Ατυχής σύμπτωση, πολύ ατυχής. Το επώνυμο Θεοδωράκης είχε την τιμητική του το Σάββατο. Ο Σταύρος έδωσε μια συνέντευξη, από την οποία έμεινε η ατάκα για τα «πλουσιόπαιδα που μας κυβερνούν». Και Μίκης συνέγραψε άρθρο στο προσωπικό του ιστολόγιο για να μας πει ότι όπου να ‘ναι ο Τσίπρας γίνεται Μαδούρο.
Βεβαίως, εκ πρώτης όψεως, οι δύο απόψεις δεν έχουν σχέση. Εκτός, ίσως, από ένα άρωμα λαϊκισμού και υπερβολών, που εκπέμπουν. Ας το δούμε.
Πρώτον, με αφορμή μια ανοησία που εξεστόμισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο Σταύρος Θεοδωράκης αναπτύσσει μια συλλογιστική περί «κακομαθημένων πλουσιόπαιδων», που «δεν έχουν δουλέψει ποτέ τους» και «ξαφνικά βρίσκονται να διαχειρίζονται τις τύχες ενός λαού», άρα «είναι επικίνδυνοι». Η συλλογιστική αυτή, ενώ συντίθεται από επιμέρους αληθείς διαπιστώσεις, πάσχει πολλαπλώς. Διότι:
– Ολες οι κυβερνήσεις που γνωρίζουμε είχαν στη σύνθεσή τους και «πλουσιόπαιδα» (κακομαθημένα ή μη) και «φτωχόπαιδα».
– Αρκετά από αυτά «δεν είχαν δουλέψει ποτέ», δηλαδή έγιναν επαγγελματίες πολιτικοί. Από ένα σημείο και μετά έτσι γίνεται.
– Η απόδοσή τους δεν κρίθηκε από αυτά τα χαρακτηριστικά τους. Υπάρχουν «πλουσιόπαιδα» που έγιναν καλοί υπουργοί και «φτωχόπαιδα» που εξελίχθηκαν σε…άστα να πάνε. Εχουμε ακόμα και σημερινά παραδείγματα. Εχουμε, επίσης, παραδείγματα «ανεπάγγελτων» που άφησαν σημαντικό έργο και «επαγγελματιών» που τα έκαναν μπάχαλο.
– Τέλος, οι σημερινοί δεν «βρέθηκαν ξαφνικά» να διαχειρίζονται τις τύχες μας. Εκκολάφθηκαν επί κάμποσα χρόνια και το 36% τούς έδωσε την ψήφο του απολύτως συνειδητά και δημοκρατικά.
Ειδικά οι νεότευκτες κυβερνήσεις, όπως η σημερινή, δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνουν όλες τις κατηγορίες που προαναφέρθηκαν. Το ίδιο συνέβη με εκείνη του ΠΑΣΟΚ το 1981, για να μην πάμε πιο πίσω.
Πώς θα τις κρίνουμε; Με το κριτήριο «πλουσιόπαιδα» – «φτωχόπαιδα» και Αιγάλεω – Ψυχικό δεν βγαίνει άκρη. Πρέπει να βρούμε πιο σταθερά κριτήρια. Οπως το τι έλεγαν και τι κάνουν. Αν αυτό που έλεγαν ήταν σωστό και αν έκαναν καλά που το άλλαξαν. Η σημερινή κυβέρνηση (με το σκίζω τα Μνημόνια – υπογράφω Μνημόνια) είναι πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα. Τι από τα δύο θεωρούμε σωστό;
Δεύτερον, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος δεν διακρίνεται για σταθερότητα στις απόψεις του, προσχωρεί σήμερα στη θεωρία του «μαδουρισμού», για να περιγράψει τις προθέσεις του Τσίπρα. Και η άποψή του αυτή βρίσκει ιδιαίτερη προβολή από μεγάλο φάσμα μέσων ενημέρωσης, ακριβώς επειδή χτυπάει -και μάλιστα από…φιλελεύθερη σκοπιά!- τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Υπενθυμίζω απλώς ότι, πριν από μερικά χρόνια, ο Μίκης ήταν στη λογική των «προδοτών» και των «γερμανοτσολιάδων» και περιστοιχιζόταν από το ανφάν γκατέ του εθνολαϊκισμού (Ζουράρις, Μαριάς, Ψωμιάδης, Παπαθεμελής κ.α-εδώ). Είναι ο ίδιος που ήθελε να βγει με καλάσνικοφ στους δρόμους. Είναι ο ίδιος πού είχε υποδεχθεί τον Τσίπρα και τον Καμμένο τότε που ακόμα βρίσκονταν σε αντιμνημονιακό οίστρο.
Αλλά κι αυτά να παραβλέψουμε, μήπως αυτά που λέει σήμερα ο Μίκης περί «μαδουρισμού» μπορούν να αποτελέσουν σημείο σοβαρής κριτικής στην κυβέρνηση; Ας δούμε:
– Ποια σχέση έχει η Ελλάδα με την Βενεζουέλα; Η κυβέρνηση εδώ έχει χάσει την πλειοψηφία στη Βουλή; Γίνονται διαδηλώσεις στους δρόμους, με νεκρούς και τραυματίες; Ακόμα και το κριτήριο «έχει χάσει την πλειοψηφία στο λαό», που λέει ο Μίκης, πώς διαπιστώνεται; Μόνο δημοσκοπικά; Μα τότε καμιά κυβέρνηση στην Ελλάδα της κρίσης, που θα υποχρεωθεί να πάρει σκληρά μέτρα, δεν θα μπορεί να σταθεί πάνω από έξι μήνες. Μήπως είναι επικίνδυνο αυτό το κριτήριο;
– Η περίπτωση Σαββίδη είναι, άραγε, ασφαλές κριτήριο για τον «μαδουρισμό» του Τσίπρα σήμερα; Μήπως στο απώτερο παρελθόν είχαμε ανάλογες απόπειρες διαπλοκής(Κοσκωτάς και όχι μόνον); Μήπως ο Σαββίδης πριν από λίγα χρόνια ήταν εκλεκτός άλλων κυβερνήσεων (και αντιπολιτεύσεων μαζί);
– Τέλος, η «ανησυχία» του Μίκη για τις Ενοπλες Δυνάμεις και η σύνδεση που κάνει με την δικτατορία του 1967 μόνο ως κατάλοιπο των δικών του φρικτών εμπειριών-και συνδρόμων-μπορεί να ερμηνευθεί. Τον αγαπάμε, κατανοούμε τα της ηλικίας του, αλλά αυτά είναι επιεικώς απαράδεκτα και κάποιοι θα έπρεπε να τον προστατεύουν. Η Ελλάδα είναι χώρα της Ευρώπης με δημοκρατία που λειτουργεί, παρά τα κουσούρια της. Ο «μαδουρισμός» δεν μπορεί να περάσει. Ο Τσίπρας θα καταψηφιστεί και θα φύγει από την εξουσία, όπως και οι προηγούμενοι. Κανένας Σαββίδης δεν (θα) μπορεί να τον σώσει.
Εν κατακλείδι: η κριτική στις κυβερνήσεις πρέπει να γίνεται με βάση αυτά που εξαγγέλλουν και (δεν) υλοποιούν. Όχι με βάση τους χαρακτήρες των προσώπων(πλούσιοι- φτωχοί), ούτε με ανιστόρητες παρομοιώσεις (Μαδούρο). Προπαντός η κριτική δεν πρέπει να γίνεται όπως την περιγράφει μια ρήση του Οσκαρ Ουάιλντ: «Η ηθικολογία είναι η στάση που υιοθετούμε απέναντι σε ανθρώπους που δεν μπορούμε να υποφέρουμε».