Ο θάνατος δεν έχει τρόπους. Είναι αυτό που είναι και δεν έχει ανάγκη να δείξει κάτι άλλο. Το αποτέλεσμα είναι τόσο ανίκητο, τόσο μη διαπραγματεύσιμο, που το μόνο που μπορείς να εύχεσαι είναι να μην ταλαιπωρηθείς. Οι άνθρωποι όμως, συνήθως, έχουν επιλογές. Και αυτές τους χαρακτηρίζουν. Θετικά ή αρνητικά. Κι όταν έχουν στα χέρια τους τη "ζωή" κάποιου άλλου και έχουν τη δύναμη και την πρόθεση να την τερματίσουν, στέλνουν κάποιο μήνυμα με τον τρόπο τους. Ένα μήνυμα στους άλλους, ή στον εαυτό τους, ή στο σύμπαν, δεν ξέρω… Δεν υπάρχει καμία πράξη μας που στερείται παντελώς νοηματοδότησης.
Είχαν πει πως θα κλείσουν την ΕΡΤ στο τέλος του προγράμματος. Τα μεσάνυχτα ή λίγο μετά. Φαντάστηκα πως θα γινόταν κατά τις 2 με 3 το πρωί. Εργάσιμη η επόμενη, πόσοι θα το έβλεπαν με τα μάτια τους; Το έκαναν λίγο μετά τις 11. Σαν τροχαίο. Ξαφνικά, σπάει το παρμπρίζ και no signal. Ομολογώ πως αγριεύτηκα. Γιατί έπρεπε να το δούμε όλοι, έτσι; Πυγμή; Αποφασιστικότητα; Εκδικητικότητα; Ποιο ήταν το μήνυμα;
Το πρωί είχα διαβάσει με ποιους συσκέφθηκε ο πρωθυπουργός εκείνη τη μέρα, πριν την ανακοίνωση. Ένας κι ένας. Η Πηνελόπη Δέλτα μόνο περήφανη θα ήταν για τις παρέες του δισέγγονού της. Τέτοια κληρονομιά, τόσος δρόμος, τόσο ακριβή γραμμή αίματος, κι εσύ να έχεις επιλέξει αυτούς. Πώς το έγραψε ο Σεφέρης, "Κύριε, όχι μ' αυτούς – ας γίνει αλλιώς το θέλημά σου!".
Το μήνυμα ήταν σαφές. Πρόεδρε, τους βλέπεις, είναι σκυφτοί, πάρ' τους το κεφάλι στεγνά, δεν χωράνε συναισθηματισμοί, κάν' το μπροστά τους, όχι στον ύπνο τους, μην κρυφτείς. Και δεν κρύφτηκε. Και πραγματικά πιστεύει πως έκανε μια τολμηρή πράξη, μία τομή που κανείς δεν πλησίασε ποτέ και κάποτε θα τον μνημονεύει η Ιστορία με τα πιο γενναιόδωρα λόγια. Όμως, ξεχνάει τον τρόπο. Το θεωρεί δευτερεύον. Αλλά αυτό θα τον χαρακτηρίσει, ακόμη κι αν σε βάθος χρόνου δικαιωθεί.
Όπως επίσης θα συνεκτιμηθεί και το timing. Το έκανε σε μία εποχή που τα κορμιά είχαν τσακίσει, οι αντοχές δεν είχαν άλλες αναπνοές, και για πρώτη φορά τα τελευταία σαράντα χρόνια ένας λαός ένιωθε τόσο ηττημένος, τόσο ανήμπορος. Σε πεσμένους ανθρώπους, θεώρησε πως το καλύτερο μήνυμα είναι η πυγμή. Σαν να ήταν κακομαθημένα παιδιά. Μπορώ και πετάω σε μία νύχτα άλλους δυόμισι χιλιάδες στην ανεργία. Κόβει με το μαχαίρι ένα κακοφορμισμένο μέλος, για του οποίου την αρρώστια όμως ευθύνεται προσωπικά κι εκείνος και η παράταξή του. Αλλά θέλει άλλου είδους άντερα, για να επιδείξεις την ίδια πυγμή και την ίδια “τιμωρία” και στον εαυτό σου.
Είναι σίγουρος ότι κάνει το σωστό. Και το κάνει σαν να εκδικείται. Ποιον; Είσαι πρωθυπουργός αυτού του λαού, δεν σε παίρνει να έχεις προσωπικά μαζί του. Δεν δικαιούσαι να είσαι κυνικός, να βρίζεις και να λοιδορείς χιλιάδες εργαζόμενους σε έναν δημόσιο φορέα. Δεν δικαιούσαι να συκοφαντείς, δεν νομιμοποιείσαι να τραβάς την πρίζα από έναν ασθενή που δεν είναι συγγενής σου, υποσχόμενος πως θα τον αναστήσεις σε τρεις μήνες. Δικός μας συγγενής είναι η ΕΡΤ. Έχουμε βριστεί, έχουμε θυμώσει, έχουμε φιλιώσει, έχουμε αγαπηθεί, ξέρεις τώρα, ό,τι συμβαίνει με τους συγγενείς. Ψηφίστηκες για την υπόδειξη και την εφαρμογή μιας θεραπείας. Δεν ζητήσαμε "χειριστή" ευθανασίας. Είσαι περαστικός. Και στο πέρασμά σου, τράβηξες ένα καλώδιο. Μη γίνεσαι παιδί, βάλ' το πάλι στη θέση του.