Κερδίζοντας τον Λευκό Οίκο και το Κογκρέσο, ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται να έχει στα χέρια του μια εξουσία που ελάχιστοι αμερικανοί πρόεδροι είχαν στο παρελθόν. Μπορεί να διορίσει μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου, να σταματήσει τις όποιες απόπειρες να ελεγχθεί η οπλοκατοχή, να καταργήσει το Obamacare, το magnus opus κοινωνικής πολιτικής του προκατόχου του. Και ποιος ξέρει τι άλλο μπορεί να κάνει στην εξωτερική πολιτική, έχοντας στα χέρια του τη μεγαλύτερη στρατιωτική μηχανή του πλανήτη – για να μην πούμε το κουμπί των πυρηνικών και χάσουμε εντελώς τον ύπνο μας.
Πώς συνέβη αυτό; Η Χίλαρι Κλίντον είχε στο πλευρό της τα μέσα ενημέρωσης, ακόμα και τα πιο συντηρητικά. Είχε μια σειρά από απίστευτα σκάνδαλα του αντιπάλου της στη φαρέτρα της. Είχε ακόμα και τους Ρεπουμπλικανούς. Ο Τζορτζ Μπους ο νεώτερος είπε ευθαρσώς ότι δεν ψήφισε τον Τραμπ προτού καν κλείσουν οι κάλπες. Κι όμως αυτές οι κάλπες έδειξαν ότι ο Τραμπ όχι μόνο κέρδισε πολιτείες και εκλέκτορες που οι Δημοκρατικοί ήταν βέβαια πως είχαν στο χέρι, αλλά –το κυριότερο– κατάφερε να περάσει το μισαλλόδοξο, σεξιστικό και ρατσιστικό μήνυμά του σε κάθε γωνιά της Αμερικής. Οκ, δεν πέρασε στη Νέα Υόρκη και στην Καλιφόρνια, αλλά αυτές δεν είναι και τόσο Αμερική.
Αμερική είναι οι ανθρακωρύχοι της Δυτικής Βιρτζίνια που μαύρισαν τη Χίλαρι. Αμερική είναι το Γουισκόνσιν και το Μίσιγκαν της αυτοκινητοβιομηχανίας. Αμερική είναι (και) η χώρα των λευκών εργατών χωρίς πτυχίο, μια οπισθοδρομική κατηγορία πολιτών που ζει στις σκιές του αμερικανικού ονείρου, αλλά πιστεύει ότι είναι η ραχοκοκαλιά του. Αυτοί έδωσαν στον Τραμπ το προβάδισμα.
Ναι, οι Αφροαμερικανοί δεν έσπευσαν να στηρίξουν τη Χίλαρι όπως είχαν κάνει με τον Ομπάμα, παρά τις εκκλήσεις του τελευταίου – για αυτό και χάθηκε η Βόρεια Καρολίνα. Και οι Ισπανόφωνοι δεν φοβήθηκαν αρκετά ώστε να μην πάει η Φλόριντα στον Τραμπ. Αλλά αυτή τη φορά τη διαφορά την έκανε κυρίως η τάξη των λευκών εργατών.
Αποκαλυπτικό είναι το παρακάτω γράφημα των New York Times που δείχνει πώς κινήθηκαν πολιτικά δύο διαφορετικές κατηγορίες: οι λευκοί με πτυχίο και οι λευκοί χωρίς πτυχίο. Οι πρώτοι κινήθηκαν πιο κοντά, αλλά αμφιταλαντευόμενοι, προς τους Δημοκρατικούς. Οι δεύτεροι κινήθηκαν μαζικά προς τους Ρεπουμπλικανούς.
Θα μου πείτε, πάντα υπήρχε ένα χαμηλού επιπέδου μέρος του εκλογικού σώματος. Αλλά για πρώτη φορά αυτό το μέρος, η λευκή εργατική τάξη αντιλήφθηκε τον εαυτό της και αποφάσισε να ψηφίσει ως μειονότητα. Η Αμερική του blue collar είναι πλέον λιγότερο από 40% του εκλογικού σώματος. Και σε αντίθεση με τις άλλες εκλογές που μοιραζόταν ανάμεσα στα δύο κόμματα, αυτή τη φορά αυτή η τάξη ψήφισε ως μειονότητα. Ψήφισε συντεταγμένα και με αταλάντευτη πίστη εκείνον τον υποψήφιο που ένιωσε να εκφράζει (και να καλλιεργεί) τις ανησυχίες της. Τον φόβο για τις δουλειές που βέβαια δεν χάνονται –η ανεργία μειώθηκε απίστευτα επί Ομπάμα– αλλά που αλλάζουν, τον φόβο για τον κόσμο που αλλάζει. Εναν κόσμο που μετά από έναν Αφροαμερικανό, κάλεσε και μια γυναίκα να γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ…
ΥΓ. Αυτό το άρθρο γράφτηκε ενώ ακόμα δεν είχε κριθεί η νίκη του Τραμπ. Αλλά η ουσία λίγο αλλάζει. Είναι μια άλλη Αμερική αυτή που ψηφίζοντας Τραμπ ξεκούφανε τους δημοσκόπους και κατατρόμαξε τον κόσμο. Μια Αμερική που επιλέγαμε να αγνοούμε αλλά υπάρχει.