Στις 9 Ιουνίου ο Συνήγορος του Πολίτη ανακοίνωσε ότι προτίθεται να διερευνήσει, αυτεπαγγέλτως, τις καταγγελίες για επαναπροώθηση Τούρκων που εισήλθαν στην Ελλάδα αναζητώντας διεθνή προστασία.
Εχει ο Συνήγορος αυτό το δικαίωμα; Φυσικά και το έχει. Οπως περιγράφεται στο πλαίσιο αρμοδιοτήτων του, δύναται να παρέμβει αυτεπαγγέλτως. Μπορεί δε να απευθύνει ερωτήματα σε εμπλεκόμενες Αρχές, πλην της Δικαιοσύνης. Δηλαδή ο Συνήγορος διαθέτει τη θεσμική αρμοδιότητα για να ρωτήσει την Αστυνομική Διεύθυνση Εβρου αν γνωρίζει κάτι για τις επαναπροωθήσεις. Εχει επίσης τη δυνατότητα να χτυπήσει την πόρτα των υπουργείων και να ζητήσει την άποψη των πολιτικών προϊσταμένων. Το πόρισμά του δεν έχει εκτελεστική ισχύ, αλλά καμία κυβέρνηση δεν θα ήθελε να ξυπνάει το πρωί και να βλέπει θυροκολλημένη μία γνωμοδότηση που να την εγκαλεί για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνών συνθηκών.
Η κυβέρνηση έπραξε πολύ σωστά και δεν σχολίασε επισήμως την απόφαση του Συνηγόρου. Αν μη τι άλλο, πρέπει να τηρούνται και κάποια προσχήματα περί ανεξαρτησίας των Αρχών. Ωστόσο ο υπουργός των Εξωτερικών και διανοητής της Αριστεράς, ο Νίκος Κοτζιάς, δεν συγκρατήθηκε. Οταν ρωτήθηκε για τις επανοπροωθήσεις, δήλωσε, βεβαίως, αναρμόδιος. Είπε όμως ότι θα απαντήσει σχετικά στη Βουλή «και στον Συνήγορο του Πολίτη του οποίου οι πράξεις θα δούμε αν είναι νόμιμες».
Μέχρι να πει ο υπουργός το γνωστό «οι δηλώσεις μου παρερμηνεύτηκαν», δύο πράγματα μπορούμε να υποθέσουμε. Ο Κοτζιάς διακατέχεται είτε από πλήρη άγνοια, είτε του έχει μεταδώσει ο Παύλος ο Πολάκης εκείνη την άποψη που λέει ότι τίποτα δεν είναι υπεράνω της κυβερνητικής βούλησης. Εχουμε παρακολουθήσει σχόλια και ωμές παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη. Λέτε να διστάζουν να τραβήξουν και το αυτί του Συνηγόρου του Πολίτη;
Για πρώτη φορά ένας υπουργός απειλεί ανοιχτά με έλεγχο νομιμότητας μία Ανεξάρτητη Αρχή. Και μάλιστα την Αρχή που είναι αρμόδια να ελέγξει τον υπουργό και τα εκτελεστικά όργανα για αυθαιρεσία εκτός νόμων και θεσμικού πλαισίου. Πουλάει μαγκιά και δυστυχώς όχι τζάμπα αφού εισάγει ήθη και κώδικες Μαδούρο. Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του κανονικού, δυτικού κόσμου, τώρα ο Κοτζιάς θα ήταν σκεπασμένος από το κουρνιαχτό που θα σήκωνε αυτό που εκστόμισε.
Είναι άγνωστο πώς ο Κοτζιάς θα διαπιστώσει αν είναι νόμιμες οι πράξεις του Συνηγόρου. Ισως ισχυριστεί ότι η διερεύνηση της υπόθεσης βλάπτει τα εθνικά συμφέροντα της χώρας. Ολα τα έχουμε ακούσει, γιατί όχι και αυτό; Βέβαια η τήρηση των νόμων, ο σεβασμός των συνθηκών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ταυτίζονται με το ύψιστο εθνικό συμφέρον, τη λειτουργία του πολιτεύματος. Αλλά στην επαναστατική σκέψη του Κοτζιά και του Πολάκη, ακόμα και οι θεμελιώδεις συστατικές αξίες του κράτους, λειτουργούν ως κλωστές στα δάχτυλα της κυβέρνησης.