Η γνώριμη φωνή της Τζούλια Ρόμπερτς δίνει τον τόνο της οικειότητας στην εικόνα. Μια παντρεμένη γυναίκα ψηφίζει την Κάμαλα Χάρις ενώ ο άντρας της περιμένει απέξω. «Μπορείς να ψηφίσεις όπως θέλεις και κανένας δεν θα μάθει τι ψήφισες. Ο,τι συμβαίνει πίσω από το εκλογικό παραβάν, μένει εκεί», η τελική φράση της διαφήμισης με την οποία η Κάμαλα Χάρις καλεί τις γυναίκες με τραμπικούς συζύγους να την ψηφίσουν κρυφά από τους άντρες τους.
Πολλοί υποστήριξαν ότι η συγκεκριμένη διαφημιστική καμπάνια υποτιμά το γυναικείο φύλο. Οι φεμινιστικές οργανώσεις πήραν θέση λέγοντας ότι παρουσιάζει τις γυναίκες σαν υποχείρια, ανίκανες να σκεφτούν και να αποφασίσουν μόνες τους. Οι γυναίκες δεν θέλουν καθοδηγητή για να ψηφίσουν, ούτε χρειάζεται να κρύβονται, έχουν την ελευθερία της άποψης και το δικαίωμα να διαφοροποιούνται αν το επιθυμούν.
Ασφαλώς, έτσι πρέπει να είναι. Ξέρουμε όμως καλά ότι δεν είναι έτσι σε όλες τις περιπτώσεις. Το 26% των γυναικών στις ΗΠΑ έχουν βιώσει έλεγχο και αυτό καθορίζει τη θέση και στάση τους, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε σε επιστημονικό περιοδικό φέτος. Παρόμοιο αποτέλεσμα βγάζει και μια ανάλογη έρευνα στην Αυστραλία.
Χαζεύοντας τα κοινωνικά δίκτυα, καταλαβαίνεις ακριβώς τι εννοούν αυτές οι έρευνες. Δεν είναι λίγες οι αμερικανίδες που εξομολογούνται σε βίντεο ότι ακολουθούν τη γραμμή του άντρα τους. Πολλές μιλάνε για γραμμή της οικογένειας, προφανώς γιατί έτσι ακούγεται καλύτερα. Ψηφίζουν Ντόναλντ Τραμπ για να μη χαλάσουν χατίρια και να μην τσακωθούν. Βλέπουν την υποταγή τους σε μια, από κοινού, πολιτική επιλογή σαν ενωτική κίνηση, σαν ένα συζυγικό καθήκον μεταξύ των υπολοίπων που έχουν.
Χαζεύοντας αυτά τα βίντεο στο Twitter, πέφτεις πάνω σε πολλές περιπτώσεις. Μια γυναίκα κλαίει με ανακούφιση επειδή ο άντρας της αποφάσισε να μην ψηφίσει Τραμπ και τώρα αισθάνεται και αυτή ελεύθερη να ψηφίσει την Κάμαλα. Μια άλλη προσπαθεί να εξηγήσει γιατί, ενώ σκεφτόταν να ψηφίσει Κάμαλα, αποφάσισε τελικά να ακολουθήσει την επιλογή της οικογένειάς της, που ήταν ανέκαθεν υπέρ των Ρεπουμπλικάνων. Αφού όλοι θα ψηφίσουν Τραμπ, θα ψηφίσει κι αυτή για να μη σπάσει την παράδοση.
Σας θυμίζει κάτι; Εμένα μου θυμίζει πολλές ελληνικές οικογένειες. Υπάρχει μια ιδεολογική γραμμή που δένει όλα τα μέλη τους και είναι τόσο ισχυρή όσο οι δεσμοί αίματος. Αν κάποιος διαφοροποιηθεί, θα προκαλέσει ρωγμή σε αυτό το μπετοναρισμένο σύμπαν και θα ακολουθήσουν θερμόαιμες συζητήσεις σε συζυγικές κλίνες και οικογενειακά τραπέζια.
Εχω δει άντρα να χτυπάει το χέρι του και να αποχωρεί από εορταστικό δείπνο επειδή η γυναίκα του υποστήριξε την πολιτική θέση κάποιου άλλου συνδαιτυμόνα και όχι τη δική του. Εχω ακούσει ανθρώπους να λένε ότι ψήφισαν κάτι άλλο από αυτό που ψηφίζει ο σύντροφος, οι γονείς ή τα αδέλφια τους και ότι το κρατάνε κρυφό για να μην πυροδοτήσουν δυσαρέσκεια.
Οι παλιότερες γενιές είναι πιο εγκλωβισμένες σε αυτό το μοτίβο. Οι νεότεροι, βέβαια, είναι και περισσότερο απολιτίκ. Από τη στιγμή που δεν πάνε καν να ψηφίσουν, δεν μπαίνουν σε τέτοια διλήμματα και συγκρούσεις. Ας συμφωνήσουμε, όμως, ότι αυτά υφίστανται σε μια μερίδα της κοινωνίας, ακόμα και της δυτικής. Το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής υπάρχει, αλλά εμμέσως υπονομεύεται από νοοτροπίες και μοντέλα συμπεριφοράς τα οποία καθορίζουν τελικά τις αποφάσεις.
Δεν είναι μόνο η γυναίκα που ενίοτε υποτάσσεται στη γραμμή των άλλων. Η διαφήμιση θα μπορούσε να αφορά κι ένα παιδί που θέλει να ψηφίσει Κάμαλα Χάρις αλλά φοβάται την αντίδραση των Ρεπουμπλικάνων γονιών του. Στις αμερικανικές εκλογές που τρέχουν, όμως, και όπως πολλοί εκτιμούν, η ψήφος των γυναικών, και κυρίως η κρυφή ψήφος τους, είναι καθοριστικής σημασίας για το αποτέλεσμα. Λογικό. Ο Ντόναλντ Τραμπ εκπροσωπεί ένα παράδειγμα ανδρός που καμία γυναίκα δεν έχει λόγο να δικαιολογήσει, πόσο μάλλον να υποστηρίξει για πρόεδρο της χώρας της.
Ο σεξιστικός λόγος του είναι προφανής και απροκάλυπτος και ο μισογυνισμός του βαθύς. Εχει καταδικαστεί για σεξουαλική κακοποίηση και ο βίος του είναι γεμάτος σκάνδαλα και ιστορίες που δεν τιμούν καθόλου το γυναικείο φύλο. Στην ίδια λογική κινούνται και οι πολιτικές θέσεις του. Αν είσαι γυναίκα και ρίξεις την ψήφο σου εκεί, είναι σαν να βγάζεις τα μάτια σου με τα χέρια σου. Και αν έχεις τον πωρωμένο τραμπικό σύζυγο να σε πρήζει κάθε φορά που λες το όνομα Κάμαλα Χάρις, ευτυχώς έχεις τη δυνατότητα να πας πίσω από το παραβάν και να κάνεις ό,τι θέλεις.