Το ακούγαμε και στις αμερικανικές εκλογές. Τι Τραμπ, τι Κλίντον. Μετά εξελέγη ο Τραμπ και οι διάφορες Σούζαν Σάραντον αυτού του κόσμου, αυτές οι τάχα μου πρωθιέρειες της ιδεολογικής καθαρότητας που η μία Χίλαρι τους βρωμάει και η άλλη Χίλαρι τους ξινίζει, άρχισαν και αυτές να σκούζουν απελπισμένες με το κακό που τις βρήκε. Too little, too late, που λένε και στο χωριό μου.
Ιδιο έργο και στη Γαλλία. Εχεις από τη μία πλευρά την ακροδεξιά, ξενοφοβική Μαρίν Λεπέν που θέλει να διαλύσει την Ευρώπη, να την μπολιάσει με το μισαλλόδοξο δηλητήριο τού «εμείς και αυτοί», τού «τελειώστε τους πριν μας τελειώσουν» κλπ. Και από την άλλη είναι ο Εμανουέλ Μακρόν, ένας κεντρώος πολιτικός που μιλάει για τους νέους, για μια νέα Ευρώπη, διανθίζει τον λόγο του με Ντιντερό και Αντρέ Ζιντ· και ναι, είναι «νεοφιλελεύθερος», δηλαδή θέλει την παγκοσμιοποίηση και την οικονομία της αγοράς, ούτε ο πρώτος, ούτε και ο τελευταίος. Η Figaro το παρομοίασε με μια επιλογή ανάμεσα στη χολέρα και στη γρίπη.
Ανάμεσα λοιπόν σε αυτά τα δύο, ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν λέει ότι δεν θα επιλέξει, δεν προτρέπει τους υποστηρικτές του να προτιμήσουν τον Μακρόν έναντι της Λεπέν, τους στέλνει πιθανότατα στον υπέροχο κόσμο της αποχής.
Δεν ξέρω τι είναι χειρότερο. Ενας πολιτικός που ανάμεσα σε αυτά τα δύο δεν βλέπει διαφορές, ή ένας πολιτικός που τις βλέπει αλλά επιλέγει να τις αγνοήσει για λόγους υστεροβουλίας και χυδαίου τακτικισμού; Τι είναι χειρότερο, ένας ηλίθιος ή ένας απατεώνας;
Για να είμαστε ξεκάθαροι. Η στάση του Μελανσόν το βράδυ της Κυριακής, δεν είναι η στάση της γαλλικής Αριστεράς. Επαναλαμβάνω: δεν είναι η στάση των Αριστερών τους οποίους με τόση ευκολία λοιδορούν κάποιοι και στη χώρα μας, κατατάσσοντάς τους αβασάνιστα και ανιστόρητα δίπλα στους φασίστες. Το πρωτοσέλιδο της σαββατιάτικης Liberation ήταν χαρακτηριστικό: «Οποιοσδήποτε εκτός από αυτούς» έγραψε, δείχνοντας τη Λεπέν και τον Φρανσουά Φιγιόν. Δηλαδή «ψηφίστε και Μακρόν». Η στάση του ιστορικού γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος ακόμα πιο χαρακτηριστική: σε αντίθεση με το τι λέει ο Μελανσόν, ψηφίζουμε Μακρόν. Οπως και το πρωτοσέλιδο της Humanite: Μια εικόνα της Λεπέν και ο πηχυαίος τίτλος «Ποτέ!»
Επανερχόμαστε λοιπόν στον Μελανσόν: Ανόητος ή ένας πολιτικός αριβίστας ενδεδυμένος με τον μανδύα του περίφημου ηθικού αριστερού πλεονεκτήματος; Και ανόητος και αριβίστας, είναι η απάντηση.
Ανόητος διότι αν εκλεγεί η Λεπέν, οι αριστεροί ψηφοφόροι του δεν θα γλιτώσουν από τους νόμους της αγοράς αλλά θα τους νιώσουν με χειρότερο τρόπο στο πετσί τους. Αν εκλεγεί η Λεπέν η Αριστερά θα βρεθεί απέναντι σε έναν ιδεολογικό Αρμαγεδδώνα με βασικές κατακτήσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για τα οποία τόσο αγωνίστηκαν διαχρονικά οι Αριστεροί, να αμφισβητούνται. Ανόητος διότι δεν μπορεί να μη βλέπει διαφορές ανάμεσα σε μια πολιτικό που σε μια ιστορική οπισθοδρόμηση για τη Γαλλία (τη συνιδρύτρια της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μην ξεχνάμε) καλεί σε αναδίπλωση εντός εθνικών συνόρων και σε ένα κοσμοπολίτη φρέσκο πολιτικό με όραμα για μια καλύτερη Ευρώπη.
Και εδώ φτάνουμε στο δεύτερο σκέλος της απάντησης.
Ο Μελανσόν είναι ένας τυχοδιώκτης με μια ακατάσχετη ροπή στον λαϊκισμό. Με την ίδια λογική που υπόσχεται γενικά ανυπακοή και ότι θα την πει στην Ανγκελα Μέρκελ, ελπίζει και σε ένα ναυάγιο του Μακρόν –και της πατρίδας του της Γαλλίας δηλαδή– για να έρθει μετά να την κατακτήσει ως ο επόμενος (αριστερός) σωτήρας, χωρίς να έχει χρεωθεί συναίνεση.
Επιπλέον ο Μελανσόν μπορεί να είναι ο darling της Ζωής Κωνσταντοπούλου και να θριαμβολογεί για μια «ανυπότακτη Γαλλία» (εδώ τα βρίσκει με τη Λεπέν), μπορεί να έχει και την εκτίμηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν είναι ακριβώς αυτό που λέμε αριστερός ράτσας.
Στην πραγματικότητα ο Μελανσόν είναι ένα προϊόν του κομματικού σωλήνα του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ούτε αντισυστημικός ούτε τίποτα. Ηταν στέλεχος του PS από τη δεκαετία του 1970 όταν και το γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν κραταιό. Αλλά τότε δεν του άρεσε. Του άρεσε ο γοητευτικός Φρανσουά Μιτεράν. Και την κράτησε αυτήν την αγάπη μέχρι το 2010. Μέχρι και πριν από μια επταετία ο Μελανσόν θεωρούσε εαυτόν ως το αυθεντικό PS, το «μιτερανικό», όπως λέμε «παπανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ» στα δικά μας.
Αν σας θυμίζει κάτι όλο αυτό δεν έχετε άδικο. Στην «αντισυστημική» ρητορική του Μελανσόν, τους «ανυπότακτους Γάλλους», του πώς θα αλλάξει την Ευρώπη και του πόσο καλά ήμασταν το 1980, διακρίνει κανείς τα υλικά πάνω στα οποία οικοδόμησε και ο ΣΥΡΙΖΑ την επέλασή του προς την εξουσία. Και ο ΣΥΡΙΖΑ γεμάτος «παπανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ» είναι. Την ώρα δε που ακόμα και η Humanite έβγαινε με πρωτοσέλιδο «Jamais», στην Ελλάδα συριζαϊκό φύλλο διαπίστωνε απλώς ότι η Γαλλία είναι μπροστά στη χειρότερο επιλογή· σαν να λέμε, τι Μακρόν, τι Λεπέν (ενώ δεν θα ήταν χειρότερη επιλογή το Λεπέν εναντίον Φιγιόν ας πούμε).
Μόνο που η ζωή δεν είναι μόνο σνομπ πρωτοσέλιδοι τίτλοι, συνθήματα και πολιτικά (παρ)οράματα, είναι επιλογές σε σταυροδρόμια. Οπως τραγουδούσε ο Σαββόπουλος «έρχεται η στιγμή για ν’ αποφασίσεις, με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις». Και είναι γνωστό ότι στη Γαλλία όλα τελειώνουν με ένα τραγούδι.