τη Ρωσία, ως εγγυητή των συμφερόντων τους!
Σε αυτό ακριβώς το σημείο, λειτουργεί ο συνειρμός με τα παιδιά της ελληνικής οικογένειας, τα οποία βέβαια υιοθετούν -εκτός από τις αξίες της καταναλωτικής κοινωνίας- και την κουλτούρα των γονιών τους. Οι Ελληνες, με λίγα λόγια, καθορίζουν την πολιτική στάση τους μέσα από ένα πλέγμα ανωριμότητας βασισμένο στον «πελατειασμό». Είτε πρόκειται για οικονομικό είτε για πολιτικό είτε για θεολογικό.
Ιδού λοιπόν, η ανωριμότητα: Οι Ευρωπαίοι μας στηρίζουν και μας τρέφουν διαχρονικά. Όμως, πρώτον δεν μας δίνουν όλα όσα θα θέλαμε και δεύτερον, όσα μας δίνουν μας τα δίνουν από ιδιοτέλεια και εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Αντίθετα, οι Ρώσοι, αν ποτέ μας βοηθούσαν, δεν μπορεί παρά να το έκαναν από αγάπη και ομόδοξη αδελφική αλληλεγγύη. Και στο κάτω κάτω, αφού οι «δικοί» μας άνθρωποι, οι Ευρωπαίοι δεν μας αγοράζουν το «πανάκριβο κινητό» που θέλουμε, δεν είναι «καλοί γονείς» και στη θέση τους θα θέλαμε κάποιον καλύτερο. Που έχουμε και τον ίδιο Θεό…
Πέρα όμως, από τις ψυχολογικές εξαρτήσεις μας, υπάρχει κάτι πιο βαθύ και επικίνδυνο: Η επιρροή της θρησκείας και ο ρόλος της Εκκλησίας. Aυτό δηλαδή που μας καθιστά στην ουσία, «ανατολικό» και όχι δυτικό κράτος, όσον αφορά την πολιτιστική λειτουργία μας. Γιατί μπορεί να περνούν οι δεκαετίες αλλά ούτε το εκπαιδευτικό ούτε το πολιτικό μας σύστημα μπορεί να απεξαρτηθεί από τον μεσσιανισμό και τον πελατειασμό της «ορθόδοξης επαγγελλίας».
Μακάρι να αποδειχθώ υπερβολικός αλλά πολύ φοβάμαι, ότι αυτή η προαιώνια αντιφατική ανωριμότητα που μας κατατρύχει δεν θα μας βγει σε καλό. Πόσο ακόμα θα παραμείνουμε με ανοιχτά τα πόδια μεταξύ Ανατολής και Δύσης προκαλώντας εχθρούς και φίλους, με την αφέλεια της «επιθυμίας» μας;