Ζούμε αναμφίβολα ιστορικές στιγμές. Έξι χρόνια αβεβαιότητας και ακραίας λιτότητας οδήγησαν τη χώρα στο χθεσινό δημοψήφισμα -το πρώτο ουσιαστικά στην ιστορία της, καθώς τα προηγούμενα είχαν την μορφή της λαϊκής γιορτής παρά μιας σοβαρής εκλογικής διαδικασίας. Ο λαός αποφάσισε, ο φόβος -λένε- ητήθηκε και η Δημοκρατία κέρδισε.
Η αλήθεια βεβαίως έχει πιο σκληρό πρόσωπο.
Την Κυριακή δεν νικήθηκε ο φόβος αλλά επικράτησε ο πραγματικός φόβος. Ο φόβος ενός λαού να αλλάξει. Ξέρετε, από καταβολής ελληνικού κράτους, τα πράγματα (με εξαίρεση μικρές περιόδους ακμής) στο πολιτικό σκηνικό, έχουν παραμείνει περίπου τα ίδια. Πελατειακές σχέσεις, κομματοκρατία, γραφειοκρατία κ.α. Γιατί άραγε; Γιατί αυτό το έθνος δεν έχει περάσει ποτέ τον δικό του Διαφωτισμό. Χτυπημένοι από τις συμφορές που συνεχώς μας έβρισκαν, ποτέ δεν σκεφτήκαμε εμάς σαν κοινωνία και το τι πρέπει να κάνουμε ώστε να εξελιχθούμε. Φοβηθήκαμε για άλλη μια φορά να αλλάξουμε, φοβηθήκαμε τις μεταρρυθμίσεις και φοβηθήκαμε τη δημοκρατική Ευρώπη. Όπως φοβόμαστε έξι χρόνια τώρα.
Σαφώς και δεν πιστεύω κάθετα πως με ένα Ναι την Κυριακή όλα θα άλλαζαν άρδην. Όμως οι πολιτικές εξελίξεις που θα δημιουργούσε ένα πιθανό Ναι (π.χ. παραίτηση της κυβέρνησης και εκλογές), θα έθεταν τις βάσεις για μια καινούργια Ελλάδα.
Τίποτα δεν είναι απλώς άσπρο ή μαύρο στην πολιτική, όπως και τίποτα δεν απαντάται απλώς με ένα Ναι ή με ένα Όχι. Η πολιτική ηγεσία άας έβαλε σε ένα μετεμφυλιακό παιχνίδι για μια εβδομάδα, για χάρη μιας διαδικασίας-παρωδία. Για ένα ερώτημα ανύπαρκτο. Φάγαμε το τυρί από τη φάκα, και το διαίρει και βασίλευε επικράτησε. Δείξαμε ξανά πως δεν έχουμε γαλουχηθεί στην έννοια της δημοκρατίας και αυτό είναι το μόνο σαφές αποτέλεσμα που βγαίνει από τη μια εβδομάδα του δημοψηφίσματος.
Η συνέχεια ας μας βρει στοιχειωδώς ενωμένους, γιατί το κουπί από εδώ και πέρα είναι βαρύ.
*Ο Γιάννης Γκίκας είναι Πολιτικός Επιστήμονας