Η αφή της φλόγας από τον Vanderlei Cordeiro de Lima συνέδεσε ιδανικά τους Αγώνες του Rio με τους Αγώνες της Αθήνας και μια θεωρία από αυτές που πολύ σπάνια, έως καθόλου, φτιάχνω στο μυαλό μου.
Κυριακή 29/08/2004. Τελευταία ημέρα των Αγώνων και ασκούσα παράλληλα τα καθήκοντα του οπαδού με τα του στελέχους της Ο.Ε.Ο.Α. ΑΘΗΝΑ 2004. 17.30, ήμουν στο Ο.Α.Κ.Α. για να ενώσω τη φωνή μου με τα «Hia Hia Hungaria» της κερκίδας των Μαγυάρων στον τελικό του water-polo ανδρών. Ο Μαραθώνιος ανδρών ξεκινούσε στις 18.00 και, φυσικά, είχα υπηρεσία στον τερματισμό. Μετά τη συμμετοχή μου στη διοργάνωση της σφαιροβολίας στην Αρχαία Ολυμπία (ακόμα ανατριχιάζω όταν το σκέφτομαι) το να βιώσω έναν ακόμα τερματισμό Μαραθωνίου Ολυμπιακών Αγώνων στο Παναθηναϊκό (original Ολυμπιακό) Στάδιο, μετά από αυτόν των γυναικών, θα άθροιζε εμπειρία ζωής, ειδικά για έναν ερασιτέχνη σαν και εμένα που είχε γευτεί την αίσθηση να μπερδεύεται ο ιδρώτας με τα δάκρυα τη στιγμή που μπαίνεις στο Στάδιο για να τερματίσεις την κλασσική διαδρομή.
Ο αγώνας των ανδρών είχε μιαν ιδιαιτερότητα που δυσχέραινε το έργο των εμπλεκομένων εργαζομένων. Είχε αποφασιστεί πως η τελετή απονομής θα ενταχθεί στην τελετή λήξης των αγώνων, Αυτό σήμαινε πως οι τρεις πρώτοι θα έπρεπε να μεταφερθούν στο Ο.Α.Κ.Α. σε dt. Οι συνεργάτες μου των Υπηρεσιών Ελέγχου Doping και εγώ θα έπρεπε να τους συνοδεύουμε διαρκώς, μέχρι την ολοκλήρωση των υποχρεώσεών τους και μετά να τους οδηγήσουμε για έλεγχο.
Ευτυχώς, οι Ούγγροι ολοκλήρωσαν μια μεγάλη ανατροπή στο τελευταίο επτάλεπτο και άφησα το ανοικτό κολυμβητήριο χαρούμενος και χαλαρός, γιατί είχα αρκετό χρόνο να φθάσω με το metro, φυσικά, στο Παναθηναϊκό. Είναι προφανές, ότι το water polo και η μετακίνηση δεν μου επέτρεψαν να έχω εικόνα για τα τεκταινόμενα στο Μαραθώνιο.
Ο Vanderlei Lima ήταν επικεφαλής του Μαραθωνίου μέχρι το 35ο χλμ. Εκεί δέχθηκε επίθεση από έναν πειραγμένο Ιρλανδό με ιστορικό χτυπημάτων σε αθλητικές διοργανώσεις, ο οποίος τον αγκάλιασε και τον παρέσυρε προς τους θεατές. Ο Βραζιλιάνος έχασε περίπου τη μισή διαφορά που είχε από τους άμεσους διώκτες του, τον Ιταλό Stefano Baldini και τον Αμερικανό Mebrahtom Keflezighi, οι οποίοι και τον προσπέρασαν τελικά. Κατά την προσωπική μου άποψη ήταν μια τεράστια αποτυχία της διοργάνωσης. Εχουν συμβεί απίστευτα χειρότερα γεγονότα σε Ολυμπιακούς Αγώνες και θα ξανασυμβούν αστοχίες. Αλλά στην περίπτωση του Lima θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για αλλοίωση αποτελέσματος, εξαιτίας αποτυχίας του συστήματος ασφάλειας. Θα μπορούσε. Γιατί η ανάλυση του αγώνα έδειχνε πως ο Baldini μάλλον θα τον προσπερνούσε ούτως ή άλλως. Ως ένα βαθμό, αυτό πιστεύω και εγώ.
Παράλληλα με την αγωνιώδη προσπάθεια να φθάσουμε εγκαίρως στο Ο.Α.Κ.Α. άρχισε μια περισσότερο αγωνιώδης προσπάθεια κατευνασμού της Βραζιλιάνικης Ολυμπιακής Επιτροπής και της αποφυγής της όποιας ένστασης, την ώρα που χιλιάδες θεατές περίμεναν στην κερκίδα για την απονομή. Μπήκαμε στα Hyundai και με Ζητάδες ολόγυρα αρχίσαμε να τροχοδρομούμε. Ο κόσμος στο ρεύμα ανόδου της Βασιλέως Κωνσταντίνου επευφημούσε. Ο Ζητάς στην κεφαλή της πορείας έκανε νόημα στον οδηγό μας να επιταχύνει, κρίνοντας πως τα 80 Km/h δεν ήταν αρκετά. Σε επτά λεπτά ήμασταν στο Ο.Α.Κ.Α.
Σε ένα μικρό δωμάτιο στα έγκατα του Ολυμπιακού Σταδίου ολοκληρώθηκε το deal Δ.Ο.Ε. – Οργανωτικής – Βραζιλιάνων. Εμείς, περιμέναμε στωικά έξω από το δωμάτιο, την ώρα που γύρω μας έτρεχαν εθελοντές της τελετής λήξης ντυμένοι με τοπικές ενδυμασίες. Εμφανίστηκαν τρεις τσολιάδες και μας αντικατέστησαν ως συνοδούς των Ολυμπιονικών. Η αδιαφανής πύλη εισόδου στον αγωνιστικό χώρο άνοιξε. Οι τσολιάδες άρχισαν τον χαρακτηριστικό τους βηματισμό. Οι Ολυμπιονίκες ακολούθησαν. Η πύλη έκλεισε. Σκέφτηκα τους δικούς μου στις κερκίδες.
Από τα μεγάφωνα ακούστηκε πως στον Vanderlei Lima θα απονεμηθεί το μετάλλιο De Coubertin. «Σπουδαία παρηγοριά» σκέφτηκα. «Τίποτα δεν είναι σαν το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο». Αυτό ήταν άραγε το αντάλλαγμα που πήραν οι Βραζιλιάνοι για να μην κάνουν οποιαδήποτε κίνηση που θα διατάρασσε την τελετή λήξης και τους «unforgettable, dream Games»;
Αργότερα, όταν η τελετή λήξης είχε τελειώσει, στο lounge του Σταδίου, έκανα μια πρόβλεψη στην παρέα: «Οι Βραζιλιάνοι θα πάρουν τους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες». Μην βιαστείτε να σκεφτείτε ότι το 2008 πήγαν στο 北京市. Η επιλογή είχε γίνει στις 13/07/2001. Ούτε καν ότι αυτοί του 2012 έγιναν στο London. Στις 18/05/2004 είχαν αναγορευθεί ως επίσημες υποψήφιες για τους Αγώνες του 2012 πέντε πόλεις ενώ τέσσερις άλλες είχαν αποκλειστεί, με μία εξ αυτών το Rio de Janeiro. Οι πρώτοι διαθέσιμοι Αγώνες θα ήταν αυτοί του 2016.
Η ταυτότητα αυτού που θα έχει την τιμή να ανάψει την ολυμπιακή φλόγα είναι παραδοσιακά ένα μυστήριο. Σε μια χώρα όπως η Βραζιλία, η προφανής επιλογή θα ήταν ο Pelé. Και από εκεί και μετά δεκάδες αποδεκτές: ο Oscar Smichdt που τον είδαμε να κρατά την ολυμπιακή σημαία, μια σειρά από εθνικές ομάδες volley ανδρών και γυναικών (η Virna Dias μπήκε με τη βραζιλιάνικη σημαία και η Sandra Pires με την ολυμπιακή) ο Joaquim Cruz ή η Marta -θηλυκός Pelé- Vieira που και αυτοί κράτησαν την ολυμπιακή σημαία ή ο Gustavo Kuerten που έφερε τη φλόγα στο Maracana. O Pelé όμως δήλωσε άρρωστος, δίνοντας αφορμή για την ανάπτυξη θεωρίας περί σύγκρουσης χορηγών και έτσι η Οργανωτική Επιτροπή αποφάσισε να τιμήσει τον Vanderlei Lima. ‘Η μήπως να τον ευχαριστήσει;
Ο Ευστάθιος Κουκέας είναι Δρ. Χημικός, πρώην μέλος Επιστημονικής Επιτροπής Ε.Σ.ΚΑ.Ν.