Η Νέα Υόρκη ως μια Μεγάλη Οθόνη
Λέγεται ότι όλοι όσοι φτάνουν πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη, αισθάνονται πως την έχουν ήδη επισκεφθεί «και αυτό οφείλεται στον γενετικό κώδικα μιας πόλης που θεμελιώθηκε στην υποδοχή», γράφει ο Αντόνιο Μόντα σε άρθρο του στην La Repubblica, έχοντας κατά νου την ιστορία του μικρού Βίτο Αντολίνι, όπως αυτή παρουσιάζεται στο «The Godfather ΙΙ», ο οποίος φτάνει στο Ελις Αιλαντ και κοιτάζει ωσάν μαγεμένος το Αγαλμα της Ελευθερίας, πολλά χρόνια πριν γίνει ο Δον Κορλεόνε. Υφίσταται, όμως και ένα άλλος λόγος που άνθρωποι από κάθε γωνιά της Γης αισθάνονται οικεία με το που θα πατήσουν το πόδι τους στην αμερικανική μητρόπολη. Η Νέα Υόρκη είναι η πόλη που έχει κινηματογραφηθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στον κόσμο.
«Δεν είναι τυχαίο ότι το σινεμά στις ΗΠΑ γεννήθηκε στους δρόμους της, πριν μια ομάδα ιδιοφυών εβραίων επιχειρηματιών αποφασίσουν να μεταφέρουν τα στούντιο στην Καλιφόρνια», αναφέρει ο ιταλός συγγραφέας, κινηματογραφιστής και καθηγητής στην περίφημη Tisch School of the Arts του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, θυμίζοντας πως ο κινηματογράφος έχει να κάνει με την κίνηση, η οποία είναι το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της πραγματικά μοναδικής μητρόπολης στον κόσμο, μία κίνηση αέναη που καθιστά σχεδόν αδύνατη την όποια στάση και κυρίως την στροφή προς το παρελθόν.
Η Νέα Υόρκη των αδίστακτων πρωταγωνιστών του «Wall Street» (Ολιβερ Στόουν) ή του «Η απατηλή λάμψη της ματαιοδοξίας» («The Bonfire of the Vanities», Μπράιαν ντε Πάλμα, 1990) μοιάζει να είναι μία πόλη εντελώς διαφορετική από τη Νέα Υόρκη του «Κάνε το σωστό» («Do the Right Τhing», Σπάικ Λι, 1989) ή του «Frances Ha» (Νόα Μπάουμπαχ, 2012). Ωστόσο πρόκειται για διαφορετικά πρόσωπα της ίδιας πόλης, καθώς ο κάτοικος του Απερ Ιστ Σάιντ δεν αισθάνεται λιγότερο Νεοϋορκέζος από όποιον ζει στο Μπρούκλιν ή στο κέντρο του Μανχάταν.
«Η Νέα Υόρκη τρέφεται με τον ίδιο της τον μύθο, καταφέρνοντας να συμφιλιώσει τα αντίθετα: είναι αδίστακτη και γλυκιά, πρωτοποριακή και εξαθλιωμένη, ισχυρή και ασθμαίνουσα, κυνική και αλληλέγγυα, κατάμεστη από κόσμο και γεμάτη μοναξιά», γράφει ο Αντόνιο Μόντα, σημειώνοντας πως όσον αφορά το τελευταίο δίπολο, ο κινηματογράφος παρήγαγε αριστουργήματα όπως ο «Σιωπηλός Μάρτυς» («Rear Window», 1954) του Αλφρεντ Χίτσκοκ ο οποίος έκτισε ξανά ολόκληρο το Γκρίνουιτς Βίλατζ στα στούντιο της Paramount στο Χόλιγουντ, σχεδόν 4.000 χιλιόμετρα μακριά από τη Νέα Υόρκη, και το «Γυμνή Πόλις» («The Naked City», 1948) του Ζιλ Ντασέν.
Αφορμή για να εστιάσει ο ιταλός ακαδημαϊκός την προσοχή του στη Νέα Υόρκη από κινηματογραφική σκοπιά αποτέλεσε η ανάγνωση του «Fun City Cinema» (κυκλοφόρησε τον περασμένο Οκτώβριο) στις σελίδες του οποίου ο αμερικανός κριτικός κινηματογράφου Τζέισον Μπέιλι αφηγείται την ιστορία της πόλης κατά τη διάρκεια ολόκληρου του 20ου αιώνα με σημεία αναφοράς κλασικές ταινίες και θρυλικούς κινηματογραφιστές οι οποίοι εμπνεύστηκαν από τη Νέα Υόρκη για να την αναδείξουν στη συνέχεια μέσα από τις ταινίες τους.
Ο Τζέισον Μπέιλι αναλύει τη διαφορά προσέγγισης μεταξύ σκηνοθετών με καταγωγή από το εξωτερικό, όπως ο Μίλος Φόρμαν και ο Σέρτζιο Λεόνε, και των βέρων Νεοϋορκέζων, όπως οι Γούντι Αλεν, Μάρτιν Σκορσέζε και Σίντεϊ Λιούμετ (ο οποίος γεννήθηκε στη Φιλαδέλφεια αλλά μεγάλωσε στο Λόουερ Ιστ Σάιντ): «το βλέμμα είναι διαφορετικό, αλλά ο έρωτας παρόμοιος», συνοψίζει ο Μόντα.
«Υπάρχουν εικόνες που έχουν καθαγιάσει τον μύθο της Νέας Υόρκης, όπως η Οντρεϊ Χέπμπορν τα ξημερώματα στην 5η Λεωφόρο στο “Πρωινό στο Tiffany’s”, ή ο “King Kong” στο Εμπάιρ Στέιτ Μπίλντινγκ, αλλά μερικές φορές ολόκληρες ταινίες υμνούν την πόλη, όπως το “Manhattan” που αρχίζει με τη φράση “Λάτρευε τη Νέα Υόρκη”, συμπληρώνει.
Ο ίδιος θεωρεί και μάλλον δεν έχει άδικο πως έργα εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους όπως το «Marathon Man» και το «Καουμπόι του Μεσονυκτίου» («Midnight Cowboy», 1969) του Τζον Σλέσινγκερ, το «Τα καλύτερά μας χρόνια» («The Way We Were», 1973) τoυ Σίντεϊ Πόλακ, το «Ο Ανθρωπος από τη Γαλλία» («The French Connection», 1971) του Γουίλιαμ Φρίντκιν ή το «Τα Καλά Παιδιά» («Goodfellas» , 1990) του Μάρτιν Σκορσέζε και πάρα πολλές άλλες ταινίες, όλων των ειδών, εκτός από γουέστερν προφανώς, δεν θα μπορούσαν να έχουν γυριστεί πουθενά αλλού. Γιατί «η Νέα Υόρκη δεν είναι απλά μία πόλη. Είναι η Πόλη», όπως εξηγεί στην εισαγωγή του «Fun City Cinema» o κριτικός κινηματογράφου Ματ Ζόλερ Σάιτς.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
-
Καποδίστριας, Βενιζέλος, Στέφανος. Τίποτα λιγότερο
23 Νοεμβρίου 2024, 14:17
