Οι φοιτητές των Οικονομικών μαθαίνουν από το πρώτο έτος σπουδών ότι ένα από τα κύρια και διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας είναι ο μεγάλος αριθμός των αυτοαπασχολούμενων.
Δεν μαθαίνουν κάτι λάθος. Η πατρίδα μας έχει το μεγαλύτερο ποσοστό αυτοαπασχολούμενων από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτοαπασχόλησης, επί του ενεργού πληθυσμού, προσεγγίζει το 32%. Ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 15%. Και, γενικά, όσο πιο σύγχρονη θεωρείται μία οικονομία, τόσο μικρότερα ποσοστά αυτοαπασχόλησης παρουσιάζει. Εκτός από μας, υψηλή αυτοαπασχόληση έχει η Ιταλία, που διακρίνεται για τη φοροδιαφυγή της, ομοίως και η Πορτογαλία και η Ρουμανία. Αντιθέτως, τα χαμηλότερα ποσοστά αυτοαπασχόλησης σημειώνονται στη Δανία και στο Λουξεμβούργο.
Αυτός είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο τώρα εξοντώνονται οικονομικά οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Η οικονομική τους δραστηριότητα θεωρείται εκτροφείο φοροδιαφυγής και θερμοκοιτίδα παραοικονομίας. Όταν οι δανειστές επιβάλλουν υψηλές εισφορές και δυσβάστακτο φορολογικό συντελεστή προεξοφλούν την ύπαρξη «λίπους», αλλά συνάμα θέλουν να εξωθήσουν τους ελεύθερους επαγγελματίες σε άλλες δραστηριότητες. Ας γίνουν μισθωτοί ή ας συστήσουν εταιρείες-ομπρέλες για να συστεγαστούν επαγγελματικά. Αρκεί να μην κυκλοφορούν εκεί έξω, άναρχοι, ανεξέλεγκτοι, φοροδιαφεύγοντες. Και η κυβέρνηση; Δεν ανησυχεί για το πολιτικό κόστος; Εντάξει, δεν είναι η πρώτη της προτεραιότητα να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες σε γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς, δηλαδή σε ελεύθερους επαγγελματίες που, ούτως ή άλλως, δεν ανήκουν στο ακροατήριό της. Οι άλλοι, εκείνοι που ασκούν πιο λαϊκά επαγγέλματα, έχουν ήδη τον τρόπο τους για να επιβιώνουν. Πιο εύκολα θα γλυτώσει την τσιμπίδα ο υδραυλικός, παρά ο δικηγόρος. Όπως και να έχει, η εκλογική πελατεία της κυβέρνησης είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι και, δευτερευόντως, οι συνταξιούχοι. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες σε λίγο δεν θα είναι και τόσο ελεύθεροι ή και τόσο επαγγελματίες. Αποκλείεται πάντως να είναι ταυτοχρόνως και ελεύθεροι και επαγγελματίες.
Ναι, αλλά δεν θα έρθει η Νέα Δημοκρατία για να αποκαταστήσει τα πράγματα; Δεν νομίζω να πιστεύετε αυτά τα αφελή. Το καθεστώς θα μείνει ως έχει και η ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία θα είναι ασύμφορη ως απαγορευτική, εκτός και αν βγάζεις τεράστια ποσά ή θέλεις να ξεπλύνεις χρήμα.
Στην πραγματικότητα παρακολουθούμε, με βίαιο τρόπο, την προσπάθεια αλλαγής του μοντέλου με το οποίο λειτουργεί η οικονομία μας. Και, δυστυχώς, δεν είμαστε απολύτως βέβαιοι πού ακριβώς θα οδηγηθούμε. Κανένας δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Μπορεί, πράγματι, να μειώσουμε θεαματικά το ποσοστό αυτοαπασχόλησης, εκτρέποντας τη δραστηριότητα σε υπαλληλικά ή εταιρικά σχήματα. Μπορεί, από την άλλη, να μειώσουμε τους αυτοαπασχολούμενους και να αυξήσουμε τους ανέργους, αληθινούς και εικονικούς, οδηγώντας περισσότερες δραστηριότητες στο ημίφως της παραοικονομίας.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι το πρότυπο αλλάζει. Ο ελεύθερος επαγγελματίας αρχίζει να αφαιρείται σταδιακά από το μενού επιλογών των νέων. Τι μένει; Υπάλληλος ή επιχειρηματίας. Και φυσικά η ασφαλής και αποδοτική λύση του λαμόγιου.