Αναγνώστες

Η κουλτούρα του «αγάπη μόνο»

Της Γωγώς Νταλλή
Tο δικό σας Protagon

Διαβάζετε αυτό το κείμενο πιθανότατα γιατί ο τίτλος του περιέχει την ατάκα των ημερών. «Αγάπη μόνο» αναφώνησε ο Τάσος Ποτσέπης φιλώντας τα μπράτσα του και μέσα σε λίγες μέρες έγινε το πρόσωπο του μήνα. Πώς; Με τις  ευλογίες της τηλεόρασης και του διαδικτύου φυσικά.

Δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά άλλωστε που τα ΜΜΕ προωθούν πρότυπα όπως ο κύριος «Αγάπη μόνο». Πολλοί έσπευσαν να τα κατηγορήσουν για μια ακόμη φορά για την «εκμετάλλευση» τέτοιων προσώπων, άλλοι απλώς γέλασαν και άλλοι μίλησαν για το χαμηλό επίπεδο της τηλεόρασης. oλοι ασχολήθηκαν με τον Ποτσέπη. oλοι μίλησαν για αυτόν. oλοι τον έκαναν διάσημο. Γιατί αυτή είναι δύναμη της τηλεόρασης. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα μπορείς να γίνεις διάσημος αρκεί να φέρεις νούμερα. Δεν έχει σημασία τι θα κάνεις, πώς και γιατί. Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να πουλάς. Η τηλεόραση πουλάει το προϊόν της και εμείς το αγοράζουμε. Μας παρουσίασε έναν τύπο που θέλει να ενώσει τον κόσμο με έναν ανορθόδοξα αστείο τρόπο και εμείς τον προτιμήσαμε χωρίς δεύτερη σκέψη.

Τα ΜΜΕ διανύουν αδιαμφισβήτητα μια έντονη περίοδο κρίσης. Το ρήγμα που εδώ και χρόνια απειλούσε τον Τύπο επεκτάθηκε με γοργούς ρυθμούς στην μικρή οθόνη, κινδυνεύοντας να σπάσει το γυαλί που μας κρατάει συντροφιά καθημερινά. Οι όροι των οικονομικών συναλλαγών άλλαξαν, μαζί και οι όροι του τηλεοπτικού παιχνιδιού. Η τηλεόραση αποτελεί μια μικρογραφία της πραγματικότητας, μια απεικόνιση, έναν καθρέφτη της κοινωνίας. Η οικονομική κρίση αποτυπώθηκε στην οθόνη και έφερε μαζί της την πολιτιστική φθορά που κουβαλούσε «ενδόμυχα» εδώ και καιρό. Σε μια περίοδο που δεν υπάρχουν περιθώρια για αποτυχίες, η διαφημιστική πίτα έχει μειωθεί, οι φρέσκες ιδέες δεν βρίσκουν πρόσφορο έδαφος να ανθίσουν, επιβιώνει μόνο ο καλύτερος. Ή μάλλον ο εμπορικότερος. Ό,τι κάνει κλικ στο κοινό. Και αν κρίνουμε από τα τηλεοπτικά προγράμματα περισσότερο κλικ μας κάνει το εύπεπτο, το γελοίο, το κουτσομπολιό. Είναι λάθος λοιπόν να κατηγορούμε την τηλεόραση για τα πρότυπα που προβάλλει αφού εμείς τη διαμορφώνουμε με την «ψήφο εμπιστοσύνης μας». Εμείς επιλέγουμε τι θα δούμε. Και αυτό μεταφράζεται σε νούμερα, διαφημίσεις, χρήματα.

Η AGB μετράει τηλεθεάσεις. Τι θα γινόταν αν υπήρχε μια μονάδα μέτρησης που θα υπολόγιζε το  πολιτιστικό επιπέδο των τηλεοπτικών προιόντων; Αναμφίβολα τα πράγματα θα ήταν εντελώς διαφορετικά, και η τηλεόραση το ίδιο. Η οικονομική κρίση ήταν απλώς ένα πρόσχημα, μια καλή δικαιολογία για να αποκαλυφθεί αυτό που κρυβόταν πίσω από τα φαντασμαγορικά προγράμματα και τις υπερπαραγωγές των χρυσών δεκαετιών. Το cult ήταν πάντα το νούμερο ένα στην τηλεόραση. Απλώς τώρα δεν έχουμε τόσα φώτα και γκλίτερ για να το καλύψουμε. Εξάλλου δεν υπάρχει ούτε χρόνος ούτε χρήμα για χάσιμο.

Οι άδειες των καναλιών, το  φλέγον ζήτημα των ημερών υπό τη σκιά της διαμάχης των συνταγματολόγων και με έκδηλη την αγωνία για το μέλλον του τηλεοπτικού τοπίου καθιστά επιτακτική την ανάγκη για τηλεοπτική επιβίωση.

Κανείς δεν γνωρίζει αν οι τέσσερις άδειες θα αλλάξουν προς το καλύτερο το τηλεοπτικό σκηνικό. Αν θα επηρεάσουν την κουλτούρα, την νοοτροπία που κυριαρχεί στην τηλεόραση. Αν θα στηριχτούν και πάλι σε πρότυπα- καρικατούρες ρίχνοντάς τους το δόλωμα της εφήμερης δημοσιότητας ή αν θα δοκιμάσουν κάτι καινούριο, λιγότερο εύκολο και περισσότερο ουσιαστικό.

Για να αλλάξει το τηλεοπτικό σκηνικό πρέπει να αλλάξουμε και εμείς. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα δούμε  έναν τύπο με μύες να δίνει ένα ρεσιτάλ υπερβολής ας αναρωτηθούμε: αξίζει αυτό που βλέπω; Μου αξίζει το «αγάπη μόνο»;