O Τσίπρας σκεπτικός στη Βουλή. Να σκέφτεται πώς θα υπογράψει και τυπικά το 4ο Μνημόνιο; | REUTERS/Alkis Konstantinidis
Απόψεις

Η αρχή του τέλους και η φούσκα που έσκασε

Το σοκ του Eurogroup σήμανε την αρχή του τέλους για το αφήγημα της ορμητικής ανάκαμψης και της εξόδου στις αγορές με τιμονιέρη τον Τσίπρα. Από τα μεσάνυχτα της 22ας Μαΐου το θέμα δεν είναι πια το χρέος αλλά η διαδικασία για την τυπική υπογραφή του 4ου Μνημονίου
Αλέκος Παπαναστασίου

Το έργο το έχουμε ξαναδεί. Ακόμη και όταν όλα τα σημάδια δείχνουν ότι «τους πήρε ο κατήφορος» υπάρχουν κάποιοι -συνήθως παράγοντες της οικονομίας που έχουν καλή σχέση με την κυβέρνηση- που συνεχίζουν απτόητοι να φιλοτεχνούν την ψευδαίσθηση της… αιωνιότητας: ότι δηλαδή αυτή η κυβέρνηση είναι μακράς πνοής, ότι προχωράει ακλόνητη σε ένα καθαρό διάδρομο, ότι η ασυγκράτητη ανάκαμψη θα γυρίσει το κλίμα κλπ…

Στην περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα και του Πάνου Καμμένου το σενάριο θα το λέγε κανείς και αληθοφανές με το peak να εντοπίζεται μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου από τη Βουλή και την αναμονή μιας εντυπωσιακής λύσης για το χρέος -στα όρια του απίστευτου κι όμως αληθινού- που θα ανάγκαζε τον Πρωθυπουργό να βάλει γραβάτα.

Τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Τα μεσάνυχτα της 22ας Μαΐου, στο Eurogroup των Βρυξελλών, αντί για την αρχή μιας νέας εποχής ανάκαμψης, εμπιστοσύνης και επενδύσεων, το αφήγημα έσκασε σαν φούσκα.

Οι πρωταγωνιστές ήταν οι ίδιοι: Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και ο Πόουλ Τόμσεν. Αυτή τη φορά δεν αποφάσισαν να κάνουν τη ζωή δύσκολη σε Σαμαρά και Βενιζέλο προς όφελος του ΣΥΡΙΖΑ όπως το 2014. Αυτή τη φορά διέλυσαν με όχι ιδιαίτερα κομψό τρόπο τα φληναφήματα τύπου «too good to be true» αλλά και ολόκληρο το αφήγημα για την επιδεξιότητα των χειρισμών της κυβέρνησης.

Θα το έχετε ακούσει, το διακινούν άλλωστε αόκνως εγχώριοι ειδήμονες (με το αζημίωτο ή με την προσδοκία ανταμοιβής): κοντολογίς ότι «ο Τσίπρας τα έχει βρει με τη Μέρκελ και τους Αμερικάνους, μόνο αυτός περνάει τα μέτρα χωρίς να ανοίγει ρουθούνι, φοβούνται να τον έχουν στην αντιπολίτευση και γι αυτό θα του τα δώσουν όλα, κανένας δεν θέλει τον Κυριάκο» κλπ..

Αλλα ακούγαμε, άλλα είδαμε τελικά. Ο σχεδιασμός της πλάκας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αλλά και η έλλειψη στοιχειώδους πρόβλεψης για την ισορροπία δυνάμεων οδήγησαν στα γνωστά αποτελέσματα. Το σοκ του Eurogroup σήμανε την αρχή του τέλους για το αφήγημα της ορμητικής ανάκαμψης και της εξόδου στις αγορές με τιμονιέρη τον Αλέξη Τσίπρα.

Γιατί την αρχή του τέλους; Διότι από τα μεσάνυχτα της 22ας Μαΐου το θέμα δεν είναι πια το χρέος αλλά η διαδικασία για την τυπική υπογραφή του 4ου Μνημονίου. Αλλωστε τα περισσότερα μέτρα για το 2019 και το 2020 έχουν ήδη ψηφιστεί. Αυτή είναι η πραγματική διαδικασία που θα κληθεί να χειριστεί ο κ. Τσίπρας από την επόμενη μέρα που θα αναλάβει καθήκοντα η νέα γερμανική κυβέρνηση (πιθανόν τον Νοέμβριο) και αναγκαστικά θα πρέπει να ολοκληρωθεί πριν τελειώσει το τρέχον πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018.

Πριν φτάσουμε όμως εκεί, στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου η κυβέρνηση θα αγωνιά για το εάν θα εγκριθεί πολιτικά η εκταμίευση της δόσης και εάν θα βρεθεί μια νομική φόρμουλα για να ενταχθεί η Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Το πρώτο είναι πιθανό, το δεύτερο δύσκολο.

Για να συμβεί θα πρέπει να υποχωρήσει η πλευρά Σόιμπλε. Να δώσει δηλαδή η Γερμανία στο ΔΝΤ μια λεπτομερέστερη διατύπωση για την μεσοπρόθεσμη παρέμβαση στο χρέος η οποία θα επιτρέψει στο Ταμείο να πει ότι ελληνικό χρέος είναι (υπό προϋποθέσεις) βιώσιμο και να καλύπτεται έτσι ο Ντράγκι για να μας βάλει στο QE.

Το ερώτημα είναι αν θα συμβεί τελικά η πολυπόθητη ανατροπή καθώς οι τελευταίες πληροφορίες αλλά και τα συμφραζόμενα των δηλώσεων των αξιωματούχων του ΔΝΤ δείχνουν ότι η πρόταση Σόιμπλε να μπει το Ταμείο στο πρόγραμμα χωρίς λεφτά -άρα χρέος «γιοκ»- έχει ήδη γίνει αποδεκτή.