Έλα να παίξουμε. Θα σου δώσω πέντε πετραδάκια από τη θάλασσα. Στρογγυλά και πεντακάθαρα, λεία και γεμάτα σαν αυτά που χρησιμοποιούσαμε για τα πεντόβολα. Και το χέρι σε καμάρα. Αντίχειρας, δείκτης και μέσος. Πάντα τον δείκτη το έβαζα πάνω από τον μέσο. Σαν να κάθονταν τα δάχτυλα περήφανα σταυροπόδι. Όταν ο μέσος καβαλούσε τον δείκτη, μου φαινόταν σαν πρόσωπο που στραβομουτσούνιαζε. Το χέρι έχτιζε μια καμαρούλα για να περάσουν τα πετραδάκια. Τα πεντόβολα. Στα δίνω για να έχεις. Γιατί ίσως κάπου έθαψες τα δικά σου, όταν ήσουν παιδί.
Είναι πέντε ταπεινά πετραδάκια. Δίχως αξία. Τι θα τα κάνεις; Θα τα φυλάξεις για σένα; Θα τα μοιραστείς με μένα; Θα τα δώσεις εκεί που δεν έχουν; Θα τα δώσεις έτσι για να τα δώσεις κάπου και να μοιραστείς την παιδική σου χαρά; Θυμήσου πώς ήσουν παιδί. Σου άρεσε να μοιράζεσαι; Έδινες το μισό σου κολατσιό στον φίλο σου; Κρατούσες πάντα το μεγαλύτερο κομμάτι για σένα; Το έκρυβες στην τσάντα για να το φας μόνος σου, κρυφά, στις τουαλέτες; Θυμήσου πώς ήσουν παιδί με τα πεντόβολα. Και ξαναδές τον εαυτό σου σήμερα.
Θαυμάζω τους ανθρώπους που δίνουν. Είτε από το περίσσευμά τους, είτε από το υστέρημά τους. Άμα είσαι φτιαγμένος από το υλικό του «δίνειν», είσαι πάμπλουτος. Άρχοντας. Στη ζωή κερδίζεις από αυτά που δίνεις. Από αυτά που κάνεις για τους άλλους. Ξέρω, θα μου πεις πως, αν δίνεις ουσιαστικά, για τον εαυτό σου το κάνεις. Ε, και; Αν δεν δίνεις, πάλι για τον εαυτό σου δεν το κάνεις και δεν έχεις και αποτέλεσμα; Γιατί τα πάντα κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Δίνεις για να έχεις τουλάχιστον καλά τον εαυτό σου. Κι ας μην έχεις τιμαλφή. Κάποιος άλλος θα βρεθεί να σου δώσει. Αλισβερίσι αμφίδρομο η ζωή. Και συ το καλύτερο όχημα.
Θα μου πεις και οι ευεργεσίες των πλουσίων είναι μούφα γενναιοδωρία. Δεν σου μιλώ για αυτούς. Κάποιοι, ωστόσο, είναι τόσο γενναιόδωροι που δεν τολμάς να το παραδεχτείς. Σιωπάς μπρος στο μεγαλείο τους. Ναι, έχω γνωρίσει και τέτοιους. «Αφήστε τον Αντώνη να είναι γενναιόδωρος και σπάταλος. Μην τον μπλοκάρετε» μου έλεγε πριν από έναν χρόνο περίπου η Εύη, η γυναίκα του. Έσκυψα το κεφάλι, γιατί είχε δίκιο. Τον παρακολουθώ από μακριά κι από κοντά. Ναι, είναι large. Βασιλιάς. Για αυτό κι είναι άρχοντας. Άλλοι μπορεί να θέλουν να χτίσουν την εικόνα του ευεργέτη για να τους θαυμάζουν. Μα, αλήθεια: νομίζουν πως μπορούν για πολύ να κοροϊδεύουν πολλούς; Δεν με αφορά αυτή η κατηγορία. Με αφοράς, όμως, εσύ. Που θέλεις να ζήσεις και αντί να προσφέρεις για να είσαι πάντα γεμάτος, τα κάνεις μασουράκια. Και τα πολλά και τα λίγα. Με απωθείς στις στιγμές που είσαι μίζερος, τσιγκούνης, παρτάκιας, κακομοίρης. Κοιτώ αλλού. Μου χαλάς την ομορφιά. Στο βλέμμα σου βλέπω την αρρώστια της κατοχής, της κτητικότητας, της ζητιανιάς, της πονηριάς, της μικροψυχίας σου. Φοράς μια πανοπλία και έχεις τους στρατιώτες σου εκεί να σε προστατεύουν. Από τι; Από μένα; Δώσε, κακομοίρη, για να ζήσεις περισσότερο. Μήπως νομίζεις πως αν δεν προσφέρεις θα σου πουν μπράβο; Ή θα σε θυμούνται χαμογελαστά; Άσε που όποιος δεν δίνει, πεθαίνει και πιο γρήγορα. Κινδυνεύει. Ξέρεις από τι; Δεν έχει σχέσεις! Δεν δημιούργησε σχέσεις εμπιστοσύνης, αγάπης, επικοινωνίας. Και μη μου πεις πως αγαπάς. Κανείς δεν ξέρει να αγαπά, όταν είναι τσιφούτης. Ο μίζερος και ο τσιγκούνης δεν αγαπά ούτε τον εαυτό του. Πώς το λένε οι παλιότεροι… Δεν δίνει του αγγέλου του νερό. Γι' αυτό σου λέω. Μη νομίζεις πως θα είσαι αιωνόβιος. Θα σε θυμούνται για λίγο ως καρμίρη.
Μα τι σου λέω, μάτια μου; Η τέχνη του δίνειν δεν μαθαίνεται. Πουθενά. Ή την έχεις ως εικόνα από τα μικράτα σου, ή αποχαιρέτα τη γενναιοδωρία μια για πάντα. Θέλει προσπάθεια για να γίνεις άνθρωπος του δώσε. Θέλει δουλειά για να επιθυμείς να προσφέρεις χωρίς ανταλλάγματα. Θέλει ψυχή για να αγαπάς τη ζωή και τον εαυτό σου. Μήπως νόμισες πως όλοι οι παρτάκηδες αγαπούν τους εαυτούς τους; Κολοκύθια! Είναι ανίκανοι να αγαπήσουν. Οποιονδήποτε. Αγαπούν την ύλη, το χρήμα, αλλά όχι τους άλλους. Η τέχνη της καταστροφής. Αυτό είναι. Τελεία και παύλα.
Θα στα δώσω τα πεντόβολα. Χάρισμά σου, μάτια μου. Έχω μάθει να δίνω. Και θα το ξανακάνω κι ας είσαι ανίκανος να καταλάβεις τι κάνω. Θα το κάνω μέχρι εκεί που θα κουραστώ. Όταν κουραστώ, ξέχνα με. Είναι σαν να μη σε βλέπω. Σαν να μην υπάρχεις. Γιατί η ζωή είναι η εξάσκηση στη γενναιοδωρία. Και στο χάρισμα. Άλλος τα πεντόβολα, άλλος τον χρόνο, άλλος την καρδούλα του. Μέσα στη φτώχεια του, το ακριβότερο δώρο. Διαμάντι πραγματικό. Εσύ, κράτα τις πανοπλίες σου και τις οπλές σου. Και πορεύσου με δαύτες.