Στις 9 Νοεμβρίου του 2020 η Αρμενία υπέγραψε μια ταπεινωτική συνθήκη κατάπαυσης του πυρός με το Αζερμπαϊτζάν η οποία ουσιαστικά κατοχυρώνει στους Αζέρους τα εδάφη που κατέκτησαν με τον πόλεμο των έξι εβδομάδων, υποχρεώνοντας τους Αρμένιους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους γύρω από το θύλακα Ναγκόρνο –Καραμπάχ. Μετά την ταπεινωτική συμφωνία, Αρμένιοι εισέβαλαν στο Κοινοβούλιο της χώρας τους εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκειά τους, ενώ έγινε λόγος και για απόπειρα δολοφονίας του νυν πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν, που απετράπη τελευταία στιγμή.
Οι λόγοι που οι Αρμένιοι έχασαν αυτή την φορά, σε αντίθεση με το 1994 , ποικίλουν. Καταρχήν οι Αρμένιοι υστερούσαν σε τεχνογνωσία. Οι καλά προετοιμασμένοι Αζέροι χρησιμοποίησαν ισραηλινά και τουρκικά drone και με την βοήθεια των Γκρίζων Λύκων αλλά και σύρων μισθοφόρων κατόρθωσαν να καταφέρουν καίρια χτυπήματα στους Αρμένιους που πολεμούσαν «περί βωμών και εστιών», χρησιμοποιώντας απλούς φαντάρους, ηλικίας 18-25 ετών. Αξίζει να προσθέσουμε την στάση της Αμερικής που ούσα απασχολημένη με τις προεδρικές εκλογές δεν ασχολήθηκε καν με την συγκεκριμένη περιοχή. Για να μην πούμε βέβαια για τις συνεχείς εκκλήσεις των Αρμενίων στην Διεθνή Κοινότητα, για βοήθεια που έπεσαν στο κενό.
Η Ρωσία επίσης δεν στάθηκε στο πλευρό της Αρμενίας, ενώ όταν τελικά παρενέβη ουσιαστικά «βοήθησε» να υπογραφεί μια ταπεινωτική συνθήκη για τους Αρμένιους. Ίσως η φιλοδυτική στάση του Πασινιάν να συνετέλεσε σε αυτήν την «χαλαρότητα» της Ρωσίας αλλά ενδεχομένως και ο πρόεδρος Πούτιν να μην ήθελε να «χαλάσει» τις σχέσεις του με το Αζερμπαϊτζάν και κατ’ επέκταση με την Τουρκία, που ολοφάνερα το στήριζε.
Μην ξεχνάμε ότι την συνθήκη της 9 Νοεμβρίου εγγυώνται ρωσικά και τούρκικα στρατεύματα, ως ειρηνευτικές δυνάμεις. Με αυτό τον τρόπο η Ρωσία βγήκε ενισχυμένη καθώς επέστρεψε στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, για πρώτη φορά μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ ενώ βελτίωσε και τις σχέσεις της με το Μπακού, με ότι αυτό συνεπάγεται (πώληση ρωσικών όπλων). Ενισχυμένη από αυτόν τον πόλεμο βγήκε και η Τουρκία η οποία κατόρθωσε να δείξει ότι μπορεί να παρέχει ουσιαστική βοήθεια στους συμμάχους της στον Καύκασο, ενισχύοντας το προφίλ του φιλόδοξου Προέδρου της Ερντογάν, που πιθανόν να του ανοίγει την όρεξη και για άλλες επιχειρήσεις, στο χώρο της Μεσογείου αυτή τη φορά.
Ο μεγάλος χαμένος του πολέμου είναι ξεκάθαρα η Αρμενία, οι κάτοικοι της οποίας υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, ενώ μέτρησαν απώλειες της τάξεων των 4.000 νεκρών και 8.000 τραυματιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Αρμένιοι αναγκάστηκαν να κάψουν τα σπίτια τους στις περιοχές που επρόκειτο να εγκαταλείψουν, για να μην πέσουν στα χέρια των Αζέρων. Η Μόσχα εξέφρασε την πεποίθηση ότι αυτή η συμφωνία θα επαναφέρει την ηρεμία στην περιοχή ενώ ο αρμένιος πρωθυπουργός δήλωσε ότι η συνθήκη «δεν αποτελεί ήττα όσο δεν θεωρείς τον εαυτό σου ηττημένο» , προσπαθώντας να ρίξει τους τόνους. Γεγονός πάντως είναι ότι άλλο ένα έγκλημα σε βάρος της Αρμενίας συντελέστηκε, με θεατή όλη την παγκόσμια κοινότητα. Οι Αρμένιοι για δεύτερη φορά μετά την Γενοκτονία πρέπει να γλείψουν τις πληγές τους και να… ξεχάσουν .