H Amazon είναι πολλά πράγματα, αλλά πάντα η βάση της θα βρίσκεται στο λιανικό εμπόριο. Ο δημιουργός της, ο Τζεφ Μπέζος, εκτόπισε, έστω συμβολικά, τον δημιουργό της Microsoft από την κορυφή του παγκόσμιου πλούτου.
Είναι φριχτό να υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να αγοράσουν μία χώρα σαν την Ελλάδα. (Και μερικές φορές είναι ακόμα πιο φριχτό που, τελικά, δεν το κάνουν.) Ομως η σχέση του Μπέζος και του Μπιλ Γκέιτς έχει κάτι χαριτωμένο: ο Τζεφ έγινε πιο πλούσιος από τον Μπιλ, ανεβαίνοντας στο κύμα της επανάστασης που έβαλαν στην καθημερινότητά μας εταιρείες όπως η Microsoft. (Εκτός των άλλων και οι δύο εταιρείες έχουν κοινή πατρίδα, το βροχερό Σιάτλ).
Πριν από τριάντα χρόνια κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί τη μπίζνα που έκανε ο Μπέζος. Προφανώς ούτε και ο ίδιος ο Μπέζος. Πριν από 25 χρόνια πολλοί στοιχημάτιζαν ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν θα πάει και μακριά με ευάλωτη ασφάλεια συναλλαγών. Και πριν από 20 χρόνια ο Μπέζος χρησιμοποιούσε χιλιάδες χέρια για να τυλίγει και να παραδίδει δέματα. Τώρα έχει ρομπότ και ετοιμάζει τα drones. Εχω φίλους στην Αμερική που παραλαμβάνουν και τα προϊόντα μπακαλικής από το Amazon. Εγιναν τα capital controls και άκουγες τους αναστεναγμούς σε κάθε ελληνικό σπίτι. Και ταυτοχρόνως καθόμαστε και συζητάμε αν πρέπει τα καταστήματα να λειτουργούν Κυριακή. Αυτό θα το λύσει η ίδια ζωή. Σε λίγο καιρό δεν θα έχει καν σημασία.
Διαβάζω τώρα μία ανάρτηση του γερμανού επιχειρηματία Ούντο Γκόλουπ:
Η Airbnb είναι η μεγαλύτερη εταιρεία ξενοδοχειακών υπηρεσιών στον κόσμο. Ομως δεν έχει στην κατοχή της ούτε δίκλινο.
Η Uber είναι η μεγαλύτερη εταιρεία ταξί στον πλανήτη, αλλά δεν της ανήκει ούτε ρόδα.
Το 2020 το 70% των ανθρώπων στον πλανήτη θα έχει smartphone. Την ίδια χρονιά, δηλαδή σε τρία χρόνια από σήμερα, αναμένεται να εμφανιστούν οι πρώτες εφαρμογές που θα κάνουν ανάλυση προσώπου, δείχνοντας αν ο ομιλητής λέει αλήθεια ή ψέματα -αν κάτι τέτοιο αποδειχθεί αποτελεσματικό, τότε θα αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η πολιτική. Εχω δε, την αίσθηση ότι ο εκφραστικός Πρωθυπουργός μας θα είναι στο demo της εφαρμογής.
Μην το κουράζουμε. Συγκλίνουσες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι το 70% των σημερινών επαγγελμάτων δεν θα υπάρχει, τουλάχιστον στη σημερινή μορφή, τα επόμενα είκοσι χρόνια. Ακόμα και αν το ποσοστό κατέβει στο 50%, πάλι μιλάμε για ένα καινούργιο σύμπαν. Η έννοια της ανεργίας θα αναθεωρηθεί, στις προηγμένες κοινωνίες δεν θα χρειάζεται πλέον να δουλεύουν όλοι και, θεωρητικά πάντα, οι μη απασχολούμενοι θα συντηρούνται από μία «έξυπνη» αναδιανομή του εισοδήματος. Οι άνθρωποι θα ζουν περισσότερο και θα διαθέτουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Η αίσθηση του χρόνου ζωής θα γιγαντωθεί.
Αυτό που δεν μπορώ να φανταστώ, είναι πώς θα προσαρμοστεί μία χώρα σαν την Ελλάδα στους νέους καιρούς. Διότι ναι, μην έχετε καμία αμφιβολία, θα προσαρμοστεί. Και πριν από καμιά σαρανταριά χρόνια, όταν άρχιζε η επανάσταση της Πληροφορικής, ο ίδιος προβληματισμός γέμιζε στήλες και σελίδες: «θα μπορέσει η χώρα μας να ακολουθήσει τις εξελίξεις στον κόσμο των υπολογιστών;»
Το πρόβλημα για την Ελλάδα δείχνει να είναι η φυγή μυαλών και η εξαγορά καινοτόμων ιδεών από επιχειρήσεις της αλλοδαπής, με ταυτόχρονη μεταφορά δραστηριοτήτων και ενδιαφέροντος στο εξωτερικό. Από την άλλη, ο αργός βηματισμός που υιοθετούμε μπροστά σε κάθε κύμα αλλαγών, ίσως μας επιτρέψει να προσαρμοστούμε καλύτερα. Είναι κρίμα, βέβαια, που σε μία περίοδο συναρπαστικών αλλαγών στον πλανήτη εμείς βράζουμε στο ζουμί μας. Στο τέλος σκέφτεσαι ότι ευτυχώς υπάρχει ο τουρισμός. Εκείνο που λέγαμε παλιά, σχεδόν υποτιμητικά, για τα «γκαρσόνια της Ευρώπης» είναι αυτό που μπορεί να μας σώσει. Αρκεί να το κάνουμε καλά. Και να αποτύχουν οι εφαρμογές virtual ταξιδιών.