Διαβάστε παρακαλώ πρώτα το κείμενο του Μιχάλη Σηφάκη στο σημερινό protagon. Και μετά συνεχίστε εδώ. Όταν διάβασα τα ξημερώματα το κείμενό του, σκέφτηκα τι σπουδαίο πράγμα είναι η όσμωση, όχι μόνο στη χημεία.
Τον Κώστα Μπαλάφα αξιώθηκα να τον γνωρίσω πριν από δύο περίπου δεκαετίες. Πήγα τρεμάμενη σπίτι του, βγήκα σαν να ‘χε κάποιος πλύνει το βλέμμα μου. Το χέρι του, στιβαρό, σφίγγοντας το δικό μου στον κάθε αποχαιρετισμό όλα αυτά τα χρόνια, είναι τόσο παρόν όσο και η ανάμνηση του χεριού του πατέρα μου.
Μας εμπιστεύθηκε – συνεργαστήκαμε σε πέντε μεγάλα βιβλία. Μέχρι τότε, το μοναδικό που είχε εκδώσει είναι “Το Αντάρτικο στην Ήπειρο” (το υλικό της νυν έκθεσης στο Μπενάκη), το ‘χε βγάλει μόνος του, πουλώντας, λένε το μοναδικό του περιουσιακό στοιχείο. Αν ζούσε εκτός Ελλάδας το όνομά του θα ήταν διεθνώς τόσο γνωστό όσο και του Καρτιέ Μπρεσσόν. Με τη διαφορά ότι αυτός δεν ήταν αστός, ήταν ένα αγροτόπαιδο από την πιο φτωχή ελληνική γη, την Ήπειρο που όργωσε χάρη στη δουλειά του στη ΔΕΗ όλη τη χώρα: πόσοι ξέρουν άραγε ότι χάρη στο Μπαλάφα πήγε ηλεκτρισμός στους βράχους των Μετεώρων χωρίς να καταστραφεί το τοπίο; Με τη σημαντικότερη διαφορά ότι δεν υπήρξε φίλος καμμιάς εξουσίας. Πιο αξιοπρεπή και δίκαια αυστηρό άνθρωπο δεν έχω γνωρίσει. Πιο λιτό και πιο υπερήφανο. Με βλέμμα γερακιού (αυτό που πίσω από το βιζέρ έβλεπε το άσπρο παπουτσάκι του μικρού παιδιού να λάμπει στο ζόφο για το μόχθο της βιοτής) και τη στόφα σπάνιου Έλληνα.
Με δεύτερες σκέψεις έγραψα αυτές τις γραμμές. Απευθυνόμενη στην Ακαδημία Αθηνών που βραβεύει τις φωνές του εθνικισμού αλλά επιμένει να αγνοεί τον Κώστα Μπαλάφα. Όλα αυτά τα χρόνια προσπάθησα να επισημάνω στην Ακαδημία (στέλνοντας τα βιβλία πώς αλλιώς;) το έργο αυτού του φωτογράφου που αποτύπωσε, με θυσίες αδιανόητες και χωρίς αγοραίους συμβιβασμούς ό,τι ακριβότερο έχουμε. Μια ψυχή σε αγώνα. Από τη θέση του protagon, προσπαθώ τώρα ξανά.
(Στη φωτογραφία: ο Κώστας Μπαλάφας φωτογραφημένος από τον επίσης σπουδαίο φωτογράφο Σπύρο Μελετζή)