Η εικόνα της Κουμουνδούρου την Κυριακή το βράδυ, παρέπεμπε αναμφίβολα σε δύο διαφορετικά κόμματα. Οι (πολύ) παλιότεροι στην Αριστερά, βέβαια, δεν παρέλειπαν να επισημάνουν ότι απουσίαζαν εικόνες βίας και τραμπουκισμών, όπως αυτές που είχαν συνοδέψει τη διάσπαση ΚΚΕ – ΣΥΝ το 1991, 32 χρόνια πριν. Ομως αυτό έχει ίσως να κάνει και με άλλους παράγοντες. Οι εποχές άλλαξαν, η κουλτούρα αυτού του χώρου (και των ηττημένων ακόμα λιγότερο) δεν εμπεριέχει τις σωματικές αναμετρήσεις και οικοδόμους στον ΣΥΡΙΖΑ, για να αναλάβουν τη δουλειά, δεν βρίσκεις εύκολα. Ομως το κλίμα που υπήρχε στον αέρα, δεν χρειαζόταν να είσαι κανένας βετεράνος των αριστερών οργανώσεων για να το καταλάβεις: ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα δεν υπήρχε η παραμικρή επικοινωνία.
Οι δύο απερχόμενοι γραμματείς του ΣΥΡΙΖΑ, Ράνια Σβίγγου και Γιώργος Βασιλειάδης, κατόρθωσαν να ενημερώσουν κάποιους ανθρώπους της άλλης πλευράς ότι θα τους παραδώσουν τα γραφεία και ως εκεί. Οι όροφοι της Κουμουνδούρου καταλήφθηκαν σιγά σιγά από τις «φυλές» των νικητών με προεξάρχουσα τη διαβόητη «ΠΑΣΠ ΑΣΟΕΕ», πάλαι ποτέ καμάρι της φοιτητικής παράταξης του ΠΑΣΟΚ, εδώ και χρόνια βασικό πυρήνα υποστήριξης των σκληρών «προεδρικών» και σε στενή επαφή με τον Χρήστο Σπίρτζη –που πάντως απουσίασε εντελώς από αυτή την εκλογή.
Κάτω, γύρω από την πλατεία και σε μικρή απόσταση από το κτίριο, βρίσκονταν τα μέλη της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, που υποστήριξε από την αρχή της καμπάνιας την Εφη Αχτσιόγλου, φωνάζοντας συνθήματα που τόνιζαν τον ταυτοτικό χαρακτήρα της Αριστεράς. Από την άλλη, οι υποστηρικτές του Στέφανου Κασσελάκη επέλεγαν κυρίως συνθήματα που αντλούσαν την καταγωγή τους από παλιότερες εκλογικές αναμετρήσεις στο ΠΑΣΟΚ. Η όλη η εικόνα παρέπεμπε αρκετά στα αλήστου μνήμης τελευταία Πανσπουδαστικά Συνέδρια της ΕΦΕΕ κατά τη δεκαετία του 1990 –αν και χωρίς την ΔΑΠ. Όσο για τον ίδιο τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο, η αλήθεια είναι ότι δυσκολευόταν να ταιριάξει με το ταμπλό και σε κάθε περίπτωση, είναι απολύτως απίθανο να γνωρίζει τι είναι η ΕΦΕΕ, η ΠΑΣΠ και όλα αυτά τα περίεργα.
Κι όμως, η εικόνα αυτή, περιέγραφε στην πραγματικότητα αρκετά γλαφυρά τη δομική αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ και ορισμένα από τα αίτια της διπλής εκλογικής του συντριβής το καλοκαίρι που πέρασε. Περισσότερα από 11 χρόνια από την πρώτη εκλογική έκρηξη του ΣΥΡΙΖΑ, τον Μάιο του 2012, είναι εμφανές ότι ανάμεσα στις τάσεις και τους ανθρωπότυπους που προκάλεσαν την έκρηξη αυτή δεν έχει υπάρξει η παραμικρή σχεδόν όσμωση. Παραμένουν οργανωτικά, ηθικά, πολιτιστικά και αισθητικά ξένοι. Και πολιτικά; Εδώ έχει ένα ενδιαφέρον. Οι πολιτικές διαφορές μεταξύ των τάσεων, δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα με την οργανωτική τους αποξένωση. Τουλάχιστον όχι μετά τον Ιούλιο του 2015. Ας μη γελιόμαστε: οι θέσεις που εκφράζει πλέον ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, θεωρούμενος ως ο αναμφισβήτητα πιο αριστερός ανάμεσα στους υποψηφίους, προσομοιάζουν πολύ περισσότερο με τις θέσεις που εξέφραζε το 2012 η ΔΗΜΑΡ παρά ο τότε ΣΥΡΙΖΑ.
Και τότε γιατί όλοι αυτοί δεν μπορούν να συνυπάρξουν; Καταρχάς, ας περιμένουμε λίγο να επιβεβαιώσουμε ότι δεν μπορούν. Ωστόσο είναι αλήθεια ότι οι δύο –κατ’ ουσία- διαφορετικές τάσεις, προσέγγιζαν τον κυβερνητισμό, σπορ όψιμο στην Αριστερά, από διαφορετικές πλευρές. Μικρή αντίφαση: αυτοί οι οποίοι στην πράξη πρότειναν μια σταδιακή μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας, με πολιτικές μερικής αναδιανομής και επιμονή στα δικαιώματα, ξόρκιζαν με κάθε τρόπο ακόμα και τη λέξη σοσιαλδημοκρατία. Αυτοί που προέρχονταν από εκεί, αντίθετα, προτιμούν έναν λόγο ριζοσπαστικού λαϊκισμού, που στο εσωτερικό του εγκολπώνει θέσεις από αντίθετα ρεύματα.
Οι δεύτεροι, θριαμβευτές των εσωκομματικών εκλογών του ΣΥΡΙΖΑ, τονίζουν ότι αυτή υπήρξε η επιθυμία της βάσης και των τελευταίων συνεδρίων του ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία οι αντίπαλοί τους έβαζαν εμπόδια εδώ και χρόνια. Οι ηττημένοι, σε αυτή την τελευταία εβδομάδα της μεγάλης έντασης, άρχισαν να ψιθυρίζουν περί «τραμπισμού». Και ένας πιο ψύχραιμος παρατηρητής, θα σχολιάσει ότι αυτή η πολιτική αισθητική συγκέντρωσε τον Ιούνιο λίγο κάτω από 18%.
Μέχρι να δούμε πραγματικά ποια είναι η ομάδα που θα διαφεντεύει την Κουμουνδούρου το επόμενο διάστημα, κάθε πρόβλεψη είναι δύσκολη. Η δήλωση του Ευκλείδη Τσακαλώτου το βράδυ της Κυριακής έμοιαζε με σάλπισμα διάσπασης. Ομως, μόνος του ο πρώην υπουργός Οικονομικών είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν μπορεί να σχηματίσει Κοινοβουλευτική Ομάδα.
Στην πλευρά της Έφης Αχτσιόγλου πρέπει να υπάρξει μια σύνθεση συναισθημάτων ανάμεσα στην σφοδρή επιθυμία στελεχών να φύγουν, την πολύ ζεστή ακόμα απογοήτευση και κούραση και τον πραγματισμό τον οποίον η τάση αυτή είχε κατά κανόνα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Κι όσο για την πλειοψηφία, δεν έχουμε παρά να περιμένουμε πώς θα λειτουργήσει πολιτικά πλέον αυτός ο περίεργος γάμος της τάσης των προεδρικών με έναν νέο πρόεδρο που χρωστάει την εκλογή του, εν μέρει, στο ότι δεν της έμοιαζε. Και με την ευκαιρία, θα μάθουμε και τι ακριβώς λέει.