Ο άνδρας που, κατά το πρωτόκολλο, έπρεπε να στέκεται βήματα πίσω από τη γυναίκα του. Ενδιαφέρον παιχνίδι για ευφυείς, ακομπλεξάριστους άνδρες. Πόσα βήματα απόσταση αναλογούν στον τόπο ενός κρεβατιού; Πόσα βήματα στην ύπαρξή της; Ηταν ο τόπος της, ήταν ο τόπος του. Είχαν τη «χώρα» τους πέρα από χώρα. Τα ζευγάρια ορίζουν μέχρι και δικό τους χρόνο. Μετράνε με δικά τους ρολόγια. Ο Φίλιππος ήταν 99 ετών και η Ελισάβετ είναι 95. Πόσο ήταν; Ηταν όπως το ψάλλει ο δικός τους Σαίξπηρ στα Σονέτα του: «Δε θα με πείσουν οι καθρέφτες πώς γερνώ –όσο είν’ η νιότη συνομήλικη μ’ εσένα».
Τα ζευγάρια νομοθετούν δικά τους δίκαια. Συνεργάτες, σύντροφοι, συνένοχοι. Ηταν αυτός που πέρναγε τη γραμμή των συνόρων της, αγέρωχα, άφοβα, τολμηρά, ατρόμητα. Μέσα, καταμέσα της. Είχε θάρρος και δύναμη επάνω της. Είχε δει στο πρόσωπό της όλες τις εκφράσεις της αλλά και τη μία, τη μοναδική, που μόνο εκείνος!.. Οπως μόνο εκείνη. Μπορούσαν να γελάσουν ο ένας με τον άλλον, αλλά δεν μπορούσαν να ξεγελάσουν ο ένας τον άλλον. Με συγκινούν βαθιά τα πολύχρονα ζευγάρια. Με μαγεύει να σκέπτομαι έναν πλανήτη κόσμο… 7,8 δισεκατομμύρια ανθρώπους…
Και δυο κλωστές, εξ ουρανού και ψυχών ελλείψεων (τις ελλείψεις τους ενώνουν οι άνθρωποι), κεντάνε δυο μαζί. Στα δισεκατομμύρια των ανθρώπων, ο Ανθρωπός «μου». Η τροφή των σπλάχνων, του δέρματος, του μυαλού, των ονείρων, των στόχων. Το χάδι, η αγκαλιά, το βλέμμα. Η παντοδυναμία των βλεμμάτων. Πότε να ημερεύουν και πότε να σακατεύουν. Τι φόνοι καθ’ εκάστην! Ματωμένα αναίμακτοι.
Συμβιβασμοί, συγκατάβαση, παραχωρήσεις, ελιγμοί. Τρυφεράδα, νοιάξιμο, αγάπη… Μέχρι κουραστική, καταδυναστευτική, μπουχτιστική. Τόσο που επεμβαίνει η μία μορφή μέσα στην άλλη, όπως τα χρώματα των ιμπρεσιονιστών ζωγράφων. Οι καλομαθημένοι-κακομαθημένοι των σχέσεων. Με ενδιαφέρουν, με συγκινούν βαθιά τα μακρόχρονα ζευγάρια.
Παρακολουθούσα την επικήδεια τελετή. Όλα μεγαλοπρεπώς θλιμμένα, στην παραμικρή λεπτομέρεια οργανωμένα και η διαδρομή της κάμερας, σοφά να τονίζει οξυκόρυφες καμάρες γοτθικού ρυθμού και πολύχρωμα βιτρώ, του παρεκκλησίου του Αγίου Γεωργίου του πύργου του Ουίνδσορ, και η απόλυτη ησυχία, τόση ησυχία, που ο παραμικρός ήχος ήταν ξαφνιαστικός και οι ταχυδακτυλουργικές κινήσεις των συνοδών. Ολα τόσο μεγαλοπρεπώς θλιμμένα, που μπέρδευες την αλήθεια με το ψέμα σαν σε σινεμά. Κι εκείνη…
Μια μοναχική φιγούρα μέσα στα μαύρα. Που όταν χαμήλωνε το κεφάλι της, ένα καπέλο φαινόταν επάνω σε ένα σακάκι χωρίς πρόσωπο… Τι απόκοσμη εικόνα!.. Και ο φωτισμός… Δεν ήταν ανθρώπου όλο αυτό, ήταν έργο τέχνης αγνώστου καλλιτέχνη. Ηταν η πιο μαγευτική σκηνοθεσία όλων των εποχών. Η βασίλισσα Ελισάβετ στην κηδεία του συζύγου της Φιλίππου. Ακουγα τους ύμνους που εκείνος είχε επιλέξει εν ζωή, για αυτή τη στιγμή του. Τι κατάνυξη το όλον!.. Μα ο καθένας μας, αχ!.. Ιδιαίτερη περίπτωση ο καθένας μας…
Εχει ένα δικό του σάουντρακ να συνοδεύει αυτά που βλέπουν τα μάτια του. Ενα σημείο του εγκεφάλου μας επεμβαίνει με δικές του μουσικές, στίχους, τραγούδια, φράσεις, ποιήματα που αυθορμήτως τα συνταιριάζει… Οσο κοίταζα τη σκυφτή φιγούρα, τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’ να αποχωρεί, με συνέλαβα να σιγοτραγουδάω Πρωτοψάλτη «Ο άγγελός μου, ο άνθρωπός μου, ο θάνατός μου». Πόσα βήματα έπρεπε να στέκεται πίσω της ο Φίλιππος; Ενδιαφέρον παιχνίδι για ευφυείς, ακομπλεξάριστους άνδρες.