Δύο ερευνητές, από τη Βουλγαρία και το Χονγκ Κονγκ, υποστηρίζουν ότι οι κάτοικοι, για παράδειγμα, της Γκάνας ή του Μεξικού αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι από εκείνους της Κίνας ή της Ιορδανίας. Πώς; Χάρη σε ένα γονίδιο που διαφέρει από πληθυσμό σε πληθυσμό. Οι φορείς αυτού του γονιδίου έχουν λιγότερο άγχος και δηλώνουν ευτυχείς, σε μεγαλύτερο βαθμό από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Η μελέτη, με γραμμένα ολόκληρα κομμάτια ευτυχίας σε DNA, δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Journal of Happiness Studies».
Ο Μίχαελ Μίνκοφ του Διοικητικού Πανεπιστημίου της Βάρνας στη Βουλγαρία και ο Μάικλ Χάρις Μποντ της Πολυτεχνικής Σχολής του Χονγκ Κονγκ, έκαναν μια μελέτη η οποία δείχνει για πρώτη φορά πως οι εθνικές διαφορές, όσον αφορά στο αίσθημα της ευτυχίας, «έχουν μια γενετική συνιστώσα», όπως υποστηρίζουν. Στη μελέτη υποστηρίζεται ότι υπάρχει συσχετισμός μεταξύ του αυξημένου ποσοστού των ανθρώπων που δηλώνουν «ευτυχισμένοι» σε μια χώρα και στην παρουσία μιας γενετικής διαφοροποίησης στον πληθυσμό της χώρας αυτής. Ολα οφείλονται στο «αλληλόμορφο γονίδιο Α» το οποίο εμποδίζει τη διάσπαση μιας φυσικής ουσίας (ανανδαμίδη) που εντείνει την απόλαυση που αισθάνεται κάποιος μέσω των αισθήσεων, ενώ -ταυτόχρονα- μειώνει και την αίσθηση του πόνου. Ετσι, οι πιο «ευτυχισμένες» χώρες είναι εκείνες όπου επικρατεί η παρουσία αυτού του γονιδίου.
Σε ποια DNA είναι αυτό το γονίδιο… πολυγραμμένο; Βρίσκεται σε αφθονία στη Δυτική Αφρική -κυρίως στην Γκάνα και τη Νιγηρία- και στη Λατινική Αμερική, κατά κύριο λόγο στο Μεξικό και στην Κολομβία.
Αντίθετα, οι κάτοικοι ορισμένων αραβικών χωρών (π.χ. της Αλγερίας και της Ιορδανίας) δεν διαθέτουν αυτό το γονίδιο σε τόση πληθώρα – γι’ αυτό και δηλώνουν σε μικρότερο βαθμό ευτυχισμένοι. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με τους πληθυσμούς της ανατολικής Ασίας, ιδίως στην Κίνα και στην Ταϊλάνδη.
O Ερνεστ Χέμινγουεϊ είπε: «Η ευτυχία σε έξυπνους ανθρώπους είναι το πιο σπάνιο πράγμα που ξέρω»
Πάμε Ευρώπη, όπου οι Σουηδοί είναι οι ευτυχέστεροι όλων, χάρη στην ισχυρή παρουσία τού εν λόγω γονιδίου. Η Γαλλία σε καλό δρόμο ευτυχίας βρίσκεται, αλλά οι Ιταλοί και οι Ισπανοί -αφού δεν έχουν αυτό το γονίδιο- νιώθουν δυστυχείς, δεν φταίει ούτε ο Ρέντσι ούτε ο Ραχόι.
Χωρίς πλάκα, «το να αισθάνεται κάποιος ευτυχισμένος, με χαλαρότητα και ευθυμία, δεν εξαρτάται από την ευημερία και την ασφάλεια μιας χώρας», υποστηρίζει ο καθηγητής Μίνκοφ. Οντως, η συσχέτιση της ευτυχίας με την ασφάλεια φαίνεται ότι είναι η αντίστροφη: τα μεγαλύτερα ποσοστά δολοφονιών και κλοπών στον κόσμο καταγράφονται σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της υποσαχάριας Αφρικής. Εκεί, όμως, βρίσκουμε τους πιο ευτυχισμένους και χαλαρούς ανθρώπους.
«Μία από τις πιθανές εξηγήσεις για αυτό το παράδοξο είναι ότι για να επιβιώσει κανείς σε αυτές τις αγχωτικές κοινωνίες, χρειάζεται γονίδια που θα τον βοηθούν να αντιμετωπίσει αυτές τις εντάσεις», εξήγησε ο καθηγητής.
Αντίστοιχα, οι Ρώσοι, μπορεί να έχουν τη «σωστή» αναλογία αυτού του αλληλόμορφου γονιδίου, αλλά δεν δηλώνουν ευτυχισμένοι. Οι καθηγητές παραδέχονται ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στα οικονομικά ή πολιτικά προβλήματα της χώρας ή σε κάποιον, άγνωστο ακόμη, γενετικό παράγοντα. Βλαντιμίρ, μας διαβάζεις;
«Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: δεν μπορούμε να ορίσουμε την ευτυχία. Μπορούμε μόνο να μιλήσουμε γι’ αυτό που την καταστρέφει και γι’ αυτό που τη δημιουργεί», είχε δηλώσει ο γάλλος συγγραφέας Αντρέ Ζιντ – είχε τιμηθεί και με Νομπέλ, το 1947. Αντίστοιχα, ο Ερνεστ Χέμινγουεϊ, αμερικανός συγγραφέας, επίσης τιμημένος με Νομπέλ (1954) είπε: «Η ευτυχία σε έξυπνους ανθρώπους είναι το πιο σπάνιο πράγμα που ξέρω».
«Ολα είναι θέμα οπτικής: η μελαγχολία είναι η ευτυχία τού να είσαι θλιμμένος», έλεγε ο Βίκτωρ Ουγκώ και κάποιες άλλες στιγμές τόνιζε ότι «η ευτυχία είναι, καμιά φορά, κρυμμένη μέσα στο άγνωστο». «Υπάρχει μια μόνο ευτυχία σ’ αυτήν τη ζωή: να αγαπάς και ν’ αγαπιέσαι» σημείωνε η γαλλίδα συγγραφέας Γεωργία Σάνδη. Ο βραζιλιάνος συγγραφέας Πάουλο Κοέλο έχει γράψει πως «η ευτυχία είναι κάτι το οποίο όταν διαιρείται, πολλαπλασιάζεται».
«Η ευτυχία δεν είναι ιδανικό της λογικής, αλλά της φαντασίας», φιλοσόφησε (γερμανικά) ο Εμάνουελ Καντ, «Η αληθινή ευτυχία βρίσκεται στις αναμνήσεις και στις ελπίδες» έγραψε ο ποιητής μας Γεώργιος Δροσίνης. «Σε συγχωρούν για την ευτυχία σου και τα πλούτη σου, μόνο αν τα μοιράζεσαι γενναιόδωρα», δήλωσε με νόημα ο γάλλος συγγραφέας Αλμπέρ Καμί – άλλος ένας τιμημένος με Νομπέλ (1957) στην ευτυχισμένη παρέα μας.
Κάθε φορά, όμως, που προσπαθώ να θυμηθώ τι έχει ειπωθεί περί αυτού του θέματος, έρχεται στο μυαλό μου η ρήση του ρώσου συγγραφέα Τολστόι: «Ευτυχία δεν είναι να κάνεις πάντα αυτό που θέλεις, αλλά να θέλεις πάντα αυτό που κάνεις».
Και έτσι, ηρεμούν τα μέσα μου και νιώθω ευτυχισμένος. Εσύ;