Δεν χρειάζεται να έχεις πραγματοποιήσει μεταδιδακτορική έρευνα στη συμπεριφορά των συστημάτων ούτε να ανήκεις σε κάποια κατηγορία διακεκριμένου επιστήμονα με εξειδίκευση στην ψυχολογία των μαζών για να κατανοήσεις πως η έννοια της σταθερότητας ‒σε επίπεδο χώρας‒ αδυνατεί να αυτονομηθεί και υπάρχει μόνο για να συνοδεύει μια άλλη έννοια αυτή της στασιμότητας.
Η σταθερότητα της στασιμότητας τα τελευταία χρόνια έχει εμφιλοχωρήσει στις ζωές όλων μας και εξυφαίνοντας το απατηλό της πέπλο κατάφερε να μας πείσει πως πρόκειται για κάτι απολύτως φυσιολογικό. Οσο αθώα και άκακη μπορεί να είναι μια κατάσταση στασιμότητας, η οποία εξ ορισμού παρακωλύει κάθε προσπάθεια για πρόοδο και αλλαγή, άλλο τόσο φυσιολογική είναι. Το μόνο ίσως φυσιολογικό στην όλη υπόθεση είναι η σταθερότητα που τη διέπει ‒ και πώς να μην είναι φυσιολογικό όταν κανείς δεν φαίνεται να ενοχλείται και κανείς δεν φαίνεται να κάνει κάτι γι’ αυτό;
Για να μπορέσεις να αλλάξεις μια κατάσταση βασική προϋπόθεση αποτελεί η παραδοχή πως η κατάσταση είναι λανθασμένη και συνεπώς χρήζει αλλαγής. Το αμέσως επόμενο βήμα για την αλλαγή της κατάστασης ή, για να μιλάμε πιο κατανοητά, για την ανατροπή της στασιμότητας, είναι η προσαρμογή όλων μας στις απαιτήσεις της σύγχρονης πραγματικότητας.
Μόνο μέσα από μια σωτήρια διαπίστωση η οποία αποτυπώνεται επαρκώς στη φράση: «Η ανάγκη προσαρμογής στις απαιτήσεις της σύγχρονης πραγματικότητας είναι πιο επιτακτική από κάθε άλλη φορά» θα είμαστε σε θέση να απαλλαγούμε μια και έξω από τη σταθερότητα της στασιμότητας.
Η προσαρμογή αυτή θα πραγματοποιηθεί μέσα από την υιοθέτηση μιας σύγχρονης αντίληψης η οποία θα εμφορείται από αρχές όπως αυτή της εναρμόνισης του ανθρώπινου δυναμικού μας με τις νέες τεχνολογίες, της εξοικείωσης με την έννοια του εκσυγχρονισμού, της απλούστευσης των διαδικασιών και αποδοχής της έντονης ανάγκης για μεταρρυθμίσεις.
Η προσαρμογή είναι το κλειδί για την είσοδό μας στη νέα εποχή. Ο δρόμος της προσαρμογής δεν θα είναι εύκολος και ιδανικά στρωμένος. Απαιτεί σύνεση, επιμονή και σταθερή προσήλωση και όλα αυτά μαζί προαπαιτούν προετοιμασία. Προετοιμασία για την είσοδό μας σε ένα πιο παραγωγικό και δίκαιο αύριο με περισσότερες ευκαιρίες για όλους.
Ποιο είναι όμως το μονοπάτι που χωρίζει το ουτοπικό από το πραγματικό στη διαδρομή της προετοιμασίας για ένα τέτοιο αύριο; Ποια πραγματικά είναι τα προβλήματα και ποιες οι δυσκολίες της εποχής που πρέπει να αντιμετωπίσουμε προκειμένου να διασφαλίσουμε ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον;
Μήπως το πραγματικό πρόβλημα με την εποχής μας είναι ότι: «…, το μέλλον δεν είναι πια αυτό που ήταν»;
Κλείνοντας κάνω μια μίνι ανασκόπηση, βλέπω ξανά τις σκέψεις μια μια από το τέλος προς την αρχή και διαπιστώνω πως ενώ έχω ξοδέψει αρκετά σε ελπίδες και σε προσδοκίες και αρχίζω να πιστεύω πως η σταθερότητα της στασιμότητας κερδίζει έδαφος όχι μόνο στη σημερινή εποχή αλλά και στη διαμόρφωση της αυριανής. Αίφνης, έρχεται στο μυαλό μου μια πιο κατάλληλη, για την περίσταση, ρήση η οποία με βοηθάει να καταλάβω πως τίποτε δεν έχει ακόμη τελειώσει: «Το μέλλον ανήκει σε αυτούς που το προετοιμάζουν σήμερα».
*Ο Γιώργος Κουμπαράκης είναι ερευνητής στο ΕΜΠ.