Στη σύγχρονη εποχή της οικονομικής κρίσης, οι περισσότεροι από εμάς είναι απογοητευμένοι από όλες τις εκφάνσεις του βίου τους. Η καθημερινότητά μας είναι πολύ σκληρή, η πραγματικότητα πόρρω απέχει από τα όνειρα και τις επιθυμίες μας με αποτέλεσμα να συσσωρεύουμε μέσα μας αρνητικά συναισθήματα και κυρίως, ανεκπλήρωτες προσδοκίες.
Πρωτίστως, ο καθένας από εμάς έχει γαλουχηθεί μέσα σε ένα διαφορετικό οικογενειακό περιβάλλον ενώ έχει βιώσει διαφορετικές εμπειρίες, είτε θετικές, είτε αρνητικές. Σκέφτεται και πράττει με βάση τον χαρακτήρα του καθώς και με βάση το δικό του αξιακό σύστημα το οποίο έχει ήδη διαμορφώσει από την παιδική του ηλικία και στο οποίο προστίθενται όλες οι εμπειρίες που αποκομίζει στο παρόν. Όταν οι επιλογές του, οι ικανότητές του και τα αποτελέσματά τους φέρουν θετικό πρόσημο, τότε οι προσδοκίες του έχουν εκπληρωθεί. Αντιθέτως, όταν όλα τα ανωτέρω δεν έχουν την επιτυχία που περίμενε, τότε νιώθει απογοητευμένος.
Είναι γνωστό σε όλους ότι το συναίσθημα της απογοήτευσης είναι πολύ οδυνηρό. Αιφνιδιάζει και γειώνει απότομα το άτομο στην πραγματικότητα κι αν αυτό είναι ρομαντικό, χρειάζεται πολύ χρόνο για να επανέλθει στην καθημερινότητά του. Σαφώς αυτό μετά από μια τέτοιας έντασης εμπειρία αλλάζει πάρα πολύ προκειμένου να αποφύγει μια μελλοντική παρόμοια κατάσταση. Είναι ένα συναίσθημα που το άτομο θα βιώσει στη ζωή του περισσότερες από μία φορές και θα αφορά διαφορετικές πτυχές του βίου του. Δυστυχώς αφήνει ένα παράπονο, πίκρα, ενώ ακόμη δημιουργεί πολλές ενοχές σε αυτό.
Πιο συγκεκριμένα, προσδοκίες έχουμε από την κοινωνία μας, από την οικογένειά μας, από την εργασία μας καθώς και από τις στενές διαπροσωπικές μας σχέσεις. Κυρίως όμως τρέφουμε προσδοκίες από τον ίδιο μας τον εαυτό. Μέσα από αυτές εξετάζεται το κατά πόσο είναι εφικτό να ανταποκριθούμε εμείς οι ίδιοι απέναντι στα κελεύσματα των υπολοίπων εκφάνσεων και κατά πόσο μπορούμε να διατηρήσουμε μια υγιή ισορροπία. Οι προσδοκίες αυτές καθ’ εαυτές δεν είναι βλαπτικές καθώς μας βοηθούν να ατενίσουμε με αισιοδοξία το μέλλον αλλά και να προσπαθήσει να πετύχει τους στόχους του. Βλαπτικό όμως καθίσταται το πρίσμα μέσα από το οποίο τις βλέπουμε.
Ειδικότερα, οι παράγοντες που θα πρέπει να συνεκτιμηθούν είναι οι βαθύτερες ανάγκες μας, η χρονική φάση που διανύουμε, τα πρόσωπα από τα οποία έχουμε προσδοκίες, ο τόπος στον οποίο βρισκόμαστε καθώς και τα γεγονότα που διαδραματίζονται τότε στη ζωή μας. Με βάση όλα τα παραπάνω, είναι ωφέλιμο το να έχουμε προσδοκίες γιατί τότε κινητοποιούμαστε, εξελισσόμαστε και πετυχαίνουμε τους στόχους μας. Παρόλα αυτά είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί, όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω, ότι επειδή ο καθένας από εμάς έχει διαφορετική προσωπικότητα, κουβαλάει τις δικές του αξίες και τα δικά του βιώματα, έχει πολύ διαφορετικό τρόπο σκέψης και πολύ διαφορετικές επιθυμίες και ανάγκες. Τότε, είναι που επέρχεται η σύγκρουση και οι προσδοκίες δημιουργούν αργά ή γρήγορα το συναίσθημα της απογοήτευσης.
Εν κατακλείδι, η ατελής ανθρώπινη φύση μας δεν μας επιτρέπει ούτε να εκπληρώσουμε αλλά ούτε και να ικανοποιήσουμε πλήρως τις προσδοκίες μας. Oσο οδυνηρή κι αν είναι η απογοήτευση μπορεί να μας δώσει πολλά χρήσιμα διδάγματα για το μέλλον. Δημιουργείται λιγότερη απογοήτευση σε κάποιον όταν οι προσδοκίες του είναι όσο το δυνατόν πιο εφικτές. Τότε η ζωή μας γίνεται πιο ευχάριστη, ειρηνική, ήρεμη, λειτουργική και ενδιαφέρουσα.
* Η Αννα Παυλίδου είναι απόφοιτη της Νομικής Σχολής ΑΠΘ και ασκούμενη δικηγόρος