Μπορούμε να δούμε τη συμφωνία κυβέρνησης-δανειστών από πολλές σκοπιές. Ολες έχουν τη σημασία τους, αν και η, κατ’ αρχήν θετική, απάντηση στο ερώτημα του τίτλου δίνεται υπό πολλές προϋποθέσεις.
Πρώτη οπτική, η κωμική. Οπως αποτυπώνεται εδώ και εδώ. Δεν χρειάζεται περαιτέρω ενασχόληση, είναι απλώς για να ευθυμήσουμε.
Δεύτερη, η οπτική της επίσημης κυβερνητικής προπαγάνδας (εδώ και εδώ) η οποία αποσιωπά προκλητικά τα βασικά μέτρα της συμφωνίας, που είναι καθαρά αρνητικά (μείωση εισοδημάτων), σε πλήρη αντίθεση με την πρόσφατη κατηγορηματική διαβεβαίωση Τσίπρα, εξίσου προκλητική, ότι αυτό δεν θα συμβεί. Το γεγονός ότι στην προπαγάνδα πρωταγωνιστεί η εφημερίδα του μεγαλοεργολάβου Μπόμπολα αποδεικνύει ότι οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ όντως υπέταξαν τη διαπλοκή.
Τρίτη οπτική, η όντως θετική πλευρά της συμφωνίας, η οποία δεν πρέπει να μηδενίζεται, όπως κάνει σχεδόν σύσσωμη η αντιπολίτευση. Αλλωστε, πριν κλείσει η αξιολόγηση, ορισμένα κόμματα αλλά και όλοι οι οικονομικοί παράγοντες και αναλυτές σχεδόν μέρα παρά μέρα επεσήμαιναν τους κινδύνους από την καθυστέρηση (εδώ και εδώ). Οι ευθύνες του Τσίπρα και του Τσακαλώτου για την καθυστέρηση-είχαν αποδεχθεί εξαρχής όλα τα βασικά μέτρα- είναι δεδομένη και οφείλεται καθαρά σε λόγους εσωτερικών σκοπιμοτήτων.
Όμως, το κλείσιμο της αξιολόγησης, έστω και αργά, έχει και θετικές πλευρές. Η αναμενόμενη ηρεμία θα επέλθει, υπό προϋποθέσεις. Αλλά θα πάει στράφι, αν το κυβερνητικό σινάφι συνεχίζει να παίζει με όρους προπαγάνδας. Αν, δηλαδή, συνεχίζει να καταναλώνει φαιά ουσία για να πείσει ότι η συμφωνία είναι καλή γατί περιέχει και «αντίμετρα». Αστειότητες. Τα «αντίμετρα» τα έκαψε με μια φράση ο Τσακαλώτος: «Η συμφωνία περιέχει μέτρα που θα στενοχωρήσουν τον ελληνικό λαό». Γιατί να τον στενοχωρήσουν, αφού «κάθε ένα ευρώ (αρνητικά) μέτρα» θα έφερνε- υποτίθεται- «και ένα ευρώ (θετικά) αντίμετρα»;Αν οι κυβερνητικοί φωστήρες κάτσουν πάνω στα «αντίμετρα», για να πείσουν ότι πέτυχαν μια καλή συμφωνία, είναι χαμένοι από χέρι.
Αντίθετα, η συμφωνία θα έχει αποφέρει και θετικά αποτελέσματα αν, μέσα στο προβλεπόμενο διάστημα ηρεμίας, το κυβερνητικό σινάφι δεν τα κάνει μπάχαλο, όπως το συνηθίζει. Αν, δηλαδή, καταφέρει εντέλει αυτό που ο προανήγγειλε ο Σόιμπλε (εδώ), ώστε να επανέλθει μια (σχετική) κανονικότητα στη χώρα. Αλλά αυτό απαιτεί σοβαρότητα και δουλειά και αυτά δυστυχώς είναι έξω από τη δική τους «κανονικότητα». Οσο κι αν φαίνεται περίεργο, πιθανότητες κάποιας επιτυχίας έχουν οι σημερινοί, αν καταφέρουν ό,τι είχαν καταφέρει οι «Σαμαροβενιζέλοι» στο τέλος του 2014: να αποκατασταθεί μια αίσθηση ηρεμίας και εμπιστοσύνης (σχετικής πάντα), με επιστροφή χρημάτων στις τράπεζες, ξεθάρρεμα στην αγορά κ.α.
Τέταρτη οπτική: η σημερινή συμφωνία προσφέρει μια καλή ευκαιρία και στην αντιπολίτευση. Η οποία πρέπει να πάψει να μιμείται τον (αντιπολιτευόμενο) ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έβλεπε παντού καταστροφές. Για παράδειγμα, η ΝΔ δεν μπορεί να θέλει και κλείσιμο της αξιολόγησης και εκλογές. Αυτά τα δύο δεν πάνε μαζί. Αλλωστε, κατά βάθος τη συμφέρει να υπογράψει τα μέτρα ο Τσίπρας και όχι να ναυαγήσει η αξιολόγηση και να έρθει πρόωρα μια δική της κυβέρνηση, η οποία ίσως χρειαστεί να υπογράψει βαρύτερα.
Για την άλλη αντιπολίτευση, που κινείται πέριξ του Κέντρου, η συμφωνία και η αποφυγή των εκλογών μπορεί επιδράσει περισσότερο ευεργετικά, αν καταφέρει να ξεπεράσει τις κομματικές και προσωπικές αγκυλώσεις και ενωθεί. Ουσιαστικές διαφορές δεν υπάρχουν, μόνο εγωϊσμοί και υπολογισμοί. Ο υπολογισμός εκ μέρους της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ ότι θα αποσπάσει από τον ΣΥΡΙΖΑ μεγάλη μερίδα «μετανοημένων» ψηφοφόρων είναι λανθασμένος, έτσι όπως είναι σήμερα η κομματική γεωγραφία. Αν αλλάξει, με συνένωση δυνάμεων, που θα δίνει προοπτική για δημιουργία τρίτου ισχυρού πόλου, τότε κάτι μπορεί να γίνει. Χρόνος υπάρχει τώρα που, κατά τα φαινόμενα, οι εκλογές θα μετατεθούν για ενάμιση ή και περισσότερο χρόνο.
Εν κατακλείδι: τα αρνητικά της συμφωνίας είναι δεδομένα. Ηταν εξαρχής δεδομένα και δεν είναι πειστικός ο ισχυρισμός της αντιπολίτευσης ότι εκείνη θα τα έκανε εντελώς διαφορετικά. Σημασία για τη χώρα έχει τώρα να αξιοποιηθούν τα όποια θετικά. Οσο κι αν φαίνεται περίεργο, η σημερινή αντιπολίτευση, η οποία θα αποτελέσει τον κορμό της επόμενης κυβέρνησης, έχει συμφέρον να πετύχει η σημερινή κυβέρνηση να αξιοποιήσει αυτά τα θετικά. Μόνο έτσι το δικό της κυβερνητικό έργο, μόλις αναλάβει, θα είναι ευκολότερο. Γι’ αυτό καλό θα ήταν η σημερινή αντιπολίτευση, αντί να επιδίδεται μονοδιάστατα στο σπορ των καταγγελιών και της εκλογολογίας, να αρχίσει να προετοιμάζεται. Ωστε να μην πάθει ό,τι έπαθε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015.
Με άλλα λόγια, να ξέρει τι θέλει να κάνει, όταν έρθει η δική της ώρα. Το έχει πει πολύ καλά ο παλιός ποδοσφαιριστής και δεινός σκόρερ Κριστόφ Βαζέχα και ισχύει για όλους: «Πριν ακόμα φτάσει η μπάλα σε σένα, πρέπει να έχεις αποφασίσει τι θα κάνεις με αυτήν. Οσες φορές είχα δύο επιλογές στο μυαλό μου, τελικά έχανα την ευκαιρία».