Ο Μίλαν Κούντερα στο βιβλίο του «Η γιορτή της ασημαντότητας» μας διαβεβαιώνει για την βασική διαφορά ανάμεσα στο λαμπερό και το ασήμαντο. Το κάνει σχεδόν αβίαστα και διασκεδαστικά, γράφοντας ότι οι στιγμές που ζούνε οι αδελφικοί φίλοι Ραμόν και Σαρλ είναι κάτι ανάμεσα στην προβοκατόρικη πεποίθηση ότι στη ζωή όλα είναι σημαντικά και στην αντίθετη άποψη ότι στη ζωή η μόνη αλήθεια είναι η ασημαντότητα της ίδιας μας της ύπαρξης. Η γοητεία των πραγμάτων εντοπίζεται στην ευαισθησία που διαθέτεις να πιάσεις εκείνα τα σήματα που σου δείχνει η ζωή ως μηχανισμούς προειδοποίησης για την διαφύλαξη της ακεραιότητάς σου. Να διαφυλάξει κανείς την ακεραιότητά του όμως από τι και από ποιόν; Τι είναι αυτό που είναι τόσο αρκετό και δυνατό για να αμφισβητήσει την κανονικότητα της ζωής σου και να υπονομεύσει την ακεραιότητά σου;
Τα παραδείγματα είναι πολλά, αρκεί να ρίξεις μια ματιά γύρω σου, φευγαλέα έστω, για να διαπιστώσεις ότι το λαμπερό έχει παραμορφωθεί παίρνοντας υπόσταση μόνο σε οτιδήποτε θαμπό, συγκεχυμένο, ακαλαίσθητο και ανέκφραστο. Η ελληνική πραγματικότητα έγινε θαμπή, όχι από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά μέσα από μια πολυετή διαδικασία αποδυνάμωσης του ανθρώπινου δυναμικού της από καθετί πνευματικό και ουσιαστικό. Η μεθοδευμένη πνευματική αποστέωση του νεοέλληνα ξεκίνησε από τις πολύπαθες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που γίνονταν σ’ ένα περιοριστικό και αναπαλαιωμένο μοντέλο εκπαιδευτικής στρατηγικής. Επίσης, σε αυτό το πλαίσιο ενισχύθηκε και η πολιτική νομενκλατούρα και μη, η οποία ενθάρρυνε με τη σειρά της την απατεωνιά, την φοροδιαφυγή, την εξυπηρέτηση ομοϊδεατών και συμπαθούντων ομάδων συνδικαλιστικών και μη, τους μόνους τρόπους για να συντηρηθεί στο κέντρο των εξελίξεων. Τι ειρωνεία! Πάντα οι πολιτικοί μας ήταν απόντες και ας πάσχιζαν να πείσουν τον νεοέλληνα ότι τάχα συμπάσχουν, αγωνιούν και προωθούν το συμφέρον των πολιτών.
Το δελτίο τύπου χθες έδειχνε απεργία πανελλαδικώς για το Ασφαλιστικό και τα νέα μέτρα, τα οποία δεν έχουν τελειωμό ούτε και αποτέλεσμα. Θα γίνουν και άλλες στην πορεία. Διάβαζα με ενδιαφέρον ότι η Κομισιόν ζητά νέα μέτρα για το προσεχές διάστημα αλλά η μέχρι στιγμής δημοσιονομική σταθεροποίηση δεν είναι επαρκής. Μα πως το λαμπερό νέο για σταθεροποίηση αυτόματα θολώνει από την προσθήκη ενός «αλλά» που επιτάσσει την λήψη επιπρόσθετων μέτρων; Αναρωτιέται κανείς πώς οι αριθμοί που βγάζει η παγκοσμιοποιημένη αγία οικογένεια έρχονται να τακτοποιήσουν κάθε λίγο και λιγάκι την κατάσταση στη χώρα μας. Και αυτή συνεχίζει να παραμένει ατακτοποίητη και θαμπή και με δική μας ευθύνη.
Η ζωή ίσως θα γινόταν συναρπαστικότερη, ειδικά κάτω από τέτοιες συνθήκες, αν της δίναμε ένα περιεχόμενο, όπως αυτό της ασημαντότητας, παρεξηγημένη λέξη ομολογουμένως. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να αντιμετωπίζαμε όλο αυτό το σουρεαλιστικό σκηνικό στη χώρα μας με μια δόση πνευματώδους χιούμορ και με περισσότερη δόση ευαισθησίας. Η δική μας Αριστερά δεν έχει ούτως ή άλλως ιδέα σε ποιον κόσμο ζει. Εμείς από την άλλη, ίσως μέσω της ευαισθησίας μας την αφυπνίζαμε να αλλάξει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τα πράγματα και να τα δει στην πραγματική τους διάσταση και ορθόστροφα. Αυτό θα γίνει αν κατανοήσουμε την ασημαντότητα μας και την ανακηρύξουμε σε ύψιστη αρχή. Να κατανοήσουμε ότι η ουσία της ύπαρξής μας προηγείται της ενέργειάς μας και να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας, διότι αυτές που ήδη έχουμε είναι νεκρές από καιρό. Πολύ φοβούμαι ότι αν αφεθούμε σε μια πορεία ανορθόδοξη σαν και αυτή που ήδη ακολουθούμε, θα χάσουμε κάθε κριτήριο να αξιολογήσουμε τι θα προκύψει ώστε να προλάβουμε όσα μας παρασύρουν πιο κάτω στον πάτο.
*Η Κατερίνα Σαλαβούρα είναι εκπαιδευτικός.