Σε κάθε ευκαιρία οι Ευρωπαίοι φωνάζουν δυνατά ότι κουράστηκαν! Μπορεί οι αστικές τους δημοκρατίες να βρίσκουν ακόμα τον τρόπο να συγχρονιστούν με το κέντρο των Βρυξελλών αλλά αυτό δεν πρόκειται να κρατήσει για πάντα.
Στις κυριακάτικες εκλογές της Ιταλίας, το κόμμα του Μπέπε Γκρίλο κέρδισε τις εντυπώσεις αλλά και πάρα πολλούς δήμους της χώρας. Στην Ρώμη παίρνει τη δημαρχία με το εντυπωσιακό ποσοστό του 67,3%, η 37χρονη υποψήφια του κινήματος Πέντε Αστέρων Βιρτζίνια Ράτζι. Ο υποψήφιος της κεντροαριστεράς, Ρομπέρτο Τζακέτι δεν ξεπερνά το 32,7%. Στο Τορίνο, επίσης, η Κιάρα Απεντίνο, υπερίσχυσε με ποσοστό 54,6%. Και σε ολόκληρη την Ιταλία, αναμένονται πολύ μεγάλα ποσοστά των υποψηφίων του κόμματος που διαμαρτύρεται, αμφισβητεί και εκπέμπει έναν άκρατο αντιευρωπαϊσμό στους ήδη ευρωσκεπτικιστές Ιταλούς.
Ο ευρωπαϊκός νότος «αριστερίζει», διαμαρτυρόμενος και ο Βορράς στρέφεται στον δεξιό εθνικισμό. Ολοι κάτι έχουν να πουν, να γκρινιάξουν και να απορρίψουν από την Ευρώπη των «νοικοκύρηδων» της Γερμανίας και των γραφειοκρατών των Βρυξελλών. Εν τω μεταξύ, το επιχείρημα της κοινής ασφάλειας και της οικονομικής ανταποδοτικότητας δεν θα μπορεί να πείθει για πάντα τις μάζες των δυσαρεστημένων που ολοένα αυξάνονται.
Οι Ιταλοί βέβαια, είναι πρωτοπόροι στην ανταπόκριση του λαϊκισμού, αποδεχόμενοι τον «μπερλουσκονισμό» όταν οι άλλοι βρίσκονταν ακόμα στην αγαθή φάση του ευρωπαϊκού ονείρου. Αυτό όμως, δεν απαλλάσσει την χθεσινή τους τάση από την ανησυχία του μέλλοντος.
Δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο για τον άνθρωπο όταν δεν ελπίζει σε κάτι που έρχεται. Τότε και Γκρίληδες πιστεύει και Τσίπρες και οτιδήποτε πολύχρωμο βρεθεί μπροστά του για να του πει ένα οργισμένο και όμορφο ψέμα…
Οι γείτονες, όπως και δεκάδες εκατομμύρια Ευρωπαίων, βαρέθηκαν αυτή την Ευρώπη. Κουράστηκαν να βλέπουν Eurogroup, χαρωπές δηλώσεις του Γιούνκερ και τον Σόιμπλε να κουνάει το δάχτυλο, θυμίζοντας την επιβεβλημένη ηθική του προτεστάντη. Δεν την καταλαβαίνουν πια αυτή την πολιτική και ούτε και αισθάνονται κερδισμένοι από την υποτιθέμενη «ασφάλεια» της ευρωζώνης. Για πολλούς από αυτούς, ούτε το νόμισμα δεν υπήρξε ελιξίριο ευδαιμονίας ούτε και η εμπλοκή τους σε ανεξέλεγκτο δανεισμό τους χάρισε σιγουριά για το μέλλον των παιδιών τους.
Ακόμα κι αν αποφύγουμε, στην επόμενη διετία τη διάσπαση, η Ευρώπη πήρε ξεκάθαρα έναν επικίνδυνο δρόμο αποσυντονισμού. Είτε γλυτώσουμε το Brexit την Πέμπτη, είτε κωπάσουν οι διαμαρτυρίες στη Γαλλία, είτε περιοριστούν οι εντυπώσεις από το μίνι «Ιtalexit», το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω.
Η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει γρήγορα, αν δεν είναι πλέον αργά. Πέρασαν τα χρόνια και το χρήμα δεν έφερε την κοινωνική συνοχή που φανταζόμαστε στο παρελθόν. Οι επιδοτήσεις και τα δάνεια δεν στάθηκαν ικανές προϋποθέσεις για κοινωνική ειρήνη και ανάπτυξη. Γιατί κανείς δεν σκέφτηκε να δημιουργήσει τον ευρωπαίο πολίτη ή να διασφαλίσει την οικονομική δικαιοσύνη με όρους δημοκρατίας και ισότητας ευκαιριών.
Μεγάλες μάζες βρίσκονται εκτός παιχνιδιού και ξεκίνησαν να αντιδρούν. Και όπως πάντα, γοητεύονται από λαϊκιστές, καιροσκόπους και ασυνάρτητους πολιτικάντηδες που κραυγάζουν την οργή που οι άλλοι δεν τολμούν.
Σε κάθε περίπτωση, η ευρωπαϊκή αστική δημοκρατία θα καταρρεύσει αν δεν εκσυγχρονιστεί. Χρειαζόμαστε νέα συντάγματα, νέους κανόνες συμμετοχικότητας των πολιτών, θεσμούς και κυρίως, ανάπτυξη που θα εντάξει γρήγορα τους νέους ανέργους. Αυτούς που σέρνονται αποκλεισμένοι από τον κρατισμό της ευρωπαϊκής «πρόνοιας» και δεν έχουν προοπτική για το μέλλον.
Αυτό δεν έχουν οι Ιταλοί μπροστά τους και ταυτόχρονα και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι: Προοπτική και εικόνα για ό,τι πρόκειται να ζήσουν στα επόμενα χρόνια. Και δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο για τον άνθρωπο όταν δεν ελπίζει σε κάτι που έρχεται. Τότε και Γκρίληδες πιστεύει και Τσίπρες και οτιδήποτε πολύχρωμο βρεθεί μπροστά του για να του πει ένα οργισμένο και όμορφο ψέμα…