Σήμερα η άρχουσα τάξη πάνω από τη Μάγχη δεν είναι οι γιατροί, αλλά οι νταλικέρηδες. Αγγελίες με θέση εργασίας για «οδηγό μεγάλων φορτηγών» υπόσχονται τρελές αποδοχές (75.000 λίρες τον χρόνο, περίπου 87.000 ευρώ), ο Μπόρις Τζόνσον παλεύει να τους δελεάσει με χρυσές βίζες και ο βρετανικός λαός κρέμεται από τα χείλη τους. Πολύ απλά, γιατί χωρίς αυτούς δεν θα γίνουν Χριστούγεννα.
Το κοινωνικό status με γνώμονα την υγειονομική υπακοή, επιταγή ή ανάγκη είναι φρέσκο φαινόμενο. Και έχει καταστεί σαφές ήδη από τον Μάρτιο του 2020: η πανδημική ελίτ είναι… κυλιόμενη.
Με άλλα λόγια, αυτόν το μήνα μπορεί να βρίσκεσαι στην κορυφή της κοινωνικής πυραμίδας και να πλέεις ως άλλος βασιλιάς Ηλιος μέσα σε χρυσή βάρκα στα κανάλια των Βερσαλλιών και τον επόμενο να είσαι φυλακισμένος σε μια τρύπα του Σαλπετριέρ (το νοσοκομείο των φτωχών και των κατατρεγμένων κατά τον 17ο αιώνα).
Οι κάστες των εμβολίων
Δείτε για παράδειγμα τι συνέβη με τα εμβόλια. Το «πλήρως εμβολιασμένος» δεν σημαίνει πλέον και πολλά πράγματα. Η μαύρη αλήθεια είναι ότι τον Οκτώβριο του 2021 δεν είσαι και τίποτα το ιδιαίτερο αν έχεις κάνει και τις δύο δόσεις του Pfizer (εκτός αν και αν είσαι παράλληλα και νοσήσας, οπότε μπορείς ακόμα να παίρνεις τον αέρα σου με την υγειονομική αριστοκρατία).
Είναι πασιφανές. Στις ανώτερες τάξεις ανήκουν αυτή τη στιγμή οι «τριτοδοσίτες» της Pfizer. Και βεβαίως, οι έχοντες εμβολιάσει τα παιδιά τους από 12-17 ετών, καθότι μπορούν, μεταξύ άλλων, να πηγαίνουν οικογενειακώς στο (χειμερινό) σινεμά και στο θέατρο.
Θυμίζω εδώ ότι στην αρχή της πανδημίας προνομιούχοι θεωρούνταν εκείνοι που «κόλλησαν» και ανάρρωσαν, χωρίς διασωληνώσεις και άλλα παρατράγουδα. «Περπατούσα στον δρόμο και πίστευα ότι αφού είχα ξεπεράσει τον κορονοϊό, μπορούσα να κάνω τα πάντα» μου είχε πει ένα από τα πρώτα εγχώρια θύματα της πανδημίας. Κάτι σαν να έχεις γυρίσει και με τα δυο σου πόδια και με ολόκληρο το πρόσωπό σου από τη μάχη του Βερντέν.
Ακολούθησαν οι ηλικιωμένοι στην πρώτη γραμμή της επιχείρησης «Ελευθερία». Μαζί και τα γεμάτα αυταπάρνηση μεσήλικα παιδιά αυτών. Περιέφεραν τον «θρίαμβο» στα social media για να εισπράξουν καρδούλες και εγκώμια («Τούμπανο η μάνα σου! Να τη χαίρεσαι! Αντε και στα δικά μας!»).
Μετά ήρθαν οι λοιπές κάστες των εμβολιασθέντων. Βέβαια, αν ήσουν από τους πρώτους που κλήθηκαν να δεχτούν τη θαυματουργή βελόνα (και δεν ήσουν υγειονομικός) μπορεί και να μην εκδήλωνες αμέσως ιδιαίτερη χαρά για το vaccination status σου (είτε γιατί αποδείκνυε ότι είχες σοβαρά προβλήματα υγείας είτε γιατί έπρεπε να φανερώσεις επιτέλους την αληθινή ηλικία σου).
Οι μετέπειτα εμβολιασθέντες το χάρηκαν, πάντως, με την ψυχή τους, κυρίως για τα χαμένα προνόμια που θα έπαιρναν πίσω. Το εμβόλιο δεν ήταν το «χρυσό εισιτήριο» για την κανονικότητα, αλλά για τις απολαύσεις των λίγων. Διόλου τυχαίο ότι σε χωριό της νότιας Εύβοιας κυκλοφορούσε το καλοκαίρι του 2021 περιχαρής κύριος με το πιστοποιητικό εμβολιασμού του τυπωμένο πάνω στο Τ-shirt του.
Οι σνομπ και οι παρίες
Ως γνωστόν, στους κόλπους των εμβολιασθέντων εγκαινιάστηκαν από νωρίς οι κόντρες. Δεν είναι όλοι όσοι «τσιμπιούνται» ίσα και όμοια. Οι έχοντες λάβει τις δύο δόσεις της Pfizer θα είναι αναμφισβήτητα οι κρεμ ντε λα κρεμ της τεχνητής ανοσίας. Σε πλήρη αντιδιαστολή, φυσικά, με τους AstraZenecans, τη σκληροπυρηνική «πλέμπα» που όχι μόνο δεν «μασάει» από παρενέργειες και από θρόμβους, αλλά θυσιάζεται για το γενικό καλό.
Aυτό το «κόμπλεξ ανωτερότητας α λα Pfizer» (το οποίο η κουλτούρα ΤikTok έκανε πραγματικά να θεριέψει) ανέτμησε το αμερικανικό Slate τον περασμένο Απρίλιο. Οπως θα αναφέρει χαρακτηριστικά, στο πλαίσιο του ρεπορτάζ, ένας ακραία σνομπ Pfizerίτης: «Ενα από τα ξαδέλφια μου έκανε το Moderna και του είπα, “Μια χαρά! Εχουμε ανάγκη από μια ισχυρή μεσαία τάξη”».
Σημειωτέον ότι και πολλοί ανεμβολίαστοι θεωρούν εαυτόν προνομιούχο σε σχέση με τους μιαρούς «τσιπαρισμένους». Ενδεικτική η νεοαφιχθείσα εφαρμογή γνωριμιών «Unjected» μόνο για όσους δεν έχουν «τρυπηθεί». Πρόκειται για την απάντηση στις δημοφιλείς εφαρμογές του είδους (ΟkCupid, Tinder κ.ο.κ.) που έσπευσαν να κοτσάρουν badge εμβολιασμένου σε χρήστες-πρόβατα που έχουν κάνει και τις δύο δόσεις.
Οι μάσκες για τους πολλούς
Οι ίδιες οι μάσκες έχουν πλέον καταλήξει από… υπερταξικά μέτρα προστασίας σε σύμβολα κοινωνικού διαχωρισμού. Το διαπιστώνω κάθε φορά που περνώ –με απανωτά ζιγκ ζαγκ–δίπλα από τα καφέ της οδού Καψάλη στο Κολωνάκι και βλέπω τα νεαρά, μασκοφόρα γκαρσόνια να σερβίρουν μπραντς σε προνομιούχους αμάσκωτους πελάτες. Στις φυτείες βαμβακιού του Ευρωπαϊκού Νότου του 2021 οι μεν σκλάβοι ιδροκοπούν φιμωμένοι (ακόμα και αν έχουν εμβολιαστεί), οι δε ιδιοκτήτες πίνουν και γλεντούν με το πρόσωπο προκλητικά ακάλυπτο.
«Αυτοί που ακόμα φορούν μάσκες είναι συνήθως οι εργαζόμενοι στον τομέα των υπηρεσιών, δηλαδή πωλητές σε μαγαζιά, γκαρσόνια, θυρωροί σε επαγγελματικά κτίρια, μανικιουρίστ, σεκιούριτι, ρεσεψιονίστ, κομμωτές και οδηγοί» επεσήμαναν πρόσφατα οι New York Times σε ένα άρθρο με τίτλο «Αre masks a new signifier of social class?».
Διόλου τυχαίο ότι «σε ένα κατάστημα της Apple στο Μιντάουν έβλεπες πελάτες χωρίς μάσκες να αγοράζουν i-Phones των 1.500 δολαρίων από μασκοφόρους πωλητές που ίσως να μη βγάζουν τόσα κάθε μήνα».
Ποιες θα είναι οι νέες ελίτ;
Η αριστοκρατία της πανδημίας είναι κάτι σαν κινούμενη λάσπη. Toν επόμενο διάστημα που θα έχει ανακατευτεί το νέο μείγμα, προύχοντες θα θεωρούνται, υποθέτω, α) όσοι έχουν κάνει παράλληλα και το εμβόλιο της γρίπης και β) όσοι εμβολιάσουν τα παιδιά τους ηλικίας 5-11 ετών (όταν δηλαδή πάρει το πράσινο φως η αντίστοιχη πλατφόρμα).
Δεν είναι, δε, καθόλου απίθανο να δούμε οδηγούς νταλίκας στο επόμενο τεύχος της βρετανικής Vogue (όπως είχε γίνει τον Απρίλιο του 2020 με υπαλλήλους σουπερμάρκετ, μαίες, οδηγούς τρένων και άλλους μέχρι τότε παντελώς αόρατους «essential workers»).
Κανείς δεν γνωρίζει ποιος θα βρεθεί την επόμενη στιγμή στα ανώτερα στρώματα ή στον Μπύθουλα αυτής της σουρεαλιστικής μεταπανδημικής κοινωνίας, που άλλους τους ανεβάζει και άλλους τους κατεβάζει στα Τάρταρα.
Το βέβαιο είναι ότι στον καινούργιο, καθόλου γενναίο κόσμο όπου ζούμε, η ευυποληψία σου και το κοινωνικό σου γόητρο καθορίζονται από την προσαρμογή και την υποταγή σου σε νέα πρωτόκολλα, σε νέες μεταλλάξεις, σε αρχέγονους φόβους για νέες απώλειες.