| Shutterstock
Αναγνώστες

Η ανερχόμενη κουλτούρα της βίας και η εξουσία

Για εμένα η εξουσία είναι ταυτόσημη με την ευθύνη. Όταν μου ανέθεταν ένα έργο, επικεντρωνόμουν στον σκοπό και στη προσήκουσα εκπλήρωση αυτού. Ποτέ μου δεν έβλεπα την εξουσία ως ένα μέσο για να «εκτονώσω» τις ανασφάλειες μου, τους φόβους μου, τα συμπλέγματα κατωτερότητας, ούτε να αναρριχηθώ στο κοινωνικό γίγνεσθαι με αθέμιτο τρόπο
Tο δικό σας Protagon

Η εξουσία, η δύναμη της και οι κίνδυνοι που όλοι όσοι την κατέχουν, αρνούνται ή αδυνατούν να αναγνωρίσουν, ήταν και είναι ένα ζήτημα που απασχολεί την ανθρωπότητα σχεδόν από τα χρόνια της «κοσμογονίας». Με την έναρξη των σπουδών μου στη νομική σχολή και τη συμμετοχή μου σε ομάδες, παρατήρησα σιγά-σιγά τέτοια φαινόμενα που κάποιες φορές με άφηναν αδιάφορο, καθώς δεν ήμουν συνηθισμένος από το οικογενειακό μου περιβάλλον σε τέτοιες συμπεριφορές και άρα δεν μπορούσα να τις αντιληφθώ στην ουσία τους, ενώ άλλες φορές, αφότου είχα αποκτήσει τα αντίστοιχα ερεθίσματα, μου προκαλούσαν αποστροφή, απορία όσον αφορά τον λόγο και αρκετές φορές απέχθεια. Η ανθρώπινη ψυχοσύνθεση είναι ωστόσο πολύπλοκη και φυσικά δεν έχω τις ικανότητες και τις γνώσεις και ούτε θα αναλωθώ στο να εξηγήσω τις πράξεις των ανθρώπων, το υποσυνείδητο και το ασυνείδητο. Τα ενδόμυχα ενός ανθρώπου εξακολουθούν να αποτελούν ένα σύνθετο ζήτημα για την επιστήμη και ποσο μάλλον για εμένα που δεν γνωρίζω τίποτα από αυτά. Γι’ αυτό και δεν θα εξετάσω το ζήτημα αυτό στηριζόμενος στην επιστήμη της ψυχολογίας αλλά στη προσωπική μου μάτια όπως αυτή δομήθηκε από τα ακούσματα, τα ερεθίσματα και τις διάσπαρτες γνώσεις μου.

Προσωπική μάτια:

Για εμένα η εξουσία είναι ταυτόσημη με την ευθύνη. Όταν μου ανέθεταν ένα έργο, επικεντρωνόμουν στον σκοπό και στη προσήκουσα εκπλήρωση αυτού. Ποτέ μου δεν έβλεπα την εξουσία ως ένα μέσο για να «εκτονώσω» τις ανασφάλειες μου, τους φόβους μου, τα συμπλέγματα κατωτερότητας, ούτε να αναρριχηθώ στο κοινωνικό γίγνεσθαι με αθέμιτο τρόπο. Όπως ανέφερε και ένας φίλος μου πρόσφατα σε έναν λόγο του τα λόγια του Καζατζάκη, έτσι και εγώ παραθέτω αυτό το χωριό: «Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ μοναχός μου έχω χρέος να σώσω τη γης».

Αποτέλεσμα:

Με αφορμή λοιπόν το περιστατικό που έλαβε χώρα στο αεροδρόμιο, ήτοι την επίθεση σε εργαζόμενο από τον πρώην πια υπουργό και βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, δεν μπορώ παρά να μην μιλήσω για αυτήν, που τόσο κυριεύει το «αδάμαστο πνεύμα» του ανθρώπου και τον οδηγεί στην αυτοκαταστροφή. Και δεν είναι ο μόνος που έπεσε στη παγίδα. Πλήθος ανθρώπων που τους «χαμογέλασε» η τύχη και παρασύρθηκαν από αυτή, άτομα συνήθως προνομιούχοι, ευυπόληπτοι… τι κοινό έχουν όλοι αυτοί; Έχασαν το μέτρο. Εγώ αυτό εξετάζω. Δεν θα ψάξω για βαθύτερα αίτια καθώς προκύπτουν διάφορες εξηγήσεις και ορισμοί για κάθε διαφορετικό είδος εξουσίας. Ούτε θα εξετάσω τις διαφορετικές συνέπειες της συμπεριφοράς αυτής σε σοβαρά κοινωνικά ζητήματα όπως ο νεποτισμός, η πατριαρχία, η ανάγκη για εθνικό καθορισμό, η μάστιγα της χειραγώγησης, η ανταλλαγή πληθυσμών, ο υποσιτισμός, η τοξικομανία• γιατί όλα αυτά παράλληλα λειτουργούν μέσω της πόλωσης και ως κίνητρα.

Αίτιο:

Η επιθυμία για έλεγχο είναι αυτή που κάνει αυτόν που κατέχει την εξουσία, να θέλει και άλλη μέχρις ότου να φτάσει στο σημείο του κορεσμού, αν προλάβει. Αυτός είναι κιόλας ο λόγος που η εξουσία τείνει να διαφθείρει. Η επιθυμία για αφθονία, για «και άλλο», η απληστία είναι που οδηγεί σε τέτοια συμβάντα όπως αυτό στην αίθουσα αναμονής του αεροδρομίου. Για κάποιους η εξουσία είναι συμβιβασμός. Η κατώτερη τάξη ακριβώς για να μπορεί να επιβιώσει δέχεται να βρίσκεται υπό τη προστασία των ανωτέρων. Για μένα αυτό όμως δεν δικαιολογεί την αλαζονεία. Η εξουσία, άρα η αυξημένη ευθύνη καλύπτονται πρώτα χρηματικά με αυξημένη πληρωμή, το κύρος, την αναγνώριση και ύστερα με την υποτιθέμενη ηθική ικανοποίηση ότι συμβάλουν στη κοινωνική αλλαγή. Αυτοί άλλωστε καρπώνονται και τα επιτεύγματα της ανθρωπότητας.

Σήμερα: 

Οι εποχές όμως έχουν αλλάξει και οι πολίτες πια αντιμετωπίζουν με διαφορετικό τρόπο τέτοια ζητήματα.

Η αλήθεια λοιπόν, όσο «σκληρή» και αν ακουστεί γι αυτούς που έχουν την εξουσία, είτε πολιτικός, είτε καθηγητής (τυχαία παραδείγματα) είναι ότι ο κόσμος πια δεν φοβάται να αντιδράσει. Θα καταγγείλει, θα διαδηλώσει, θα κατηγορήσει ανοιχτά. Θα οργανώσει δημόσιες δικές αν και ανέκαθεν γινόταν αυτό. Απλά τώρα σε μεγαλύτερη κλίμακα. Ο κόσμος παράλληλα δεν έχει ανάγκη από είδωλα. Δεν στηρίζεται σε πέντε εφημερίδες, σε τρία κανάλια για να τους πουν την αλήθεια. Δεν περιμένει να ανατροφοδοτηθεί από την τηλεόραση, τις ειδήσεις όταν έχει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τόσες πηγές, τόσες απόψεις που κανένας δεν ξεφεύγει. Κανένας δεν μένει παραπονεμένος. Μέσα σε λίγες ώρες το βίντεο με την επίθεση του πρώην υπουργού, έχει διαδοθεί παντού. Ελάχιστες λοιπόν εύκαιρες συγκάλυψης.

Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι ότι τώρα πια οι εποχές έχουν αλλάξει. Ακριβώς επειδή ο καθένας έχει δημόσιο λόγο. Όποτε όλοι όσοι υπέπεσαν σε παραπτώματα, ίσως χρειαστεί κάποια μέρα να λογοδοτήσουν για αυτά. Η δικιά τους προσωπική μέρα κρίσης. Δεν λέω ότι αυτό είναι το σωστό (ό,τι και αν σημαίνει αυτό ). Λέω ότι αυτό συμβαίνει.