Με μια μεγάλη συναυλία στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού θα γιορτάσει ο Γιάννης Κότσιρας τα είκοσι χρόνια του στο ελληνικό τραγούδι. Η μουσική αναδρομή στην πορεία του σημαντικού αυτού ερμηνευτή, με τον γενικό τίτλο «Ό,τι θυμάσαι δεν πεθαίνει», ανεβαίνει στη σκηνή του Ηρωδείου τη Δευτέρα 22 Ιουνίου. Η παράσταση χαρακτηρίζεται από ξεχωριστές και απροσδόκητες μουσικές συμπράξεις του εορτάζοντος με την Καμεράτα και τον Γιώργο Πέτρου (στη μουσική διεύθυνση), τον Vassilikos (στις ενορχηστρώσεις), την Αργυρώ Χιώτη (στη σκηνοθεσία), το Γιώργο Τέλλο (στους φωτισμούς), του Λάμπρο Μπούνα και το Στρατή Καραδημητράκη (στην ηχοληψία), τη Yasmine Levy και τον Jelsko Joksimovic (στην ερμηνεία), την Παιδική Χορωδία Σπύρου Λάμπρου και μια ορχήστρα εξαίρετων δεξιοτεχνών. Με αφορμή όλα τα παραπάνω, ο εορτάζων Γιάννης Κότσιρας μου παραχώρησε την παρακάτω ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
Τι θα παρουσιάσετε στη σκηνή του Ηρωδείου με την Καμεράτα και πώς επιλέξατε αυτές τις «παράξενες» συνεργασίες (π.χ. τις ενορχηστρώσεις από τον Vassilikos – συμμετοχές ξένων καλλιτεχνών) για αυτή την εμφάνιση;
Αυτό που θα παρουσιάσω στο Ηρώδειο είναι ουσιαστικά μια ανασκόπηση των πιο χαρακτηριστικών στιγμών της δισκογραφικής μου πορείας από το 1995 μέχρι σήμερα. Ακριβώς λοιπόν επειδή δεν έχω εγκλωβιστεί όλα αυτά τα χρόνια σε ένα πολύ συγκεκριμένο είδος μουσικής αλλά έχω κινηθεί σε πολλά είδη, από το έντεχνο μέχρι το λαϊκό και από την ποπ μέχρι το παραδοσιακό, ο Vassilikos έχοντας την ευρεία γνώση αλλά και αισθητική όλων αυτών των επιρροών σε συνδυασμό με την κλασική παιδεία, καλείται να «εκμαιεύσει» από τα τραγούδια τα κρυμμένα ενορχηστρωτικά μυστικά τους. Ποιος καλύτερος τρόπος, λοιπόν, από το να έχει στη διάθεσή του μία από τις καλύτερες κλασικές ορχήστρες της χώρας και τους καλύτερους σολίστες μουσικούς. Ως προς τους ξένους καλεσμένους μου, η σκέψη ήρθε εντελώς αυθόρμητα. Όσοι με παρακολουθούν όλα αυτά τα χρόνια και με γνωρίζουν καλά, ξέρουν πόσο αρνούμαι τα εύκολα. Έτσι λοιπόν αποφάσισα να καλέσω δύο φίλους από το εξωτερικό ώστε η συναυλία να αποκτήσει μια διαφορετική διάθεση από τις συνηθισμένες. Το να καλέσω τους Έλληνες φίλους μου το έχω ξανακάνει και είναι σχετικά βατό. Το να προσδώσω όμως στη συναυλία μια διεθνή ηχητική διάθεση, ήταν το μη αναμενόμενο και το δύσβατο.
Κλείνετε είκοσι χρόνια στη δισκογραφία φέτος. Αν έπρεπε να διαλέξετε την καλύτερη και τη χειρότερη στιγμή αυτής της πορείας, ποιες θα ήταν και γιατί;
Αισθάνομαι πως η καλύτερη στιγμή ήταν όταν άκουσα πρώτη φορά την Αλεξάνδρεια στο ραδιόφωνο. Ήταν από την εκπομπή που έκανε τότε ο Γιάννης Ξανθούλης και στο άκουσμα του τραγουδιού μαζί με τα υπέροχα σχόλια που έκανε ήταν μια τόσο συγκινητική στιγμή που δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Η χειρότερη θεωρώ πως δεν έχει έρθει ακόμη. Δεν μπορώ να θυμηθώ κάτι στην δισκογραφική μου πορεία που να την θυμάμαι άσχημα. Ίσως μια άσχημη στιγμή ήταν όταν έγραφα τα τραγούδια για το «Μουσικό κουτί» που δύο από αυτά είχαν γραφτεί για τον Μητροπάνο, ο οποίος δεν πρόλαβε να έρθει να τα πούμε παρέα. Αυτή αισθάνομαι πως είναι η πιο στενάχωρη στιγμή.
Πέρυσι, με αφορμή την εμφάνιση της Μόνικας στο χώρο του Ηρωδείου, γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά για το ποιος «πρέπει» να έχει πρόσβαση στη σκηνή του Ηρωδείου, με ποιες αφορμές και με ποιο παρελθόν, παρόν και μέλλον. Ποια είναι η δική σας γνώμη; Υπάρχουν «άβατα» στην τέχνη;
Αν και δεν γνωρίζω για ποιο θέμα μιλάτε, σαφώς δεν γνωρίζω τι σημαίνει ποιος μπορεί και ποιος όχι. Δεν πιστεύω στους αποκλεισμούς, ιδιαίτερα όταν αυτοί έχουν να κάνουν με χώρους. Ο χώρος δεν κρίνει κανέναν και δεν κρίνεται από κανέναν. Οι καλλιτέχνες κρίνονται και από τον κόσμο αλλά κυρίως από τις επιλογές τους.
Είστε από εκείνους που δεν δίστασαν να εκφέρουν γνώμη ανοιχτά αναφορικά με την κοινωνική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Πώς βλέπετε την πορεία της χώρας μετά την επικράτηση της Αριστεράς για πρώτη φορά; Είστε ευχαριστημένος από την, έως τώρα, προσπάθεια της κυβέρνησης; Τι θα θέλατε να γίνει από εδώ και πέρα;
Θα ήμουν αφελής εάν έλεγα πως είμαι ευχαριστημένος. Δεν έχω δει κάτι ακόμη. Είναι πολύ νωρίς φυσικά και το μόνο που έχω δει είναι συζητήσεις και διαπραγματεύσεις. Από πράξεις ακόμη δεν έχει γίνει κάτι. Όμως επειδή οι άνθρωποι που ανέλαβαν την κυβέρνηση είναι σαφώς πιο καθαροί και πιο ανεξάρτητοι από τους παλαιότερους και οι περισσότεροι προέρχονται μέσα από τον κόσμο και τους καθημερινούς αγώνες, ευελπιστώ πως θα δούμε κάτι το επόμενο διάστημα. Εάν δεν δούμε κακό του κεφαλιού τους καταρχήν και κατά δεύτερον οι δρόμοι είναι ακόμη ανοιχτοί και μας περιμένουν…
Η εποχή που διανύουμε έχει δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα σε όλους τους επαγγελματικούς κλάδους. Πρόσφατα, ένας φίλος μουσικός μού έλεγε ότι νιώθει σα να μην υφίσταται πλέον το επάγγελμά του. Εσείς, που έχετε προλάβει και τις λεγόμενες «καλές εποχές» της μουσικής βιομηχανίας, πώς βλέπετε τις παρούσες συνθήκες στη δουλειά σας;
Ο φίλος σου, σου είπε την πραγματικότητα. Όπως όλες οι δημιουργικές εργασίες και όλες οι δουλειές που εξαρτώνται κυρίως από το περίσσευμα του κόσμου, έτσι κι η δική μας βρίσκεται σε αναστολή. Σε αναμονή. Ιδιαίτερα ο κλάδος των μουσικών έχει σχεδόν καταργηθεί. Εφόσον η ανεργία στους μουσικούς έχει ξεπεράσει το 85%, μιλάμε όντως για μία περίπτωση που η εργασία είναι προνόμιο και όχι δικαίωμα πλέον.
Κατά την άποψή μου, τραγουδήσατε τη χρονιά που μας πέρασε, έναν από τους σημαντικότερους δίσκους που γράφτηκαν τα τελευταία χρόνια, που δίνει και τον τίτλο της παράστασης του Ηρωδείου. Νιώθετε πως «έφτασε» αυτός ο δίσκος στο κοινό ή «εγκλωβίστηκε» στο συνηθισμένο τρόπο προβολής των singles που παίζουν τα ραδιόφωνα των playlists (ανεξάρτητα από το γεγονός ότι εσείς τον υποστηρίξατε και με το παραπάνω στα live); Ποια είναι η αίσθησή σας;
Έχω ακριβώς την ίδια αίσθηση με σας. Όμως είναι λογικό. Το «Ό,τι θυμάσαι δεν πεθαίνει», δεν είναι ένας ακόμη δίσκος με τραγούδια. Είναι ένα σύγχρονο έργο με αρχή, μέση και τέλος. Και τα ραδιόφωνα και γενικά τα μέσα δεν γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν τέτοιες δουλειές. Έχουν μάθει στο εύκολο, στο να συναποφασίζουν με τις δισκογραφικές ένα τραγούδι και να παίζουν μόνο αυτό. Ιδιαίτερα μάλιστα τα τελευταία χρόνια, που το τι τραγούδια παίζει ένα ραδιόφωνο, εξαρτάται αποκλειστικά από έναν άνθρωπο και όχι από όλους τους παραγωγούς, αυτή η συνέπεια είναι φυσικό επόμενο. Παρόλα αυτά όμως είναι ιδιαίτερα αρκετοί αυτοί που εκφράζουν την ίδια άποψη με εσάς. Πως δηλαδή αυτό το άλμπουμ είναι ένα από τα σημαντικότερα που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια. Και αυτό σημαίνει πως η διαπερατότητά του στον κόσμο δεν εξαντλείται μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα αλλά στα χρόνια. Και είμαι σίγουρος πως αυτό θα φανεί αργότερα.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας τραγούδι από το «Ό,τι θυμάσαι δεν πεθαίνει» και για ποιο λόγο;
Το αγαπημένο μου τραγούδι από αυτό το άλμπουμ είναι το «Είπαν ό,τι είχανε να πούνε». Είναι το τραγούδι που μέσα από τους στίχους του, βάφτισε και το CD. Η φράση «ό,τι θυμάσαι δεν πεθαίνει» και με τον τρόπο που μουσικά προσδιορίζεται στο τραγούδι, από την πρώτη στιγμή που το άκουσα με συγκλόνισε. Μου μιλάει για σχέσεις, για καθημερινές καταστάσεις, για πρόσωπα. Και επειδή τα τελευταία χρόνια έχασα πολλά αγαπημένα πρόσωπα είναι ένα βάλσαμο να έχω αυτές τις σκέψεις σε τραγούδι και μάλιστα να τις λέω εγώ…
Εκτός από την επετειακή συναυλία του Ηρωδείου, το φετινό καλοκαίρι θα σας βρει «στον δρόμο» παρέα με τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα. Πόσο διαφορετική είναι η προσμονή και η προετοιμασία μιας εμφάνισης στο Ηρώδειο, από εκείνες μιας καλοκαιρινής περιοδείας με έναν παλιό γνώριμο;
Πραγματικά είναι δύο εντελώς διαφορετικές καταστάσεις. Το ένα, του Ηρωδείου, έχει το άγχος και την προσμονή της παρουσίασης κάτι εντελώς καινούριου, με πολλές παραμέτρους που πρέπει να συγχρονιστούν σωστά, και είναι ένα τεράστιο εγχείρημα. Από την άλλη, η συνεργασία με τον Λαυρέντη είναι μια γλυκιά επιθυμία με μεγάλο άγχος να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας. Και τα δύο όμως είναι από τις πιο δημιουργικές στιγμές της μέχρι τώρα πορείας μου και σε αυτήν την τόσο δύσκολη εποχή που ζούμε, πιστέψτε με, είναι μεγάλη τύχη.