Ζούμε αναμφισβήτητα στην εποχή της τεχνολογίας και της προόδου. Περιτριγυριζόμαστε από αμέτρητα μηχανήματα και μικροτσίπ που στόχο έχουν να διευκολύνουν τη ζωή και την καθημερινότητά μας. Κι αυτό που αποζητούμε σαν χρήστες είναι ευκολία στη χρήση και πάνω απ`όλα ταχύτητα.
Από τις καφετιέρες μέχρι τα smartphones αυτό που θέλουμε είναι με το πάτημα ενός ή λίγων κουμπιών να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα. Ο άνθρωπος μέσω της εξέλιξής του προσέθεσε αμέτρητες καινούριες ασχολίες και εργασίες στην καθημερινότητά του αλλά ο χρόνος παρέμεινε σταθερός. Όσο κι αν έχει εξελιχθεί η τεχνολογία μας η μέρα συνεχίζει να έχει 24 ώρες, η εβδομάδα 7 μέρες κ.ο.κ.
Ακόμα κι αν έχει αυξηθεί σημαντικά το προσδόκιμο ζωής ο διαθέσιμος χρόνος δεν επαρκεί για να καλύψει τις επιθυμίες και τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου. Γι’ αυτό κι έχουμε μάθει να ζούμε αντιμετωπίζοντας τον χρόνο ως χρήμα επενδύοντάς τον εκεί απ΄όπου αποκομίζουμε τα μεγαλύτερα οφέλη, όπως κι αν αυτά μεταφράζονται για τον καθένα.
Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Αν αναλογιστεί κανείς π.χ. ότι πριν από 50 χρόνια για να αντιγράψεις κείμενο μιας σελίδας χρειαζόσουν τουλάχιστον 10-15 λεπτά και σήμερα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα έχεις φωτοτυπήσει 20 σελίδες αντιλαμβάνεται εύκολα πόσο χρόνο κερδίζουμε με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Από την άλλη οι ασχολίες μας έχουν αυξηθεί σε υπερθετικό βαθμό έτσι ώστε να ψάχνουμε συνεχώς τρόπους να κάνουμε τα πάντα γρηγορότερα κάνοντας συχνά εκπτώσεις στην ποιότητα του αποτελέσματος.
Το πραγματικό πρόβλημα αρχίζει όταν μεταφέρουμε αυτή την τακτική στις προσωπικές μας σχέσεις.
Σήμερα είναι πολύ εύκολο σε λίγα λεπτά της ώρας να γνωρίσουμε νέους ανθρώπους στο ίντερνετ και να έρθουμε σε επαφή με αμέτρητο κόσμο χωρίς να σηκωθούμε από τον καναπέ ή την καρέκλα. Αρκεί να κουνιούνται τα δάχτυλα
Όταν φτάσουμε στο σημείο να γνωρίσουμε το υποψήφιο ταίρι από κοντά έχουμε ήδη σχηματίσει μια πρώτη εικόνα για το συγκεκριμένο πρόσωπο. Οι ψυχολόγοι –κυρίως αυτοί που συνεργάζονται με ιστοσελίδες γνωριμιών– ισχυρίζονται ότι οι γνωριμίες που ξεκινούν από τον ιστότοπο είναι πιο σταθερές όχι μόνο γιατί μέσω του αλγορίθμου έχουν έρθει σε επαφή άτομα με κοινά ενδιαφέροντα και παρόμοιο κοινωνικό status αλλά και γιατί η εξωτερική εμφάνιση δεν αποτέλεσε τη μόνη αφορμή για γνωριμία.
Σύμφωνα με μελέτες όταν κάποιος συναντήσει ένα πρόσωπο που του αρέσει και νιώσει την πρώτη έλξη μόνο βάσει οπτικών ερεθισμάτων, ο εγκέφαλος εκκρίνει ορμόνες που θολώνουν την κριτική σκέψη και δημιουργούν μια ιδανική, συνήθως, ψεύτικη εικόνα για το άλλο πρόσωπο. Η επίδραση αυτών των ορμονών μπορεί να διαρκέσει από μερικούς μήνες μέχρι και έναν χρόνο μετά το πέρας του οποίου αρχίζουν να γίνονται αντιληπτές οι αληθινές πτυχές της προσωπικότητας και του χαρακτήρα και το κυριότερο αρχίζει να διαφαίνεται αν ταιριάζουν τα δύο μέρη ή όχι.
Μέσω των ιστοσελίδων γνωριμιών λοιπόν –όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται οι διαχειριστές τους– επισπεύδεται αυτή ακριβώς η διαδικασία ταιριάσματος με το να προηγείται η διαδικτυακή γνωριμία της οπτικής επαφής και ο εγκέφαλος να μην περνάει τόσο έντονα το στάδιο της πρώτης έλξης.
Ομολογώ ότι οι λιγοστές γνώσεις μου στην ψυχολογία δεν επαρκούν για να απορρίψω ή να δεχτώ σε επιστημονικό επίπεδο αν οι άνωθεν ισχυρισμοί έχουν ή όχι βάση. Το σίγουρο είναι ότι υπάρχουν άτομα που λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο και ότι τα συγκεκριμένα sites αναπτύσσονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα και κερδίζουν νέα μέλη κάθε μέρα.
«Και πού είναι το κακό;» θα αναρωτηθεί κάποιος. Και είναι πολύ πιθανό αυτός ο κάποιος που το αναρωτιέται να είναι από τους πρώτους που θα έκαναν αμέσως like κάτω από το post: «Σημασία δεν έχει ο προορισμός αλλά το ταξίδι». Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα.
Η διαδικασία και ο χρόνος που αναλώνει ένας άνθρωπος για να περάσει από το στάδιο του ερωτοχτυπημένου σε αυτό της συνειδητής επιλογής μιας σχέσης ή του χωρισμού είναι από τις πολύ σημαντικές εμπειρίες για τη διαμόρφωση χαρακτήρα. Αυτό είναι το ταξίδι, αυτή είναι η περιπέτεια. Και μέρος αυτού είναι και η πάλη με τις ορμόνες και η προσπάθεια της λογικής να κατευνάσει το συναίσθημα.
Το να θέλει κάποιος να επισπεύσει αυτήν τη διαδικασία είναι παρόμοιο με το να τρέφεται αποκλειστικά με χάπια που περιέχουν όλες τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες προσπερνώντας τα στάδια του μαγειρέματος και της γεύσης. Από οικονομικής πλευράς αυτό θα ήταν η απόλυτη βελτιστοποίηση αλλά είναι πράγματι αυτό που θέλουμε από τη ζωή μας; Να γίνονται όλα πολύ γρήγορα με το πάτημα ενός κουμπιού προσπερνώντας στάδια ενδεχομένως χρονοβόρα που όμως παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη όχι της τεχνολογίας αλλά της προσωπικότητάς μας;
Ας θεωρηθώ υπέρμετρα ρομαντικός, αφελής ή μίζερος, πάντως αρνούμαι να δεχτώ ότι η κοινωνία μας έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό τεχνολογικής και οικονομικής… μόλυνσης ώστε ακόμα και οι γνωριμίες και οι διαπροσωπικές σχέσεις να υπόκεινται στους κανόνες της αγοράς και της βελτιστοποίησης.
Το να υφίστανται τέτοιου είδους ιστότοποι είναι απολύτως αποδεκτό και καθένας είναι ελεύθερος να επιλέξει αν θα υποκύψει ή όχι στον πειρασμό της ήσσονος προσπάθειας
Αν όμως φτάσουμε στο σημείο μια ολόκληρη κοινωνία να απορρίπτει την άμεση επαφή χωρίς πληκτρολόγια και ποντίκια ως χρονοβόρα και ανούσια τότε πολύ φοβούμαι ότι οδεύουμε με μαθηματική ακρίβεια σε μια κοινωνία όπως αυτή που περιγράφει ο Λάνθιμος στον «Αστακό».
Αναρωτηθείτε λοιπόν την επόμενη φορά που θα αντικρύσετε μια ελκυστική κοπέλα (ή ένα αγόρι αντίστοιχα) π.χ. σε κάποιο μπαρ αν αξίζει να κυνηγήσετε αυτήν την έλξη όπου κι αν σας οδηγήσει στο τέλος ή αν προτιμάτε το ίντερνετ και το… χάπι γρήγορης δράσης. Σκεπτόμενοι όμως παράλληλα ότι αν ο χρόνος είναι πράγματι χρήμα τι είναι αυτό που σας δίνει μεγαλύτερη ευχαρίστηση στη ζωή… η σπατάλη ή η αποταμίευση;