Γνωριστήκαμε με τον Βασίλη Λουλέ μέσα στα παραμύθια: μας έφεραν κοντά και μας έδωσαν ιδέες συνεργασίας… Αγαπώ γενικά την δουλειά του, αλλά ενθουσιάστηκα όταν για πρώτη φορά είδα το παραμυθένιο του ντοκιμαντέρ «Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί»!
Η βίωση της ταινίας του μου έφερε πρώτα απ΄ όλα βαθειά συγκίνηση καθώς είμαι Θεσσαλή (Καρδιτσιώτισσα) και μεγάλωσα ακούγοντας παραμύθια με τον ιδιότυπο θεσσαλικό τρόπο που έχει ιδιαίτερα τεχνικά αφηγηματικά χαρακτηριστικά. Στην κινηματογράφηση του Βασίλη όχι μόνο δεν χάνεται, αλλά δίνεται και με τρόπο που να μην αφορά μόνον ειδική μερίδα κοινού ή ειδήμονες του είδους. Ξαναφέρνει δε με τρόπο ολοζώντανο το θέμα της προφορικής αφήγησης στις ημέρες μας. Από αυτή τη σκοπιά, η κινηματογράφηση αυτή είναι πολύτιμη, μοναδική κι έρχεται σε μια καίρια στιγμή: ίσως είναι από τις τελευταίες καταγραφές ανθρώπων που έζησαν και σε μια προ–βιομηχανική εποχή και που οι ιστορίες τους καθρεφτίζουν έναν ξεχασμένο πια τρόπο διαβίωσης.
Καθώς πλέον η μεγαλύτερη μερίδα των νεότερων Ελλήνων δεν έχει ποτέ βιώσει την παραδοσιακή αφήγηση, δεν γνωρίζει καν τι είναι τα ελληνικά λαϊκά παραμύθια, το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ αποτελεί ένα εκπληκτικό εργαλείο βιωματικής πληροφόρησης με πολλαπλές εφαρμογές στην εκπαίδευση και στην τέχνη του λόγου γενικότερα.
Όσον αφορά τους ίδιους τους πρωταγωνιστές, η επιλογή τους καθώς και η δόμηση των ιστοριών τους κατά την διάρκεια της ταινίας είναι αριστοτεχικές: ταξιδεύεις μέσα στα παραμύθια τους, αλλά ταξιδεύεις και μέσα στο βλέμμα στα πρόσωπά τους, στο δέσιμό τους με το τοπίο, που είναι άλλωστε ο καμβάς για το κέντημα όλης τους της ζωής. Άνθρωποι φιλόξενοι, με την αθωότητα του απλού ανθρώπου μπροστά στην κάμερα, άλλοτε παιχνιδιάρηδες, άλλοτε συνεσταλμένοι ή πιο τολμηροί… Δεν είναι αυτονόητα όλα αυτά. Σημαίνουν ώρες ενασχόλησης και γνώση της τέχνης της επικοινωνίας μέσα μάλιστα από έναν κινηματογραφικό φακό. Όποιος έχει ποτέ ασχοληθεί με ανθρωπολογική καταγραφή αντιλαμβάνεται ότι αυτά είναι δυσκολότατα θέματα.
Κι όμως, αισθάνεσαι σαν να είσαι εκεί, σαν να κλέβεις λίγο από την μαγική ώρα που έφερε τα παραμύθια… είσαι μέσα στον μύλο με την Κερασία, έξω από το σπίτι της Αντιγόνης, και πέρα στους κάμπους το ηλιοβασίλεμα με την αριστοτεχνική αφήγηση της ταλαντούχας Σαββούλας: το σημείο που «λιώνω» καθώς σε έναν τέτοιον απέραντο κάμπο — θάλασσα μεγάλωσα κι άκουγα κι εγώ κι έμαθα να λέω τα παραμύθια.
Ο τόπος είναι άλλο ένα μυστικό κλειδί στο ντοκιμαντέρ του Βασίλη. Όλα τα σημεία, σοφά επιλεγμένα, εικονογραφούν αποτελεσματικά και δίχως ίχνος ωραιοποίησης την αγροτική αφηγηματική συνθήκη. Λογγιές, Μύλοι, Αυλές, Χωράφια, Τοτεμικά Δέντρα, Κοράκια που κρώζουν, Τρεχούμενα Νερά, ο Άνεμος στα Καλαμπόκια, Γατιά και Κοκόρια…. Ορατά και Αόρατα… Όσα δεν προφταίνει το μάτι, τα συμπληρώνει το αυτί κι ακόμα πιο πέρα τα ταξιδεύει η φαντασία… οι εικόνες που ξετυλίγονται και κυλούν αβίαστα από το στόμα του παραμυθά.
Ο χρόνος κυλά στην ταινία όπως στα παραμύθια… τρέχει σαν κόκκινη κλωστή… γίνεται άχρονος και σε κερδίζει ανοίγοντας μια μαγική πόρτα…
Αλήθεια, πώς το καταφέρνει αυτό μια καταγραφή — ντοκιμαντέρ! Αισθάνεσαι σαν την ηρωϊδα του μαγικού παραμυθιού που ανοίγει ένα παράθυρο μέσα στην κάμαρη που την έχει φυλακίσει ο δράκος και βλέπει έναν άλλον κόσμο μπροστά της, απρόσμενο, πανέμορφο… ολόδικό της!
Να την δείτε την ταινία! Είναι παραμυθένια! Κι έχει κι ένα ξωτικό! Αληθινό! Ξεπροβάλει μέσα από τα καλαμπόκια και κρατά κόκκινους — τι άλλο; — κατακόκκινους καρπούς! Και υπόσχεται:
«Να σου πω! Να σου πω! Να σου πω παραμύθια…»
Info
— Η Σάσα Βούλγαρη είναι επαγγελματίας προφορική αφηγήτρια. Ανήκει στους πρωτοπόρους της τέχνης της, στην Ελλάδα και αφηγείται από το 1993.
— Το ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ «Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί» προβάλλεται στην Αθήνα (ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ) και στη Θεσσαλονίκη (αίθουσα ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ – ΟΛΥΜΠΙΟΝ) μέχρι τις 6 Ιανουαρίου 2016. Μια προβολή κάθε μέρα.
— Η ταινία είναι ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο των παραμυθιών.
Γιαγιάδες και παππούδες, λαϊκοί παραμυθάδες της ελληνικής υπαίθρου αφηγούνται στον κινηματογραφικό φακό παραμύθια και ιστορίες.
Μια ταινία για τους τελευταίους, ίσως, ανθρώπους της αγροτικής ζωής μέσα στους οποίους είναι ακόμα ζωντανός ο απόηχος αιώνων προφορικής αφήγησης.
Παραμύθια του κάμπου και των βουνών. Παραμύθια για πάντα.
— Ένα ντοκιμαντέρ που, πρόσφατα, το Πανεπιστήμιο ΧΑΡΒΑΡΝΤ των ΗΠΑ συμπεριέλαβε στη συλλογή του με ταινίες από όλο τον κόσμο, ώστε να χρησιμοποιείται για ερευνητικούς σκοπούς αλλά και στην εκπαιδευτική διαδικασία