Zanan- e bedun-e mardan /women without men
Στα τεράστια σουπερμάρκετ της Αθήνας μαύρες μικρές ακολουθίες γυναικών με τσαντόρ ψωνίζουν σιωπηλά, φουσκωτά μπουφάν και γυαλιστερές τοστιέρες. Δίπλα τους ζουζουνίζουν άτακτα μες το πολύχρωμα ράφια μελαψά αγοράκια και κορίτσια που μολύνονται σιγά σιγά από την καλοπέραση του ελληνικού καπιταλισμού. Άραγε αυτά τα κοριτσάκια μόλις πάνε πίσω σε κάποια μικρομεσαία γειτονιά της Τεχεράνης, πως βιώνουν την ζωή σε αυτή την ασφυκτικά θεοκρατική κοινωνία; Πώς ζεις κάτω από τα μακριά τσαντόρ. Τι ιστορίες κρύβονται μέσα στις πτυχές αυτών των σκούρων φορεμάτων της Ανατολής;
Η ιρανοαμερικανή Σιρίν Νισάτ, προσπαθεί να μας δώσει μια απάντηση. Σηκώνει απαλά αυτό το βαρύ ύφασμα και μπαίνει από κάτω. Γυρίζει και βλέπει εικόνες και δράματα γυναικών και τα διηγείται με έξοχο και μοντέρνο τρόπο. Είμαστε στην Τεχεράνη του 50. Είναι η εποχή που οι ξένες δυνάμεις ρίχνουν τον Μοχάμεντ Μοσάντεκ και ξαναφέρνουν τον Σάχη Παχλεβί στην εξουσία, πριν ο Χομεϊνί πάρει είδηση τι χρήμα κυκλοφορεί στη χώρα λόγω πετρελαίου. Την ταραγμένη αυτή εποχή μια νεαρή πολιτικοποιημένη, μια άρρωστη πόρνη στα όρια της αυτοκτονίας, μια θεοσεβούμενη ανύπαντρη κοπέλα και μια ώριμη μεγαλοαστή που θέλει να παρατήσει τον σύζυγό της, βρίσκονται σε έναν υπέροχο κήπο.
Με πραγματικά πανέμορφες σουρεαλιστικές εμπνεύσεις και συμβολισμούς αφηγείται την ιστορία αυτών των γυναικών. Σκιαγραφεί το δράμα της καταπίεσης τους που είναι αναγκασμένες να υπακούουν στον πατέρα, μετά τον σύζυγο σε ένα αναχρονιστικό θεοκρατικό σύστημα με τραγικά αποτελέσματα. Εικαστικά, αριστούργημα.
Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο και απαγορευμένο βιβλίο της Σαχνρούς Παρσιπούρ που έγραψε για την καταπίεση των γυναικών στο Ιράν. Η σκηνοθέτης έφυγε από τη χώρα στα 17 της για το Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια. Σήμερα, στα 50 της, έχει δημιουργήσει ένα διεθνές όνομα ως εικαστικός καλλιτέχνης, video artist και σκηνοθέτης κινηματογράφου. Με το Γυναίκες Χωρίς Άνδρες απέσπασε ενθουσιώδη σχόλια και Αργυρό Λιοντάρι σκηνοθεσίας στην 66η Μπιενάλε της Βενετίας το 2009. Τέτοια περίπου εποχή πέρσι το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης παρουσίασε την έκθεση Women without Men με βίντεο εγκαταστάσεις της.
Το “Women without men”παίζεται αυτή την εβδομάδα στους κινηματογράφους.