«Τα αιτήματα δεν ήταν μόνο οικονομικά. Ηταν και πολιτικά και κοινωνικά, ήταν ακόμη και πολιτισμικά. Δεν μπορούμε να επιβάλουμε τον δικό μας τρόπο ζωής δύο γενιές μετά τη δική μας. Η θεώρηση των νεώτερων γενιών για τη ζωή και τον κόσμο είναι διαφορετική από εκείνη της δικής μας γενιάς».

Οι δηλώσεις αυτές έγιναν προχθές από τον πρόεδρο του Ιράν Χασάν Ρουχανί. Και τότε πώς έγινε και χύθηκε τόσο αίμα στις διαδηλώσεις που συγκλόνισαν τη χώρα για δεύτερη φορά από το 2009; Πώς συνελήφθησαν σχεδόν 3.500 πολίτες και πώς έχασαν τη ζωή τους κάποιοι από αυτούς στις φυλακές;

Η απάντηση, γράφει η Repubblica, βρίσκεται στη σύγκρουση που μαίνεται στους κόλπους της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Γιατί αν από τη μία πλευρά βρίσκεται ο μετριοπαθής Ρουχανί, από την άλλη βρίσκεται ο αγιατολάχ Χαμενεΐ, ο ανώτατος θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης. Και μαζί του είναι ο κλήρος, οι δυνάμεις ασφαλείας με επικεφαλής τους Πασνταράν, τα συντηρητικά πολιτικά κόμματα, αλλά και ο επιχειρηματικός κόσμος που δεν θέλει να αλλάξει το στάτους κβο.

Για όλους αυτούς, οι αιτίες της διαμαρτυρίας ήταν ουσιαστικά δύο: η αποτυχημένη οικονομική πολιτική του Ρουχανί και κάποια «ξένα κέντρα», οι ΗΠΑ δηλαδή, που έχουν λόγους να προκαλέσουν αποσταθεροποίηση. Ο Ρουχανί πήγε ένα βήμα παραπέρα. Προσπάθησε να αποκαταστήσει την επικοινωνία με εκείνη την κοινωνική βάση που τον είχε στηρίξει στις εκλογές.

«Είμαστε ένα μεγάλο έθνος. Η εξουσία δεν έχει το αλάθητο, όλοι κρίνονται. Εάν οι κριτικές αυτές συνοδεύονται από ελπίδα, θέληση και σωστές λύσεις τότε είναι πολύ χρήσιμες». Α, είναι λόγια αυτά που ακούς σπάνια ακόμη και από ηγέτες δυτικών δημοκρατιών.

Φωτό: Είναι στο Λος Αντζελες. Αλλά πόσο θα ήθελε να είναι στην Τεχεράνη. Πηγή: Reuters

Για περισσότερα από 50 χρόνια, ο Λαλ Σοκόλοβ έζησε με ένα μυστικό: ήταν μάρτυρας του Ολοκαυτώματος. Μόλις στη δεκαετία του 1980 αποκαλύφθηκε ότι ο άνδρας που γεννήθηκε ως Λούντβιχ «Λαλ» Αϊζενμπεργκ, από εβραίους γονείς στη Σλοβακία το 1916 ήταν ο «άνθρωπος των τατουάζ του Άουσβιτς». Ηταν ο άνθρωπος που χάραζε τον τρομερό αριθμό στα χέρια των κρατουμένων, ανθρώπων δηλαδή που ήταν προορισμένοι να πεθάνουν στους θαλάμους αερίων.

«Επιβίωσε επί σχεδόν τρία χρόνια στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εζησε μέσα στον φόβο και την παράνοια» λέει στο BBC η Χήδερ Μόρις, συγγραφέας της βιογραφίας του που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Ηταν τον Απρίλιο του 1942, σε ηλικία 26 ετών, όταν ο Λαλ μεταφέρθηκε στο Άουσβιτς. Οι Γερμανοί είχαν μπει στην πόλη του κι εκείνος προσφέρθηκε ως «νέος και δυνατός» να οδηγηθεί στο στρατόπεδο αντί της οικογένειάς του. Σε αντίθεση με τα αδέλφια του, ήταν άνεργος και εργένης και δεν γνώριζε τη φρίκη των στρατοπέδων.

Ο ίδιος είχε τον αριθμό 32407. «Εχτισα τους κοιτώνες, αλλά σύντομα αρρώστησα από τύφο. Με φρόντισε ο Πεπάν, ο άνθρωπος που μου είχε κάνει το τατουάζ. Μου δίδαξε την τέχνη και πώς να κρατώ το κεφάλι μου χαμηλά και το στόμα μου κλειστό». Όταν ο Πεπάν εξαφανίστηκε, ο Λαλ πήρε τη θέση του. «Ανταμείφθηκε» με επιπλέον μερίδες τροφίμων, ένα μονόκλινο δωμάτιο και ελεύθερο χρόνο. Παρά τα προνόμια, «ποτέ δεν θεώρησε τον εαυτό του συνεργάτη», θυμάται ο Μόρις. «Η απειλή να μην ξυπνήσει ήταν πάντα παρούσα. Ήταν ο αρχιτέκτονας της πιο βάναυσης διαδικασίας εγγραφής με την οποία οι άνθρωποι έχασαν το όνομα και την ταυτότητά τους».

Στο στρατόπεδο ερωτεύτηκε την Γκίτα, την παντρεύτηκε τον Οκτώβριο του 1945, και άλλαξε το επώνυμό του σε Σοκόλοβ για να προσαρμοστεί καλύτερα στην Τσεχοσλοβακία που ήταν ελεγχόμενη από τους Σοβιετικούς. Ανοιξε ένα κατάστημα υφασμάτων, έστελνε χρήματα για να υποστηρίξει την ίδρυση του Ισραήλ, αλλά ανακάλυψε τη δράση του το καθεστώς και τον συνέλαβε. Το ζεύγος κατάφερε τελικά να διαφύγει στη Βιέννη. Από εκεί πήγε στο Παρίσι για να φτάσει τελικά στο Σίδνεϊ. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ένα ζευγάρι από τη Μελβούρνη τους έπεισε να ξεκινήσουν μια νέα ζωή στον Καναδά.

Αλήθεια, μέσα σε όλη αυτή τη δυστυχία πόσες φορές του χαμογέλασε η τύχη;

Φωτό: Η σωτηρία του δεν ήταν μόνο τα τατουάζ. Ηταν και η εκείνη. Πηγή: BBC

Όταν αρχίζει μια νέα χρονιά, γράφουν οι Financial Times, συνηθίζουμε να θέτουμε νέους στόχους – στόχους που είναι όλο και υψηλότεροι. Πώς επιτυγχάνονται αυτοί οι στόχοι, όμως; Μερικοί από εμάς υποκύπτουν σε αυτό που είναι γνωστό ως «workaholism», η υπερβολική δόση εργασίας που φέρνει την κοινωνική και οικογενειακή ζωή σε δεύτερη μοίρα. Αλλά όπως σχολιάζει στους FT ο Αντριου Χιλ, «το να κάνουμε πάρα πολλά πράγματα δεν μας καθιστά τόσο αποτελεσματικούς όσο όταν φροντίζουμε ένα». Επιπροσθέτως, «η συσσώρευση πάρα πολλών δεσμεύσεων συνεπάγεται κινδύνους για την υγεία».

Για να αποδείξει πόσο σημαντική είναι η προτεραιότητα στα πράγματα, ο Χιλ ανατρέχει στον Νορβηγό Ρόαλντ Αμούντσεν, τον πρώτο που έφτασε στον Νότιο Πόλο το 1911, ολοκληρώνοντας την «ηρωική αποτυχία» του Βρετανού Ρόμπερτ Φάλκον Σκοτ που ήταν ο σκληρός ανταγωνιστής του. Ο Αμούντσεν τα κατάφερε λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ενώ ο Σκοτ, κατά την επιστροφή στην βάση, έχασε τη ζωή του όπως και τα μέλη της αποστολής.

«Η επιτυχία του Αμούντσεν, οφείλεται στην προσοχή που έδωσε στη χρήση σκύλων και έλκηθρων για τη μεταφορά της ομάδας. Ο Σκοτ είχε καλύτερους πόρους, περισσότερα χρήματα, μεγαλύτερη ομάδα, μηχανοκίνητα έλκηθρα, πόνυ και σκυλιά». Αλλά η «αποδιοργανωμένη προσέγγιση» του αποδείχθηκε μοιραία. Ο Αμούντσεν έκανε «λιγότερα και με λιγότερη λύσσα».

Συμπέρασμα; Το πάθος για την επίτευξη ενός στόχου δεν αρκεί από μόνο του. «Μπορεί να οδηγήσει σε λάθος μονοπάτια, στην αποτυχία, και στην εξάντληση».

Φωτό: Τρέχεις. Αλλά πού πας; Πηγή: Shutterstock

«Δεν είναι και τόσο φοβερό να πεθάνεις. Το φοβερό είναι να μην ζεις». Η φράση είναι του Βίκτορ Ουγκό. Και αν κάποιος μπορεί να την διαβάσει σήμερα στο κινητό του είναι επειδή υπάρχει σε μια εφαρμογή.

Τι εφαρμογή είναι αυτή; Την απάντηση δίνει στην Haaretz η Νέτα Αλεξάντερ μιλώντας για την παράξενη αίσθηση να ακούς το κινητό σου να σε ειδοποιεί στα ξαφνικά για να σου υπενθυμίσει ότι κάποια στιγμή θα πεθάνεις.

Η εφαρμογή λέγεται WeCroak και βασίζεται σε ένα παλιό γνωμικό του Μπουτάν: εάν θέλεις να είσαι ευτυχισμένος, σκέψου τον θάνατο πέντε φορές την ημέρα. Και η εφαρμογή κάνει ακριβώς αυτό. Σου θυμίζει τον θάνατο μέσα από φράσεις μεγάλων συγγραφέων, ποιητών και φιλοσόφων. Σου τον θυμίζει, για να θυμηθείς εσύ πόσο σημαντική είναι η ζωή.

«Ακούγοντας να χτυπούν τα τύμπανα του θανάτου, καταλαβαίνεις ότι δεν έχει νόημα να εκνευριστείς στην κίνηση, στην ουρά της τράπεζας ή να μαλώσεις με τον ή την σύντροφό σου» γράφει η Αλεξάντερ. Είναι αυτό που στην Αμερική έχει πάρει σάρκα και οστά ως Death Positivity, ένα κίνημα που, όπως λένε τα μέλη του, δεν προσποιείται πως ο θάνατος είναι γιορτή, αλλά «μας δίνει να καταλάβουμε πόση ομορφιά, νόημα και βάθος δίνει στη ζωή».

Η ιδέα να μετουσιωθεί όλη αυτή η φιλοσοφία σε μια εφαρμογή, ήταν ενός 27χρονου προγραμματιστή και μιας 35χρονης διαφημίστριας. Τον περασμένο Ιούλιο μπήκαν στο App Store και ως τον Δεκέμβριο ήταν στην πρώτη δεκάδα των εφαρμογών στην κατηγορία «άσκηση και ευεξία».

Μα δεν θα το βαρεθείς αυτό το πράγμα κάθε μέρα; «Μπορείς να το αγνοήσεις» απαντούν. Όπως ακριβώς κάνουμε με τον θάνατο, ε;

Φωτό: Το ‘πε και ο Ουγκό: δεν είναι τόσο φοβερός όσο φαίνεται. Πηγή: Shutterstock