Πώς θα μοιάζεις γεροξούρας; Η FaceApp παίρνει μια φωτογραφία σου και σου προσθέτει λευκά μαλλιά, ρυτίδες, προγούλι, «σακούλες», γκρίζους κροτάφους, «πόδια της χήνας» (στα μάτια) και όλα αυτά τα απεχθή και μακριά- από- εμάς αξεσουάρ της γήρανσης. Τα υπόλοιπα είναι λίγο πολύ γνωστά. Μαζική κατάδυση στην #FaceAppChallenge, κατόπιν εορτής υστερία γύρω από την ασφάλεια της εφαρμογής που «κατέβασαν» 100 εκατ. άνθρωποι σε 121 χώρες, φόβος για ρωσικό δάκτυλο, στις ΗΠΑ ο γερουσιαστής Τσακ Σούμερ ζήτησε την παρέμβαση του FBI, μερικός καθησυχασμός, άλλωστε τα δεδομένα όλων μας είναι ήδη βορά της ψηφιακής ζούγκλας.
Απ΄όλα αυτά προσωπικώς κρατώ την εξόχως γουστόζικη ιδέα του Κωστή Μαραβέγια: έβαλε τον γέρικο εαυτό του _που τυγχάνει φτυστός ο Στίβεν Σπίλμπεργκ_ και πόζαρε δίπλα στην (απείραχτη, όπως είναι δηλαδή σήμερα) σύντροφό του Τόνια Σωτηροπούλου, κοτσάροντας τη λεζάντα: «14.03.2069. Με την εγγονή μου Αντωνία στην απονομή των Όσκαρ».
Κρατώ βέβαια και αυτή την παιγνιώδη, ναρκισσευόμενη διάθεση απέναντι στο γήρας. Είναι σαν να αλλάζεις χρώμα ματιών, να αλλάζεις _για λίγο_ φύλο ή να βλέπεις πώς θα ήταν ο δίδυμος αδελφός που δεν έχεις (και αυτά μέσα στις δυνατότητες του FaceApp). Ενας ωραίος τρόπος να περάσεις την ώρα και να γίνεις viral.
Στην εποχή της «αθνητότητας» («amortality»), όπως την αποκαλούσε προ ετών το αμερικανικό «Τime», όλοι και όλα «παίζουν» με τον χρόνο. Τα παιδιά μεγαλώνουν πρόωρα (γιατί δεν θέλουν να είναι παιδιά), οι έφηβες κάνουν μπότοξ («teen toxing»), οι γυναίκες κυοφορούν το πρώτο τους παιδί όσο πιο αργά μπορούν, η μέση ηλικία είναι παντελώς ακαθόριστη (άλλοι την τοποθετούν στα 40, άλλοι στα 50, άλλοι στα 60), τα 60 είναι τα νέα 40, τα 75 τα νέα 60 κοκ. Δεν μπορείς να φαντασιωθείς εαυτόν γέρο, παρά μόνο στο πλαίσιο μιας «έξυπνης» (ή ηλίθιας) app. Μήπως όλο αυτό το παιχνίδι δεν είναι παρά FOGO (Fear of Getting Old, δηλαδή Φόβος των Γηρατειών);
Προχθές καθόμουν στις καρέκλες αναμονής στο ΚΕΠ Συντάγματος. Εχοντας μπροστά μου καμιά τριανταριά νούμερα και μηδέν μπαταρία στο κινητό μου, άφησα το βλέμμα μου να περιηγηθεί στην ανοιχτή οθόνη της τηλεόρασης, δίπλα από τα γκισέ. Συνειδητοποίησα ότι έβλεπα μια βιντεοσκοπημένη συναυλία της 60χρονης Μαντόνα (χωρίς φωνή). Προσπάθησα να την παρακολουθήσω, λησμονώντας ποιαν βλέπω στην οθόνη (η έλλειψη φωνής στη συσκευή και το γύρω περιβάλλον συνέδραμαν). Παρακολούθησα τότε ένα νευρώδες, καλογυμνασμένο, σέξι σώμα να «σφαδάζει» και να σέρνεται πάνω στην σκηνή, σαν αιλουροειδές. Ηταν ένα κορμί «νεανικό» που όμως αδυνατούσε να αλλάξει «πουκάμισο». Από κάτω έχασκε ανεξίτηλο το δέρμα του καλοσυντηρημένου αλλά τρομοκρατημένου με την αναπόφευκτη φθορά μεσήλικου οργανισμού. Οχι ότι μόνο οι διάσημοι φοβούνται τον χρόνο. Απλά ο φόβος τους είναι πιο εκτεθειμένος.
Υποθέτω ότι επιτέλους ευοδώθηκε το όνειρο του λοξού βρετανού βιογεροντολόγου Oμπρι ντε Γκρέι που έχει τρελάνει τη Σίλικον Βάλεϊ: το γήρας αντιμετωπίζεται πλέον ως αρρώστια! Μπορείς να αντιστρέψεις αυτά που σε κάνουν να γερνάς. Μπορείς να θεραπεύσεις το γήρας, να το πατάξεις, να το νικήσεις. Αν δεν τα καταφέρνεις είσαι αποτυχημένος. Είναι η αποτυχία να χρησιμοποιήσεις τις δυνατότητες της τεχνολογίας, της βιογεροντολογίας, του γκότζι μπέρι, της hot yoga, της αντιγηραντικής κρέμας, της θεραπευτικής κλωνοποίησης, του διαλογισμού, των βιωματικών σεμιναρίων, των βλαστοκυττάρων, της συμφωνίας με τον Διάβολο.
Αυτή η εντατική παθολογικοποίηση και ο ευτελισμός του γήρατος έχει κτιστεί πάνω σε ένα τερατώδες ψέμα. Σύμφωνα με τη βρετανή κοινωνιολόγο Αν Καρπφ, συγγραφέα του εγχειριδίου «Ηοw to Age» (The School of life) είναι το εξής: «Οτι όλοι οι νέοι διαθέτουν αψεγάδιαστο δέρμα και στιλπνά μαλλιά, κάνουν ασταμάτητα σεξ, σφύζουν από ενέργεια και δεν αισθάνονται ποτέ μόνοι. Η απαξίωση του γήρατος είναι χτισμένη πάνω σε αυτήν ακριβώς την εξιδανίκευση της νιότης, με αμφότερα να ασκούν βία στην πραγματικότητα. Ούτε τα νιάτα είναι τόσο ανέφελα ούτε το γηράσκειν τόσο δυσβάσταχτο, όσο θέλουν τα στερεότυπα».
Η FaceApp (η κορυφαία τώρα εφαρμογή στο iOS App Store σε 121 χώρες) είχε πλάκα γιατί πήγε κόντρα στο πνεύμα «de-aging» (=απο-ηλικιοποίησης) των καιρών. Η γήρανση βέβαια που επιφέρει είναι παντελώς σικέ: σε «γερνάει» με τα δεδομένα που έχεις τώρα που είσαι σχετικά νέος, σφριγηλός, υγιής. Δεν συνεκτιμά όλα αυτά που θα περάσουν από πάνω σου στο μέλλον: αλλαγές, ακτίνες του ήλιου, ασθένειες, μασάζ, προσαρμογές, ταξίδια, στρες, φθορές, πόνοι, επιτυχίες, πένθη, χάδια, εκδορές. Η FaceApp σε δείχνει ένα ρετουσαρισμένο, κοτσονάτο γραΐδιο (σαν να βλέπεις τον Χορν με περουκίνι και κυρτή πλάτη στο «Αλίμονο στους νέους»). Το κυριότερο απ΄όλα: σε κάνει να ξεχνάς το πιο παραγνωρισμένο δώρο του γήρατος: τα πολλά χρονιά ζωής.