Πολύς ο λόγος τελευταία περί πολιτικής συνέπειας. Η αφορμή για να αρχίσει να με προβληματίζει η έννοια της πολιτικής συνέπειας, τόσο σε πολιτικό όσο και σε εννοιολογικό επίπεδο, υπήρξε μία χιλιοειπωμένη απάντηση-επιχείρημα μπροστά στην οποία βρίσκομαι συχνά τελευταία σε κατ’ιδίαν συζητήσεις περί πολιτικών προσανατολισμών. Αυτές τις συζητήσεις θα μπορούσε να περιγράψει περιληπτικά η ακόλουθη στιχομυθία:
¨Γιατί επιλέγεις το κόμμα χ;¨
¨Γιατί είναι συνεπείς με αυτά που έλεγαν τόσα χρόνια. Δεν αλλάζουν κάθε λίγο και λιγάκι.¨
Ακολουθεί συνήθως μια τελεία και μια αμήχανη εκατέρωθεν σιωπή. Υπάρχουν ωστόσο τρία σχόλια που θα ήθελα να κάνω σχετικά με αυτή την «αποστομωτική» ομολογουμένως -τουλάχιστον σε έναν πρώτο χρόνο- απάντηση.
Καταρχάς, φρικιώ σε επίπεδο πολιτικό. Κι αυτό γιατί ο λόγος μιας συνειδητής πολιτικής επιλογής θα πρέπει να αφορά την ουσία -αυτή την έρμη την ουσία της πολιτικής- ή τουλάχιστον να αφορά και την ουσία, και πάντως να μην βασίζεται εξ ολοκλήρου σε επιχειρήματα παντελώς άσχετα με αυτήν την ουσία. Και, εδώ, εφιστώ την προσοχή σας στο ότι μιλάω πάντα για τον λόγο για τον οποίο κάνουμε μία πολιτική επιλογή, θέλω να πω ότι και βέβαια θα με προβληματίσει και θα με απασχολήσει η πορεία και η στάση μέσα στα χρόνια του φορέα που εκφέρει την πολιτική άποψη που σκέφτομαι να υποστηρίξω, αλλά ο λόγος -η αιτία- που θα τον επιλέξω πρέπει -που να πάρει- να έχει να κάνει και με το «τι λέει». Γιατί αν δεν υπάρχει αυτός ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ πολιτικής επιλογής και πολιτικής ουσίας των λεγομένων, αν δηλαδή για παράδειγμα η πολιτική συνέπεια «αρκεί» για να επιλέξω, τότε να πάμε, ρε παιδιά, να ψηφίσουμε και ό,τι μισσαλλόδοξη, ρατσιστική και ακραία πολιτική πρόταση κυκλοφορεί εκεί έξω… γιατί κι αυτοί πάντα συνεπείς ήταν, δεν μπορώ να πω, άλλοι συνεπείς στο μίσος, άλλοι συνεπείς στην ακρότητα. Άλλωστε, η αποθεωμένη πολιτική συνέπεια κάνει φοβερό ταίριασμα με την πολιτική ιδεοληψία, δεν βρίσκετε;
Δευτερευόντως, εγκύπτω σε αυτή την αποθέωση και την «επάρκεια» για πολλούς της πολιτικής συνέπειας και προβληματίζομαι βαθιά στο επίπεδο της ψυχολογίας της κοινωνίας μας. Για να το κάνω λιανά, φοβάμαι πως έχουμε τόσο κλονισθεί και αποκαρδιωθεί ως λαός από το ψέμα, που για μας πλέον η πολιτική συνέπεια ανάγεται στο μέγα ζητούμενο γιατί πολύ απλά δεν αντέχουμε άλλο παραμύθι. Μέσα όμως σε αυτόν τον ορυμαγδό απελπισίας κινδυνεύουμε να ταυτίσουμε δύο έννοιες: αυτή της συνέπειας με αυτήν της αλήθειας. Διότι συνεπής δεν σημαίνει απαραίτητα και αληθής. Mind the gap στο κενό μεταξύ πολιτικής συνέπειας και αλήθειας! Άλλωστε, από πολιτική συνέπεια στο ψέμα -τουλάχιστον εμείς οι Έλληνες- θα πρέπει δα να έχουμε χορτάσει. Αλλά, θα μου πείτε, ποιος έχασε τ' αυγά και τα πασχάλια για να τα βρούμε εμείς;
Τρίτον, μπροστά σ' αυτή τη σύγχυση, μπορώ να μας καταλάβω, να μας δικαιολογήσω, να μας λυπηθώ, αλλά συγχρόνως αναγνωρίζω και την εξής αναγκαιότητα, που δεν είναι άλλη από αυτήν του να σφίξουμε τα δόντια και να κρατήσουμε το τιμόνι γερά μέσα σ' αυτή τη βουβή και αμήχανη προεκλογική αντάρα. Το μυαλό μας πρέπει να μπορέσει να κρίνει και να διακρίνει τις έννοιες αλλά και τις συνέπειες έωλων επιλογών που δεν θα βασίζονται σε τίποτε άλλο παρά στην κατεξοχήν απολιτίκ για μένα -έτσι όπως χρησιμοποιείται τελευταία- έννοια της πολιτικής συνέπειας.