Σου έχει συμβεί ποτέ, να κοιτάζεις τη ζωή προς τα πίσω και να νιώθεις ευγνώμων που μπόρεσες να ανταποκριθείς σε περιπτώσεις οι οποίες σε ωθούσαν στα άκρα; Να νιώθεις ότι αγγίζεις τα προσωπικά σου όρια, τις παρυφές της προσωπικής σου κατάρρευσης; Να λες, τώρα τι κάνω; Να καλείς από μέσα σου τις ανώτερες δυνάμεις προς βοήθεια, ενώ απέξω να κάνεις πως δεν τρέχει τίποτα;
Στο τέλος δε, αν είσαι τυχερός να λες «Ευτυχώς!». Πρόκειται για τύχη ή ατυχία; Έχω την εντύπωση πως σε όλες αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ένας κοινός τόπος: Το ερέθισμα για πνευματική εξάσκηση. Όχι υπό τη μορφή της επίκλησης των θείων. Αυτό δεν είναι εξάσκηση, αλλά μια αυθόρμητη ανθρώπινη αντίδραση: κραυγή αγωνίας για τη λύση από τον από μηχανής θεό.
Αναφέρομαι σε εμπειρίες που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σου δίνουν τροφή για να παλέψεις, να προσεγγίσεις, να πετύχεις ή να αποτύχεις σε κάτι με ένα συναισθηματικό τράνταγμα που ως τέτοιο αφήνει αποτύπωμα που σταδιακά μπορεί να σε μεταλλάξει εμπλουτίζοντας τη λογική σου, τον κόσμο σου, με μια περιουσία που δεν μπορείς να την αποτιμήσεις με τις μονάδες μέτρησης που μέχρι τώρα είχες κατά νου. Η πορεία, συνήθως φουρτουνιασμένη με κάποιες στιγμές ηρεμίας, ίσα-ίσα για να προλάβεις, αν τα καταφέρεις, να φορτώσεις τις μπαταρίες μέχρι τον επόμενο σταθμό όπου δεν ξέρεις τι θα συναντήσεις: Αμηχανία, ελπίδα, προσδοκία, απογοήτευση, θλίψη, εγωισμό, νεύρα, έρωτα, απώλεια;
Μια διαρκής εσωτερική κόντρα: Yin εναντίον Yang. Μια μάχη που μπορεί να δείχνει χαμένη από χέρι σε ότι αφορά τη σχέση με τους άλλους. Μια φαινομενικά προσωπική ταπείνωση που αν τολμήσεις να την κοιτάξεις κατάματα, και την αποδεχτείς, μπορεί να σε οδηγήσει στο φως. Αυτό μοιάζει με κάτι σαν νίκη, γιατί προσπαθείς να υποτάξεις τις προσωπικές σου αδυναμίες, τον εθισμό της συνήθειας στις εύκολες λύσεις που αρχικά βολεύουν ενώ ουσιαστικά υπονομεύουν το οικοδόμημα της δικής σου ύπαρξης, όχι τους άλλους.
Εκεί χάνεις: το βόλεμα, την εύκολη λύση, την ψευδαίσθηση που ως μηχανισμός άμυνας στρογγυλεύει τις γωνίες για να χωρέσεις δικαιολογίες με το λιγότερο δυνατό κόστος. Κάποια στιγμή, όταν αυτές οι γωνίες φωτίζονται, αρχίζουν να αποκτούν ξανά τη φυσική τους υπόσταση μέσα σου. Έτσι, όταν το παραμορφωμένο είδωλο αποκαθιστά την εικόνα του στον καθρέπτη της ψυχής σου, τότε σηματοδοτείται η έναρξη ενός νέου βηματισμού που επιτρέπει, το σάλτο από το πεζοδρόμιο της ασφάλειας στον δρόμο της προσωπικής περιπέτειας προς την αλήθεια. Μια προσπάθεια για εν δυνάμει μετάλλαξη που στην αφετηρία δεν ξέρεις που οδηγεί, ούτε καν αντιλαμβάνεσαι ότι πρόκειται για μετάλλαξη. Ένα ραντεβού στα τυφλά! Πρόκειται για την πρακτική ενός ασκητή, του κάθε ασκητή της ζωής.
Η ασκητική δεν είναι προνόμιο των μοναχών μόνο. Η ασκητική φαίνεται πως είναι η βιωματική πάλη που συμβαίνει μέσα στον καθένα μας.
Το εσωτερικό τοπίο είναι αυτό που προδιαγράφει τους κανόνες της άσκησης. Το εξωτερικό περίβλημα είναι ο δέκτης και ο πομπός, οι κεραίες που επιτρέπουν το δούναι και λαβείν και που διαρκώς συντονίζονται από την καταλυτική αλληλεπίδραση του μέσα με το έξω. Ο ασκητής, είτε αφορά το θείο, είτε την επιστήμη, είτε τον αθλητισμό, τη ζωή γενικότερα πάντα φαίνεται να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Προσπαθεί να πειθαρχήσει στο πόνημά του, που ως τέτοιο, ενέχει στερήσεις, άλγος, απώλεια, αλλά και περισυλλογή για το μέτρο που περιστέλλει την υπερβολή των άκρων προκειμένου να διατηρήσει την εσωτερική ενέργεια σταθερή.
Χρειάζεται ομοιόσταση η ασκητική!