Υπάρχουν πολλοί και προφανείς λόγοι να πιστέψουμε ότι η νέα δεκαετία άρχισε μόλις πριν από λίγες ημέρες και όχι πέρυσι τέτοιον καιρό. Το 2020 υπήρξε η χρονιά της διάψευσης όλων των προβλέψεων, αλλά και μιας εκτεταμένης εικοτολογίας για τη μετά τον κορονοϊό εποχή. Ξέρουμε όμως πολύ καλά πια ότι όσα εντέλει πραγματοποιούνται είναι ένα υποσύνολο όσων προβλέπονται ή ακόμα και άσχετα με αυτά. Από αυτή λοιπόν την αφετηρία μπορούμε να πούμε ότι το 2021 θα αποτελέσει ένα ορόσημο για την εξέλιξη ολόκληρης της δεκαετίας.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί το 2021 καλείται να επουλώσει τις πληγές του κορονοϊού αλλά και να σχεδιάσει την πορεία του κόσμου μετά από αυτόν. Πρόκειται για μια διπλή στόχευση, που για να αποδειχθεί επιτυχημένη, απαιτείται ένας πολύ λεπτός συνδυασμός: αυτός της αισιοδοξίας και της πειθαρχίας. Αισιοδοξία για να μπορέσουμε από κάθε άποψη να ξεπεράσουμε το τραύμα του 2020, για να έχουμε τη δύναμη ως κοινωνία και οικονομία να τραβήξουμε μπροστά. Όχι όμως χύδην αισιοδοξία που οδηγεί σε παράτολμες κινήσεις, σε αγνόηση των αντικειμενικών δεδομένων ή σε επανάπαυση στη λογική όσων γνωρίζαμε στο παρελθόν ως αποτελεσματικά. Αισιοδοξία που συνοδεύεται από πειθαρχία, που δεν αφήνεται να παρασυρθεί αλλά κινείται με άξονα το μέλλον, εξετάζοντας προσεκτικά τα δεδομένα.
Το 2021 είναι λοιπόν η χρονιά της πειθαρχημένης αισιοδοξίας. Στο επίπεδο της μάχης του κορονοϊού, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να συνεχίσουμε έναν αγώνα πειθούς και συντονισμού μέχρι να προστατευτούμε εμβολιαζόμενοι. Κάθε εικόνα, κάθε μήνυμα ως τότε πρέπει να περιλαμβάνει εντός του τη δύναμη της εξήγησης και του παραδείγματος. Και έτσι θα τα καταφέρουμε.
Στο επίπεδο της οικονομίας, το 2021 στην Ευρώπη θα σημάνει την εισροή των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και τη μάχη με τα επίπεδα του χρέους. Το κρίσιμο μέγεθος παραμένει η μεγέθυνση της οικονομίας και προς την κατεύθυνση αυτή πρέπει να αποφευχθεί ο κυκεώνας της ανασφάλειας, άρα και της απαισιοδοξίας που αυξάνει τις λιμνάζουσες καταθέσεις και αποτρέπει τις επενδύσεις. Κι εδώ λοιπόν χρειαζόμαστε αισιοδοξία κι όχι φόβο για να προχωρήσουμε μπροστά. Ποια όμως είναι η ένδειξη ότι αυτή η αισιοδοξία δεν εκφεύγει της λογικής, μετατρεπόμενη σε χίμαιρα; Η μεταρρυθμιστική διάθεση που δηλώνει την πειθαρχημένη βούληση ενός κράτους, μιας κοινωνίας να προχωρήσει μπροστά, χτίζοντας τις προϋποθέσεις της ανόρθωσής της. Ειδικότερα, μεταρρυθμισμένη Ελλάδα μεταφράζεται ως μια Ελλάδα με κανόνες, που θα είναι φιλική στις μεγάλες ξένες επενδύσεις, ιδίως από αυτούς που ονομάζουμε «τεχνολογικούς κολοσσούς». Στόχος πρέπει να είναι οι ιδιωτικές επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ να συγκλίνουν με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, λύνοντας το δομικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας.
Τι χρειαζόμαστε εν τέλει για να γίνουν όλα αυτά, για να πάμε μπροστά στη νέα δεκαετία που μόλις ξεκίνησε; Τη δυνατότητα να σκεφτούμε διαφορετικά, να αυξήσουμε τις παραστάσεις μας, μέσω ενός δυναμικού συνδυασμού διαφορετικών οπτικών που συντεθειμένες πολλαπλασιάζουν το αποτέλεσμα. Πρόκειται για αυτό που ο Mathew Syed αποκαλεί στο πρόσφατο βιβλίο του Rebel Ideas «ποικιλομορφία της σκέψης». Για την Ελλάδα μας, αυτό μεταφράζεται σε συνδυασμό εμπειριών, παραστάσεων και προσλαμβανουσών, ανθρώπων που έχουν ζήσει, δουλέψει και προκόψει σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Ένας συνδυασμός που θα κατατείνει στο να μεταρρυθμιστούμε για να κερδίσουμε πειθαρχημένα ένα μεγαλύτερο μερίδιο ευημερίας στη μετά τον κορονοϊό εποχή.