Αν στήσεις αυτί στο διπλανό τραπέζι, εκεί που τα πηρούνια ξεσκίζουν τη φέτα και ο οίνος ευφραίνει λαρύγγια και ψυχές, θα διαπιστώσεις ότι ο μέσος Ελληνας, δηλαδή το εθνικό πρότυπο σοφίας, δεν υπολήπτεται καθόλου την αμερικανική πολιτική σκηνή.
Αυτό κυρίως πηγάζει από την απαξιωτική προσέγγιση προς τον αμερικανό ψηφοφόρο. Για λόγους που δεν είναι της παρούσης, ο Ελληνας θεωρεί τον εαυτό του τέρας πολιτικής σκέψης, αποδίδοντας στον Αμερικανό διαστάσεις μονοκύτταρου οργανισμού, το πολύ μέχρι αμοιβάδα. Βέβαια και ο Αμερικανός που επιλέγει Τραμπ καταβάλλει κάθε προσπάθεια να επιβεβαιώσει τις ελληνικές εμμονές, πλην όμως, ο πολιτικός του προσανατολισμός δεν εκπορεύεται από την προσδοκία διορισμού ή ρουσφετιού. Εν προκειμένω δε, ευλόγως απορώ γιατί να θεωρείται ο λόγος του Τραμπ φαιδρός και επικίνδυνος, ενώ το «σκίζω τα Μνημόνια» ακόμα και τώρα εκλαμβάνεται ως τμήμα πολιτικής επιχειρηματολογίας με σαφές ιδεολογικό πρόσημο.
Τέλος πάντων, το θέμα μας δεν είναι ακριβώς ο Τραμπ, αλλά η πλανητική εφεδρεία, η Χίλαρι Κλίντον. Μέχρι την Τρίτη η Χίλαρι δεν ήταν απολύτως σίγουρη για το αν θα πρέπει να ψάχνει για αντιπρόεδρο ή είναι καλύτερο να κοιτάξει για δικηγόρο. Ξέρετε την υπόθεση: όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών χρησιμοποιούσε το gmail για την αποστολή υπηρεσιακής αλληλογραφίας, αποφεύγοντας το κρυπτογραφημένο σύστημα του υπουργείου. Αυτό θεωρητικά θα μπορούσε να απειλήσει την ασφάλεια και τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Το FBI ανέλαβε να το διερευνήσει και το ενδεχόμενο άσκησης δίωξης ήταν ανοιχτό. Τελικώς το πόρισμα συστήνει στο υπουργείο Δικαιοσύνης να μην ασκηθεί δίωξη στη Χίλαρι, η οποία, πάντως, «ήταν απρόσεκτη».
Προς Θεού δεν θα πέσω στην παγίδα της εύκολης σύγκρισης των δικών μας πραγμάτων με συνθήκες που δείχνουν ακατανόητες ακόμα και για άλλα προηγμένα κράτη του δυτικού κόσμου. Στις ΗΠΑ, όμως, πρόεδρος έχει πάει στο σπίτι του επειδή έκανε παρακολουθήσεις. Αλλος κινδύνευσε να εκπαραθυρωθεί από τον Λευκό Οίκο επειδή μία υπάλληλος άνοιξε το στόμα της με διάφορους τρόπους. Και το φαβορί της φετινής κούρσας απειλήθηκε με ποινική δίωξη. Πριν μπείτε στο «House of Cards», δείτε το προφανές: οι θεσμοί και οι ανεξάρτητες αρχές λειτουργούν. Δεν έχει σημασία ποιους βρίσκουν μπροστά τους. Οι ΗΠΑ είναι η χώρα με ρεκόρ ως προς τον αριθμό των αιρετών αρχόντων που είδαν τα κάγκελα από τη μέσα πλευρά. Μιλάμε για έναν άλλο κόσμο που δεν έχει σχέση με τη δική μας συνταγματική δομή και νομική διάρθρωση. Πολλά από όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ, εδώ θα μπορούσαν να θεωρηθούν ωμές επεμβάσεις στη λειτουργία του πολιτεύματος. Ούτως ή άλλως εκεί οι δικαστές είναι αιρετοί και μπορούν να ασκήσουν έλεγχο σε αιρετούς άρχοντες. Είναι, ένας άλλος κόσμος. Πού λειτουργεί καλά. Καλύτερα. Εδώ η Δικαιοσύνη δεν έχει λαϊκή νομιμοποίηση. Εχει πολιτική επίβλεψη.
Αν οι πρωταγωνιστές των δραματικών εξελίξεων της διαπραγμάτευσης Τσίπρα κληθούν για ερωτήσεις από λειτουργό της Δικαιοσύνης, αυτό θα συμβεί με άλλη κοινοβουλευτική σύνθεση που θα κινήσει τις διαδικασίες για τα περαιτέρω
Την ώρα, λοιπόν, που η Χίλαρι έπαιρνε μία βαθιά ανάσα, ένας συμπατριώτης της (σίγουρα θα είχε ακούσει για τον μπαμπά του), έκοβε τη δική μας. Ο Τζέιμς Γκαλμπρεϊθ πρόσθετε τη δική του εκδοχή για γεγονότα που μας απασχόλησαν τον τελευταίο χρόνο σε τέτοιο βαθμό ώστε λίγο-πολύ ο καθένας μας έχει τη δική του άποψη. Εχετε ακούσει τι ισχυρίζεται: ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε να υπάρχει ένα εναλλακτικό σχέδιο στην περίπτωση που οι εταίροι εξωθούσαν τη χώρα εκτός ευρώ. Αυτό το σχέδιο περιελάμβανε, ουσιαστικά, την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, κινητοποίηση του στρατού, έκδοση παράλληλου νομίσματος. Η αφήγηση Γκάλμπρεϊθ είναι άλλη μία πέτρα μέσα στη λίμνη που κρύβει και άλλες κοτρόνες. Tο «Νομισματοκοπείο» του Λαφαζάνη, τα IOUs του Βαρουφάκη και το Plan X του Γκάλμπρεϊθ είναι ιστορίες με κοινούς ήρωες, γραμμένες από το ίδιο μελάνι. Μπορεί να διαφέρουν τα γεγονότα, οι ερμηνείες και οι προθέσεις που αποδίδονται στους πρωταγωνιστές. Ομως ένα είναι βέβαιο: μέσα σε κάθε αφήγηση υπάρχουν ενδείξεις και ερωτήματα σχετικά με πράξεις που, κατά μία υποκειμενική εκδοχή, θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη στα συμφέροντα και στην ασφάλεια της χώρας.
Η Φώφη Γεννηματά δήλωσε: «Μετά και από τις νέες αποκαλύψεις, η Δικαιοσύνη οφείλει άμεσα να διερευνήσει τους κρυφούς σχεδιασμούς Τσίπρα – Βαρουφάκη για το πρώτο εξάμηνο του 2015.» Είναι μία δήλωση με μεγαλύτερη βαρύτητα από αυτή που δείχνει να έχει, αλλά ίσως και να διατυπώθηκε με ανεμελιά απίστευτης ελαφρότητας. Με λίγα λόγια, για να συμβεί αυτό που λέει η Φώφη Γεννηματά, θα πρέπει η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου να στείλει στη Βουλή ένα πόρισμα έρευνας γραμμένο σε κόλλες που θα μπορούσαν να τυλίξουν πολιτικά πρόσωπα. Μιλάμε για πολιτικές πράξεις που, ενδεχομένως, να ελέγχονται και ποινικά. Ομως όλες οι πολιτικές πράξεις δεν θα μπορούσαν να τεθούν υπό ποινικό έλεγχο; Εν προκειμένω, αυτό που εσείς βλέπετε ως υπονόμευση του εθνικού νομίσματος, κάποιος άλλος θα το αντιμετώπιζε ως προληπτικό μέτρο θωράκισης της εθνικής οικονομίας. Για αυτό, άλλωστε, η συνταγματική πρόβλεψη ειδικού καθεστώτος για την ποινική ευθύνη των μελών της κυβέρνησης, υπάρχει ως μορφή θεσμικής εγγύησης που προστατεύει τους κυβερνητικούς φορείς από διώξεις που θα τους δυσχέραναν στην επιτέλεση των καθηκόντων τους.
Μη φλυαρούμε, αν οι πρωταγωνιστές των δραματικών εξελίξεων της διαπραγμάτευσης Τσίπρα κληθούν για ερωτήσεις από λειτουργό της Δικαιοσύνης, αυτό θα συμβεί με άλλη κοινοβουλευτική σύνθεση που θα κινήσει τις διαδικασίες για τα περαιτέρω. Αυτοβούλως η Δικαιοσύνη δεν πρόκειται να ανταποκριθεί στο αίτημα της Φώφης Γεννηματά και δεν θα κουνήσει ούτε βλέφαρο. Θεωρητικά κάποιος θα μπορούσε τώρα να καλέσει τον Γκάλμπρεϊθ για καφέ και φιλική κουβέντα, ανοίγοντας ένα φάκελο με πολλές λευκές σελίδες που θα περιμένουν να γραφτούν. Οχι πως κάτι τέτοιο θα έφερε θεσμικό αποτέλεσμα -ακόμα και αν η υπόθεση έφτανε στη Βουλή, υπό αυτή τη σύνθεση, θα την αναλάμβανε η καθαρίστρια του Βούτση. Θα δημιουργούσε, βέβαια, πολιτικό προϊόν. Και εδώ είναι το σημείο που μας διαχωρίζει από τους Αμερικανούς και τη άλλους της Δύσης: η σχέση της εκτελεστικής εξουσίας με τη Δικαιοσύνη είναι τόσο βαθιά, που η Δικαιοσύνη κάνει πολιτική ή λειτουργεί με πολιτικό αισθητήριο. Είναι η απουσία κάθε αίσθησης ανεξαρτησίας. Η υπαγωγή των πάντων στον απόλυτο έλεγχο της εκτελεστική εξουσίας.
Για αυτό, λοιπόν, όταν η Φώφη καλεί τη Δικαιοσύνη να παρέμβει, οφείλει να τη βοηθήσει. Γιατί δεν καταθέτει η ίδια μία μηνυτήρια αναφορά;