Είμαι σίγουρη ότι ο παρουσιαστής της εκπομπής του Action24, Γιώργος Κακούσης, δεν είχε κακές προθέσεις ζητώντας να μην ταράζουν την πρώην υπουργό Δόμνα Μιχαηλίδου, επειδή είναι έγκυος. Το είπε για να ελαφρύνει μια έντονη κουβέντα που είχε στον αέρα με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Συμεών Κεδίκογλου. Και ίσως δεν περίμενε να του απαντήσει ότι επειδή είναι έγκυος, δεν σημαίνει ότι είναι άρρωστη, αλλά παραμένει μαχητική και δυναμική: «Δεν το λέω για να πω κάτι για μένα, το λέω για να πω για όλες τις γυναίκες, τουλάχιστον για όσες είμαστε τυχερές και δεν έχουμε προβλήματα στην εγκυμοσύνη μας, μπορούμε και δουλεύουμε με την ίδια δύναμη, αν όχι με παραπάνω».

Και η γράφουσα είναι μια γυναίκα που και στις δύο εγκυμοσύνες της δούλευε μέχρι την τελευταία στιγμή. Δεν λέω ότι ήταν εύκολο πάντα. Είναι μια διαδικασία που δοκιμάζει τα όριά σου, σωματικά και ψυχολογικά, και είναι διαφορετική για κάθε γυναίκα. Αλλά αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις που η εγκυμοσύνη έχει αυξημένη δυσκολία και σε αναγκάζει να αποσυρθείς από τις δραστηριότητές σου ή, έστω, να τις περιορίσεις, μια χαρά μπορείς να συνεχίσεις ό,τι κάνεις, όπως το έκανες πάντα, στην εργασιακή και κοινωνική σου ζωή.

Το βλέπεις, όμως, ότι δεν σε αντιμετωπίζουν ισότιμα. Δεν είναι μόνο ότι αλλάζει η συμπεριφορά τους απέναντί σου, αλλάζει και η οπτική τους για σένα, όλη η στάση τους διαφοροποιείται. Η φουσκωμένη κοιλιά γίνεται αυτόματα ο λόγος για να σε ρίξουν σε πιο χαμηλή κατηγορία και να σε θεωρήσουν ευαίσθητη και αδύναμη.

Προφανώς, αν σε θεωρούν αδύναμη, μοιραία θα σε θεωρούν και λιγότερο ικανή ή αποδοτική. Εσύ μπορεί να ρίχνεσαι στη δουλειά και να αποδίδεις το ίδιο, αλλά για αυτούς είσαι ένα πλάσμα μειωμένων προσδοκιών και δυνατοτήτων. Και καθώς σε βλέπουν να αγκομαχάς για να κουβαλήσεις το επιπλέον βάρος, μπερδεύονται και νομίζουν ότι με το ίδιο αγκομαχητό βαδίζεις και στη ζωή, στις υποχρεώσεις και τις απαιτήσεις της.

Πιστεύουν, επίσης, ότι δεν αντέχεις την πίεση λόγω της κατάστασής σου και σε αντιμετωπίζουν σαν πορσελάνινη κούκλα. Είσαι το άτομο που δεν πρέπει να ταραχτεί, που θα «σπάσει» εύκολα. Για τους περισσότερους, είσαι ο παίκτης που αργά η γρήγορα θα αποσυρθεί στον πάγκο. Και τι γίνεται συνήθως; Σε αποσύρουν πρώτοι αυτοί, σου λένε «γεια σας, περάστε από το λογιστήριο» ή «συγγνώμη, δεν σας παίρνουμε στη δουλειά». Στην καλύτερη περίπτωση, βάζουν κάποιον να σε βοηθήσει ή να σε αντικαταστήσει πριν καν φτάσεις στο μαιευτήριο.

Η μητρότητα προστατεύεται με το άρθρο 33 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά στον μικρόκοσμο των εταιρειών και των γραφείων πάντα θα βρεθούν τρόποι άνισης αντιμετώπισης της εγκύου. Συχνά με το χαμόγελο μιας δήθεν τρυφερότητας, ως ένδειξη ενδιαφέροντος: «Στην κατάσταση που είσαι, δεν πρέπει να πιέζεσαι», σου λένε. «Μα, θέλω να πιεστώ», τους απαντάς, «μια χαρά πιέζομαι και τώρα». Μάταιη η προσπάθεια, δεν τους αλλάζεις γνώμη, έχουν βάλει ήδη τους κανόνες για σένα. Και έτσι καταλήγεις να κρύβεις την εγκυμοσύνη σου μέχρι εκεί που δεν προδίδεται από μόνη της.

Τα στερεότυπα περί εγκύων δεν σταματούν φυσικά στον εργασιακό χώρο, απλώνονται παντού. Ολη η κοινωνία παίρνει μια συγκεκριμένη θέση απέναντι στη γυναίκα που ετοιμάζεται να γίνει μητέρα. Τη συγχαίρει και την προσκυνά σαν ιερό τοτέμ από τη μία, και από την άλλη τη βγάζει στο περιθώριο, ως λιγότερο διαθέσιμη και παραγωγική, επιβαρυμένη με μια ευθύνη που της ρουφάει την ενέργεια.

Αυτή η νοοτροπία δεν εκφράζεται πάντα με σκληρά λόγια, ούτε με απροκάλυπτες προσβολές, συνήθως ντύνεται με ευγένεια και μπαίνει στην κατηγορία του «benevolent sexism», δηλαδή του καλοήθους σεξισμού, που δεν τον αντιλαμβάνεσαι ως κάτι κακό, ενίοτε ούτε καν εκείνος που τον εκφράζει. Είναι η πεποίθηση που αποδίδει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στη γυναίκα και τη θεωρεί εύθραυστη, ένα πλάσμα που χρειάζεται προστασία και φροντίδα.

Το «…μην ταράζετε την έγκυο» ανήκει σε αυτή την κατηγορία, δεν νομίζετε;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News