Απουσιάζει σήμερα απ’ την πολιτική μας ζωή, περιζήτητο πραγματικά έχει γίνει το πολιτικό ήθος. Αυτό που λέμε πολιτική ευπρέπεια και πολιτική αρετή έχει υποχωρήσει κατά πολύ χάριν της δημαγωγικής ρητορικής και των συναφών προς αυτή πρακτικών και μεθοδεύσεων.
Πολιτικοί τακτικισμοί και λεκτικές ακροβασίες που φτάνουν στο όριο τη χυδαιότητας αποτέλεσαν την Τετάρτη στη βουλή το μεγαλύτερο μέρος του σκηνικού που στήθηκε δήθεν για τη διερεύνηση ενός από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα των τελευταίων χρόνων, όπως το χαρακτήρισαν κορυφαίοι κυβερνητικοί παράγοντες. Μεθοδεύσεις σχετικές με τη διαδικασία της συνεδρίασης, όπως το ζήτημα του χρόνου των ομιλητών ή κινήσεις εντυπωσιασμού όπως οι δέκα κάλπες. Αλλά και οι ύβρεις και χυδαιολογίες, ακόμη και τα ψέματα και οι αντεγκλήσεις οι προσβλητικές κάθε άλλο παρά τον σεβασμό και την αποδοχή του πολιτικού προσωπικού από τη μεριά των παρόντων μαθητών θα αποσπούσαν. Ποια πρότυπα πολιτικών άραγε θα περίμεναν να συναντήσουν οι έφηβοι επισκέπτες της βουλής; Σαφώς και όχι αυτά που συνάντησαν!
Αλλά και οι Έλληνες πολίτες που στήθηκαν επί ώρες μπροστά στις οθόνες τους βγήκαν στ’ αλήθεια σοφότεροι και ενημερωμένοι για την υπόθεση; Μέσα στον ορυμαγδό των λεκτικών αντιπαραθέσεων και στο σκηνικό της κακοφωνίας και των αλληλοκαταγγελιών, λίγα πράγματα μπόρεσε ο καθένας να αποκομίσει κι αυτά δεν άπτονταν της ουσίας της συζήτησης αλλά κινούνταν στην περιφέρεια. Βεβαίως ελέχθη ότι η Novartis πλούτισε με την ανοχή των πολιτικών ηγεσιών, κι αυτό είναι αλήθεια, αλλά παρέμεινε μια αστήριχτη θεωρία. Για τα αμέσως εμπλεκόμενα πρόσωπα και φορείς τίποτα δεν ειπώθηκε. Κι αυτό γιατί άλλος ήταν ο στόχος της διαδικασίας: η εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων με μέσα αήθη πολιτικά και νομικά μετέωρα και έωλα.
Και πρώτο και σπουδαιότερο η κατασκευή των κουκουλοφόρων μαρτύρων που ονομάστηκαν και προστατευόμενοι. Δεν θα μιλήσω για την διαδικασία ανάδειξής τους αλλά θα αναφερθώ στις εισαγωγικές προτάσεις των καταθέσεων τους: «Απ’ ότι άκουσα, πληροφορήθηκα, εικάζω, υπολογίζω ότι…» κλπ, ή το άλλο: «περίπου τόσα θα πήρε ο χ αφού τόσα πήρε ο ψ»! Με λίγα λόγια τακτικές της γειτονιάς και του μπακάλικου. Αλλά με τέτοιες λογικές δεν στήνονται κατηγορητήρια κατά πρώην υπουργών και πρωθυπουργών. Δεν μπορεί να σπιλώνεται το ήθος και η προσωπικότητα πολιτικών εν ονόματι του τεκμηρίου της αθωότητας. Γιατί η αθωότητα μπορεί να αποδειχτεί αλλά η δυσπιστία θα παραμείνει. Ούτε αποτελεί δείγμα πολιτικής ευπρέπειας η πρόκληση κορυφαίου υπουργού να προσπαθήσουν οι εγκαλούμενοι να αποδείξουν την αθωότητά τους. Και μέχρι τότε; Δεν θα ίπταται πάνω απ’ τα κεφάλια τους η κατηγορία; Ποιος θα άρει αυτό το βάρος;
Και πώς δεν θα λειτουργήσει αποτρεπτικά της συμμετοχής στα κοινά αυτή η εξίσωση των πάντων; Οι φράσεις «όλοι είναι το ίδιο», «όλοι είναι πουλημένοι», «όλοι τα παίρνουν» που ακούγονται σε ανύποπτο χρόνο από πολίτες, αποδεικνύουν το αποκαρδιωτικό τοπίο: απογοήτευση, γενίκευση, προς τα κάτω εξίσωση, απαξίωση όλου του πολιτικού συστήματος. Αυτή όμως η θεωρία δεν θα οδηγήσει το ευρέως απογοητευμένο κοινό σε ακραίες πολιτικές τοποθετήσεις; Κάπως έτσι γιγαντώθηκαν τα φασιστικά και ολοκληρωτικά πολιτικά συστήματα και τα εγχώρια και τα παγκόσμια του εικοστού αιώνα με απρόβλεπτες και οδυνηρές συνέπειες.Αυτός λοιπόν ο πολιτικός μηδενισμός εξαιτίας του πολιτικού αμοραλισμού μπορεί να γεννήσει και πάλι πολιτικά τέρατα. Ας μην το ευχηθούμε!
Κι αν η επόμενη κυβερνητική πλειοψηφία υιοθετήσει την ίδια εκδικητική τακτική κατά των αντιπάλων της, δεν θα στηθεί πάλι ένα πολιτικό σκηνικό ατέρμονων διώξεων και κατηγορητηρίων; Και όσο τα κοινωνικά και εθνικά θέματα θα επιζητούν απαιτητικά λύσεις, το πολιτικό μας σύστημα, ακρωτηριασμένο, θα αδυνατεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις.
* Η Πόλα Βακιρλή Γιαννακοπούλου είναι φιλόλογος και ποιήτρια