Οι εκλογές της ερχόμενης Κυριακής στη Γερμανία είναι προφανώς ιστορικές. Διεξάγονται με την συμπλήρωση 16 ετών παραμονής στην καγκελαρία της Άνγκελα Μέρκελ, η οποία δεν θα είναι υποψήφια και αφήνει το κόμμα της και τον υποψήφιο διάδοχο της Άρμιν Λάσετ στην τύχη τους – που με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, δεν φαίνεται να είναι και πολλή.
Περιττό να πει κανείς, ότι οι γερμανικές εκλογές είναι καθοριστικές και για την Ευρώπη. Τόσο ως προς το αν θα προκύψει ηγετική φυσιογνωμία του διαμετρήματος και με τις ικανότητες της Μέρκελ, όσο και ως προς το αν και πώς θα αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων.
Θεωρητικώς –και με βάση κάποιες αισιόδοξες εκτιμήσεις– οι γερμανικές εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου συμπίπτουν και με την αρχή του τέλους της πανδημικής κρίσης. Αυτό σημαίνει όμως ότι πολύ σύντομα θα ξεκινήσει μία επίπονη ευρωπαϊκή συζήτηση με το γνωστό, αγαπημένο θέμα των Γερμανών: Τι κάνουμε με το Σύμφωνο Σταθερότητας; Για πόσο ακόμη θα το παρακάμπτουμε και πόσο θα μπορούμε να ξεχειλώνουμε τους προϋπολογισμούς, τα χρέη και τα ελλείμματα; Θα επιστρέψουμε στα προηγούμενα, θα υπάρξουν τροποποιήσεις και ευελιξίες, θα υπάρξουν εξαιρέσεις;
Οι απαντήσεις δεν μπορούν να προεξοφληθούν και πάντως ένα είναι αυτή τη στιγμή βέβαιο, σύμφωνα και με τα όσα μεταφέρουν έμπειροι παρατηρητές της γερμανικής πολιτικής σκηνής: η Ευρώπη δεν παίζει σχεδόν κανένα ρόλο στις γερμανικές εκλογές, με μία εξαίρεση, τη συζήτηση για τα δημοσιονομικά. Υπό αυτό το πρίσμα, οι πιθανότητες σχηματισμού μίας πλειοψηφίας που θα ψηφίσει στη Μπούντεσταγκ υπέρ της κατάργησης ή γενναίας αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας, δεν είναι και τόσο πολλές.
Το τέλος της εποχής Μέρκελ προμηνύει ότι το όραμα μία εξωστρεφούς Γερμανίας, η οποία θα αναλάβει τις ευθύνες της ηγέτιδας ευρωπαϊκής δύναμης (που ούτε η καγκελάριος ανέλαβε στον βαθμό που θα έπρεπε ή θα μπορούσε), δεν μπορεί να θεωρείται ρεαλιστικό. Αν συνυπολογίσει κανείς και τις μείζονες παγκόσμιες γεωστρατηγικές αναδιατάξεις, τα βλέμματα μάλλον στο Παρίσι θα πρέπει να στραφούν, παρά στο Βερολίνο.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για εμάς; Πολλά και όχι όσο προδιαγεγραμμένα θα ανέμενε κανείς.
Η Ελλάδα προφανώς και βρίσκεται σε διαφορετικό σημείο και επίπεδο από εκείνο της προηγούμενης δεκαετίας, η δυναμική της είναι πολύ διαφορετική, η αναπτυξιακή της προοπτική αδιαμφισβήτητη, οι δυνατότητες πολλές. Ωστόσο, η συζήτηση για τα δημοσιονομικά σε μία Ευρώπη που δεν δείχνει να έχει μάθει από τα προβλήματα της και εξακολουθεί να μην «στρίβει» όσο γρήγορα θα έπρεπε, μάλλον ανησυχία δικαιολογεί, παρά εφησυχασμό.
Οι συσχετισμοί είναι πολύ διαφορετικοί από εκείνους των προηγουμένων ετών. Η Μέρκελ και ο Σόιμπλε απουσιάζουν, ο Μακρόν έχει σοβαρές φιλοδοξίες, αλλά και αυτός πρέπει να κερδίσει εκλογές το 2022 για να τις υλοποιήσει, ο Ντράγκι είναι σοβαρός παίκτης, αλλά δεν είναι εκλεγμένος.
Το ενδιαφέρον είναι ότι όλα αυτά και οι αποφάσεις για την αναθεώρηση ή την επιστροφή στο Σύμφωνο Σταθερότητας θα συμπέσουν υπό την ευρεία έννοια με τον εκλογικό κύκλο στην Ελλάδα.
Και η επόμενη ημέρα των δικών μας εκλογών θα πρέπει να περιγραφεί από τους υποψήφιους πρωθυπουργούς λαμβάνοντας υπόψη και την –άγνωστη προς το παρόν– εξέλιξη στην Ευρώπη.
Μπορεί αυτή η παράμετρος να αποδειχθεί πολύ πιο καθοριστική απ’ ό,τι νομίζουμε, ακόμη και για τον χρόνο των εκλογών.