Ελλάδα - Τουρκία: μία παρτίδα σκάκι με άπειρους συνδυασμούς κινήσεων | Shutterstock
Απόψεις

Αν το γεωτρύπανο ακουμπήσει στον βυθό μας

Το γεωτρύπανο θα βγει συνοδευόμενο από δύο τουρκικές φρεγάτες, θα ρίξει άγκυρες κάπου στο Λιβυκό και τα εργαλεία του θα αγγίξουν τον βυθό της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Αυτή την οριακή στιγμή, δεν υπάρχει επιστροφή για καμιά ελληνική κυβέρνηση...
Δημήτρης Ευθυμάκης

Ας υποθέσουμε ότι αρχές Σεπτέμβρη το τουρκικό γεωτρύπανο αποπειράται να τρυπήσει τον βυθό στα νοτιοανατολικά της Κρήτης, έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα των έξι μιλίων αλλά εντός της υφαλοκρηπίδας μας. Η Ελλάδα προφανώς θα εξαντλήσει κάθε διπλωματικό περιθώριο αντίδρασης και θα κινητοποιήσει κάθε σύμμαχο χώρα ή οργανισμό στο εξωτερικό. Στην πραγματικότητα, θα απευθυνθεί σε όλους εκείνους που αναγνωρίζουν ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα, άρα το τουρκολυβικό μνημόνιο είναι άκυρο, άρα η παρουσία του τουρκικού γεωτρύπανου παράνομη.

Οταν η Τουρκία κάνει την κίνηση να βγάλει το γεωτρύπανο, θα τα έχει συνυπολογίσει όλα αυτά. Αρα η λεκτική και διπλωματική κινητοποίηση του διεθνούς παράγοντα υπέρ της Ελλάδας θα την αφήσει αδιάφορη. Θα πρόκειται για ένα λελογισμένο κόστος, δίχως καμιά πρακτική επίπτωση για την Αγκυρα. Εξάλλου, μια κλιμάκωση θα δημιουργήσει νέες διπλωματικές ανάγκες και δεδομένα τα οποία θα υπερκεράσουν τις κακές διεθνείς εντυπώσεις που θα αφήσει η αρχική κίνηση των Τούρκων.

Αρα, το γεωτρύπανο θα βγει συνοδευόμενο από δυο τουρκικές φρεγάτες, θα ρίξει άγκυρες κάπου στο Λιβυκό και τα εργαλεία του θα αγγίξουν τον βυθό της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Αυτή την οριακή στιγμή, δεν υπάρχει επιστροφή για καμιά ελληνική κυβέρνηση. Αν το επιτρέψει, όχι μόνο θα καταρρεύσει στο εσωτερικό, αλλά και ο πρωθυπουργός της θα υπογράψει με το ίδιο του το χέρι τον πολιτικό του θάνατο και την καταχώρισή του στα χειρότερα κατάστιχα της ελληνικής ιστορίας.

Από εδώ και πέρα αρχίζει ο πραγματικός γρίφος. Τα υπουργεία Εξωτερικών κάνουν προσωρινά πίσω και βγαίνουν μπροστά τα υπουργεία άμυνας και τα στρατιωτικά επιτελεία. Μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε για τα δεδομένα του γρίφου, αφού αυτά βρίσκονται κλειδωμένα στους φωριαμούς του ελληνικού και του τουρκικού ΓΕΕΘΑ. Οταν οι απόρρητοι χάρτες απλωθούν στα τραπέζια των επιχειρήσεων και όταν οι πλοίαρχοι και οι διοικητές ανοίξουν τους φακέλους με τα σχέδια εμπλοκής, τα δάκτυλα θα ακουμπήσουν τις σκανδάλες και στα κουμπιά εκτόξευσης, ο χρόνος θα μηδενιστεί.

Εχουν γραφτεί και ακουστεί πολλά για αυτή την ώρα μηδέν. Το σοβαρότερο κατά τη γνώμη μου είναι ο διάλογος ανάμεσα σε Τραμπ και Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον τον Ιανουάριο, που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε αλλά ούτε και διαψεύστηκε κατηγορηματικά. «Θα τους χτυπήσουμε, να το ξέρετε, ενημερώστε τους.» «Κι αν χάσετε;». «Δεν θα χάσουμε». Το Τραμπικό «κι αν χάσετε;» έδειξε ότι οι Αμερικανοί ήταν ενημερωμένοι για τη σιγουριά του Ερντογάν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να τα βάλει στρατιωτικά με την Τουρκία. Οι βεβαιότητες αυτές ενίοτε αποδεικνύονται παγίδες, αλλά από την άλλη δεν είναι σοφό να αγνοεί κάποιος τις αντικειμενικές στρατιωτικές δυνατότητες του αντιπάλου.

Από τη στιγμή που ένα ελληνικό υποβρύχιο θα λοκάρει το πλωτό γεωτρύπανο και θα ενημερώσει επισήμως πως αν δεν αποχωρήσει αμέσως θα το βυθίσει, όλα θα παιχτούν μέσα σε έξι ώρες. Τόσο υπολογίζουν οι επιτελείς και οι διπλωμάτες τον χρόνο για να κινητοποιηθεί αποτελεσματικά ο υψηλότερος διεθνής παράγοντας και να σταματήσει την εμπλοκή δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ. Τι θα έχει συμβεί αυτές τις έξι ώρες, κανένας δεν ξέρει. Η αντιπαράθεση θα γίνει θερμή με άδηλο αποτέλεσμα ή θα παραμείνει στο πλαίσιο ενός παιχνιδιού για γερά νεύρα, με όλα τα πλοία του ενός να είναι στο στόχαστρο του άλλου και με το μακελειό να περιμένει προ των πυλών;

Επίσης, η αντιπαράθεση θα μείνει στο συγκεκριμένο σημείο ή θα μεταφερθεί και αλλού; Σε κάποιο νησάκι μας, ας πούμε, ή στον Εβρο; Και ποιος θα κάνει την πρώτη κίνηση γενίκευσης σε σημείο που τον παίρνει, ώστε να έχει στη συνέχεια πλεονέκτημα διαπραγμάτευσης; Και πώς θα λήξει όλο αυτό, αφού η Ελλάδα θα αρνείται να καθίσει σε τραπέζι διαπραγματεύσεων εφ’ όλης της ύλης, πράγμα που θα επιδιώκει η Τουρκία και θα ενθαρρύνει ο διεθνής παράγων; Για εμάς τους απέξω αυτές είναι οι ερωτήσεις του ενός εκατομμυρίου, οι επιτελείς μας υποτίθεται ότι έχουν έτοιμες απαντήσεις, που θα τις δούμε στην πράξη. Σαν μια παρτίδα σκάκι με άπειρους συνδυασμούς κινήσεων και πάντα με επιλεκτική ανάγνωση της Ιστορίας. Οι Τούρκοι διαβάζουν την ιστορία του ασταμάτητου Τζένγκις Χαν κι εμείς τον βιβλικό μύθο του Δαβίδ με τον Γολιάθ.