Υποθέτω ότι συμφωνούμε πως η αρχή της δημοκρατίας είναι ότι η πλειοψηφία επιβάλει τη γνώμη της στη μειοψηφία. Δηλαδή, εάν το σύνολο δεν έχει κοινή άποψη, προκρίνεται αυτό που θέλουν οι περισσότεροι. Πώς όμως αποφασίζουμε ποιο είναι το σύνολο; Γιατί ισχυρίζομαι ότι με διαφορετικά σύνολα, θα έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα.
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Πρόκειται να γίνει καινούργιος δρόμος που ενώνει την πόλη Α με την πόλη Γ. Ο δρόμος αναμένεται να έχει μεγάλη κίνηση, και το χωριό Β που είναι περίπου στη μέση, θέλει να περάσει ο δρόμος μέσα από το χωριό, με την ελπίδα ότι θα κερδίσει από τις διελεύσεις. Βέβαια στην περίπτωση αυτή ο δρόμος θα πρέπει να είναι πιο μακρύς και οι οδηγοί να καθυστερούν μειώνοντας ταχύτητα περνώντας από το χωριό. ‘Έτσι έχουμε τους κατοίκους του χωριού να θέλουν να περάσει ο δρόμος μέσα από το χωριό και τους κατοίκους των πόλεων να μη περάσει.
Ας πούμε ότι γίνεται δημοψήφισμα. Ποια είναι η δημοκρατική απόφαση; Αυτή που θα βγάλει το χωριό μόνο του; Αυτή που θα βγάλει κάθε πόλη ξεχωριστά; Ή αυτή που θα βγάλουν σε ένα κοινό δημοψήφισμα όλοι οι κάτοικοι μαζί;
Να το εστιάσω: Ήταν δημοκρατική η άρνηση των κατοίκων της Κερατέας να μη γίνει ΧΥΤΑ στην περιοχή; Όταν το έργο ωφελεί την ευρύτερη κοινωνία; Τι θα γινόταν εάν υπήρχε δημοψήφισμα α) στην Κερατέα, β) στην Αττική, γ) στην Ελλάδα; Ποια θα ήταν η δημοκρατική απόφαση;
Πιο επίκαιρα: Δημοψήφισμα στην Ελλάδα για το χρέος. Είναι άραγε η Ελλάδα το σωστό σύνολο; Η υπόλοιπη Ευρώπη πρέπει να εκφράσει άποψη εφόσον επηρεάζεται; Θα είχαμε το ίδιο αποτέλεσμα εάν το δημοψήφισμα ήταν πανευρωπαϊκό; Ποιος είναι άραγε ο «Δήμος», ο οποίος θα κρίνει την δημοκρατικότητα;
*Ο Πάρις Αναγνωστάκης είναι Μηχανολόγος Μηχανικός