Την έχω τη φωτιά πια μέσα μου. Ολες οι φωτιές, εκείνη τη φωτιά θα ανασύρουν. Οπως τα παιδικά τραύματα. Που άλλο βλέπεις, άλλο σκουντάει από τα μέσα σου. Την έχω τη φωτιά μέσα μου.
Εκείνα τα πλάσματα στην παραλία, λες και είχαν βγει από τον πίνακα «Σφαγή της Χίου» του Ντελακρουά.
Εκείνος ο έρημος σκύλος επάνω σε ένα βραχάκι.
Εκείνος ο πυροσβέστης που ενώ πολέμαγε να σώσει κόσμο έχασε γυναίκα και παιδί… Ασωστοι οι δικοί του. Αγνωστοι-«γνωστοί» μου, καταγράφηκαν στη μνήμη και έμειναν για πάντα. Και η φράση της γιατρού, της Αθηνάς, που είχε εργαστεί για χρόνια στην Αμερική με ειδικότητα στα εγκαύματα: «Δεν θα μείνει κανένας ζωντανός, Ρέα. Αυτό με πεθαίνει. Θέλει ειδική φροντίδα. Δεν αρκεί να τους κατευθύνουν σε νοσοκομεία».
Εκατό έγραψε το κοντέρ της δικής μας πυρκαγιάς. Μα πιο πολύ απ΄όλα, εκείνο που βαλσαμώθηκε μέσα μου ανατριχιαστικά, ήταν η αυξομείωση του ήχου. Πώς σιγά σιγά χαμήλωναν οι ήχοι…Χαμήλωναν οι φωνές, έσβηναν, έσβησαν. Ο άνθρωπος αντιμέτωπος με την παγερή μοναξιά του δράματός του. Ο πολίτης και απέναντι ένα κράτος-σκηνικό, όπως στο Χόλιγουντ, μόνο το μπροστά, πίσω όλο κούφιο. Βουβοί. Μόνοι. Σιωπή. Δεν έχει συμβεί μεγαλύτερη τραγωδία σε τούτη την οχλαγωγική χώρα με τόση σιωπή! Ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης.
Βλέπαμε την Παναγία των Παρισίων να καίγεται. Οι άνθρωποι βουβοί. Βλέμματα ψηλά. Πάνω από το κωδωνοστάσιο. Πιο ψηλά από ‘κει. Τον Θεό του έβλεπε ο καθένας. Τα σύμβολα δεν έχουν έναν Θεό, ακόμα και αν έχουν αφιερωθεί σε έναν θεό. Τα σύμβολα είναι σκαλοπάτι για να ανεβεί ο καθένας σε δικό του Θεό.
Σε τούτη την πυρκαγιά με τσάκισε πάλι η σιωπή, μου ανέσυρε. Αλλη όμως, ετούτη η σιωπή. Από την αρχή βουβοί. Δεν είχε μάχη. Δεν είχε ανθρώπινα θύματα. Μια πυρκαγιά φρικτή και μεγαλοπρεπής σε ένα μνημείο φρικτά μεγαλοπρεπές. Μύθος πάνω σε μύθο. Ο Θεός σαν φόβος και τρόμος, όχι φιλεύσπλαχνός, Θεός μεσαιωνικός.
Η φωτιά ετούτη είχε, τι είχε; Μια ομαδική ενδοσκόπηση. Οι φλόγες που έγλυφαν σύννεφα και σημάδευαν ουρανό και ξερίζωναν εκ ψυχής ένα άναρχο, περίεργο, αδάμαστο, έξω από λογική «Θα μας κάψει ο Θεός». Σε μια παγκόσμια κοινωνία με τόση ακραία αυτοπεποίθηση υπεροχής, τόσο ατρόμητη και άφοβη και σίγουρη! Το άτιμο Παρίσι… Και στην τραγωδία του ακόμα, Παρίσι.
Ολα θα ξαναγίνουν. Ολα τα μέσα θα βρεθούν, όλοι με σεβασμό θα ενσκήψουνε. Γάλλοι και τέχνη είναι ένα. «Ανθρωποι», τα έργα τέχνης στον ευλογημένο τόπο. Κάθε που επισκεπτόμουν την Παναγία των Παρισίων… Τι ωδή στην ασχήμια, σκεφτόμουν! Ακόμα και ο μύθος του Κουασιμόδου. Τι ωδή σε μια γλυκιά, ευαίσθητη ψυχή στα βαθιά μιας ασχήμιας. Αρα; Τι ασχήμια; Ποιος ορίζει την ασχήμια;
Το άτιμο Παρίσι, ακόμα και στην πυρκαγιά του Παρίσι… Εκεί, τίποτα μάταιο. Το νιώθω, Θα ξαναγίνει όπως πριν. Δικός τους άνθρωπος, η Παναγία των Παρισίων.